Bão số 11 Matmo: Dự báo sát, cảnh giác cao để giảm thiểu thiệt hại

2 giờ trướcBài gốc

Nguy cơ “đa thiên tai”

Chiều 3/10, chủ trì cuộc họp về ứng phó với cơn bão số 11 (bão Matmo), Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo phòng thủ dân sự Quốc gia nhấn mạnh, tình hình thiên tai thời gian qua diễn biến rất phức tạp. Hậu quả bão số 9 chưa khắc phục xong, đã đến bão số 10 và hiện nay là bão số 11. Đây có thể coi là hiện tượng “thiên tai kép” khi hậu quả các cơn bão trước chưa khắc phục thì bão sau đã ập tới.

“Bài học từ bão số 9, số 10 cho thấy bão ngày càng bất thường, tốc độ di chuyển và cường độ tăng nhanh, gây khó khăn lớn cho công tác ứng phó”, Phó Thủ tướng nói.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo phòng thủ dân sự Quốc gia chủ trì cuộc họp về ứng phó với cơn bão số 11 (bão Matmo)

Phạm vi ảnh hưởng của bão số 11 (Matmo) được dự báo từ Quảng Ninh đến Hà Tĩnh, với 11 tỉnh, thành phố có nguy cơ bị tác động. Tuy nhiên, Phó Thủ tướng lưu ý nguy hiểm không chỉ ở vùng tâm bão, mà cả các khu vực bên ngoài - nơi dễ xảy ra mưa lớn, lốc xoáy, sạt lở, lũ ống, lũ quét. Thực tế, nhiều thiệt hại vừa qua ở Ninh Bình, Lào Cai, Tuyên Quang, Yên Bái… sau bão số 10 đã chứng minh điều này.

Do vậy, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường (TN&MT) phải báo cáo chi tiết dự báo bão, mưa, thủy văn, hồ đập, từ đó đưa ra cảnh báo và khuyến cáo cụ thể cho từng địa phương.

“Dự báo khí tượng thủy văn là cực kỳ quan trọng. Nhưng quan trọng hơn là cách ứng phó. Phải rút ra bài học xương máu từ thiệt hại vừa qua để nhận thức đúng mức độ nguy hiểm, có kịch bản ứng phó kịp thời, không để bị động, lúng túng”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN-MT) Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết, mưa to do bão số 11 được dự báo bắt đầu từ tối 6/10, mạnh nhất vào đêm và rạng sáng 7/10. Trọng điểm mưa là các tỉnh: Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng, Thái Nguyên, Hà Giang. Khu vực Bắc Ninh và Hà Nội cũng sẽ nằm trong vùng mưa lớn. Đến ngày 7/10, mưa lan xuống Bắc Thanh Hóa và Bắc Nghệ An. Bão số 11 cũng có khả năng gây ra một đợt lũ mới, từ ngày 6/10-9/10, với đỉnh lũ từ báo động 2 đến báo động 3, đặc biệt nguy hiểm tại khu vực Đông Bắc Bộ: Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng, Hà Giang, Thái Nguyên, Bắc Kạn.

Dự báo mưa lớn từ thượng nguồn Trung Quốc đổ về có thể làm gia tăng áp lực cho toàn lưu vực sông Lô. Các hồ, đặc biệt là thủy điện nhỏ ở Hà Giang, phải tính toán kỹ phương án vận hành, tuyệt đối không để xảy ra sự cố mất an toàn. Các địa phương cần tập trung cao nhân lực, vật lực khẩn trương khắc phục hậu quả bão số 10, bởi chỉ cần thêm một trận mưa nhỏ cũng có thể gây sụt lún, sạt lở đất, lũ quét, lũ ống nghiêm trọng…

Chiều 3/10, bão Matmo đã đi vào vùng biển phía Đông khu vực Bắc Biển Đông, là cơn bão số 11 trên Biển Đông trong năm 2025

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp đề nghị các địa phương phải bảo đảm tuyệt đối an toàn công trình xây dựng, đặc biệt là đường cao tốc; khẩn trương kêu gọi tàu thuyền, lồng bè vào nơi tránh trú an toàn, tuyệt đối không để ngư dân chủ quan.

“Ngoài gió mạnh và mưa lớn, vấn đề đáng lo ngại nhất hiện nay là hệ thống đê điều và nguy cơ ngập lụt đô thị. Theo đánh giá, đê biển ở Ninh Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh đã cơ bản ổn sau khi được gia cố, nhưng hệ thống đê sông tại Hải Phòng, Quảng Ninh, Hưng Yên vẫn còn nhiều điểm yếu. Sóng lớn và nước biển dâng 3-4m có thể đe dọa nghiêm trọng các cửa sông. Các tỉnh cần bám sát kịch bản, triển khai ngay các phương án hộ đê, bảo đảm an toàn hệ thống đê điều và phòng chống ngập lụt ở khu vực đô thị”, ông Hiệp nói.

Cảnh giác cao nhất khi bão số 11 đổ bộ

Báo cáo về tình hình bố trí lực lượng ứng trực sẵn sàng hỗ trợ các địa phương, Thượng tướng Huỳnh Chiến Thắng, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam cho biết, từ tháng 9/2025 đến nay, nhiều đơn vị quân đội vẫn bám trụ tại cơ sở, không trở về đơn vị để trực tiếp tham gia cứu hộ, khắc phục hậu quả bão số 9 và số 10, đồng thời chuẩn bị đối phó với bão số 11.

Các địa phương cần chủ động phối hợp với lực lượng quân đội đóng quân trên địa bàn, qua Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, để rà soát các khu vực thường xuyên bị chia cắt, bố trí trước cả nhân lực, lương thực, thực phẩm và thông tin liên lạc, “hiệp đồng chặt chẽ, phân công hợp lý” giữa bộ đội và dân quân, tự vệ nhằm phát huy tối đa hiệu quả lực lượng sẵn có.

Thượng tướng Huỳnh Chiến Thắng, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam phát biểu tại cuộc họp ứng phó bão số 11

Đối với khu vực ven biển, Thượng tướng Huỳnh Chiến Thắng đề nghị các địa phương kiên quyết không để ngư dân và tàu thuyền ra khơi sau thời điểm có lệnh cấm, “không được chủ quan ra khơi quá sớm ngay sau khi bão đổ bộ dẫn thiệt hại đáng tiếc”.

Đồng tình với ý kiến này, Thiếu tướng Nguyễn Hồng Nguyên, Phó Chánh Văn phòng Bộ Công an nhấn mạnh các địa phương phải nghiêm túc rút kinh nghiệm từ các trường hợp đắm tàu, mất tích ngư dân trong bão số 10, kiểm tra, rà soát thật chặt, không để ngư dân ở lại tàu.

Đại diện Bộ Công an cũng lưu ý, bão số 11 ảnh hưởng đúng khu vực vừa chịu hậu quả nặng nề từ bão số 10. Bộ Công an đã quyết định giữ lại 100% quân số từng tham gia ứng phó bão số 10; đề xuất xây dựng quy trình chuẩn ứng phó hoàn lưu bão mạnh cấp 14-15, xác định rõ trách nhiệm và hành động cụ thể của từng ngành, đặc biệt trong việc xử lý ngập úng đô thị, để tránh tình trạng lúng túng như thời gian qua.

Thiếu tướng Nguyễn Hồng Nguyên, Phó Chánh Văn phòng Bộ Công an

Phó Thủ tướng đánh giá cao mô hình “bốn tại chỗ” của Quân khu 4, nhờ chủ động phân tán lực lượng, lương thực, nhu yếu phẩm, có thể ứng phó ngay tại chỗ. Trong khi đó, vùng núi thường bị cô lập khi thiên tai xảy ra, không thể tiếp cận bằng đường bộ, nên cần dự trữ trước lương khô, sữa, nước, thiết bị tại các đơn vị. Bộ Quốc phòng cần chỉ đạo Quân khu 2 và các đơn vị liên quan chuẩn bị sẵn sàng, phân bổ lực lượng hợp lý, hỗ trợ kịp thời cho các địa phương miền núi.

Trước tình huống có ba cơn bão đổ bộ liên tiếp, kèm theo nhiều loại hình thiên tai (bão, lũ, ngập lụt, lũ ống, lũ quét, sạt lở, thậm chí vỡ đê và cả tác động xả lũ xuyên biên giới từ phía thượng lưu phía Trung Quốc), các cơ quan dự báo cần tiếp tục cập nhật, kết hợp dự báo quốc tế với kinh nghiệm thực tiễn, chuẩn bị cho tình huống “bão chồng bão, đa thiên tai”.

Phó Thủ tướng cũng đánh giá cao việc đã thông báo cho 100% tàu thuyền, nhưng yêu cầu phải kiểm tra, giám sát trực tiếp, tránh tình trạng “không kiểm tra, không cưỡng chế là không được”. Các địa phương Quảng Ninh, Hải Phòng, Ninh Bình cần đặc biệt cảnh giác nguy cơ lốc xoáy trước bão.

“Chính quyền địa phương, công an, quân đội phải kiên quyết cưỡng chế di dời trong trường hợp người dân không chấp hành, đồng thời bảo đảm an toàn tài sản, tàu thuyền để bà con yên tâm. Cần phải tăng cường lực lượng, phương tiện, trong đó, Bộ Quốc phòng bổ sung xuồng, ca-nô cho các tỉnh miền núi để ứng cứu khi chia cắt. Các lực lượng phải thực hiện phương châm “4 tại chỗ”, mang theo lương thực, nước uống, y tế, xăng dầu, thiết bị thông tin để duy trì kết nối”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Với vấn đề đê điều và hạ tầng xung yếu, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, sau bão số 10, nhiều đoạn đê sông, đê biển còn yếu, vừa hàn khẩu tạm. Theo đó, Phó Thủ tướng yêu cầu trong hai ngày trước bão phải huy động lực lượng xử lý ngay, vì “bão vào thì không còn làm được”.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu các bộ, ngành và địa phương khẩn trương triển khai phương án ứng phó, đặt vào kịch bản xấu nhất để giảm thiểu thiệt hại

Về an toàn hồ đập, thủy điện, thủy lợi, Phó Thủ tướng giao Bộ NN-MT chịu trách nhiệm điều tiết, kiểm soát, quyết định thời điểm xả lũ, cắt lũ, đồng thời, tăng cường trao đổi thông tin với phía Trung Quốc về lưu vực sông biên giới, đặc biệt dữ liệu xả lũ.

Liên quan vấn đề này, đại diện Bộ Công Thương cho biết, trong quá trình ứng phó bão số 9 và 10, Bộ đã ban hành nhiều công điện, cử đoàn kiểm tra trực tiếp tại các công trình, nhất là thủy điện Tuyên Quang và Thác Bà. Do xả lũ liên tục thời gian dài, khu vực hạ du xuất hiện nhiều điểm sạt lở, một số hộ dân ven sông bị uy hiếp. Bộ đã yêu cầu chủ đầu tư phối hợp chính quyền địa phương cảnh báo, di dời dân khỏi khu vực nguy hiểm.

Bên cạnh an toàn hồ chứa, Phó Thủ tướng cũng chỉ đạo Bộ Công Thương khẩn trương khắc phục hệ thống điện bị sự cố do bão, nhất là lưới trung thế; đồng thời đánh giá lại tiêu chuẩn thiết kế hạ tầng thiết yếu như điện, viễn thông, công trình xây dựng, đê điều.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương cùng Bộ Nông nghiệp và Môi trường phải rà soát, đánh giá kỹ tình hình vận hành, bởi “xả lũ là nhiệm vụ bắt buộc, nhưng xả như thế nào, thời điểm nào mới quyết định hiệu quả ứng phó, nếu xả không tính toán, lũ có thể cộng hưởng với mưa lớn, làm gia tăng ngập lụt ở hạ du”.

Các thành viên Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự Quốc gia dự cuộc họp

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông vận tải rà soát lại toàn bộ hạ tầng điện, giao thông, công trình xây dựng. Riêng với Hà Nội, cần có kịch bản chống ngập, không lấp hồ, sông; quy hoạch thêm không gian chứa nước tạm thời, kể cả dưới sân vận động, trường học.

“Một cơn bão cấp 11-12 mà cuốn phăng toàn bộ cột điện thì phải xem lại thiết kế, quy chuẩn,” Phó Thủ tướng lưu ý.

Phó Thủ tướng cho rằng, cần ban hành quy trình, quy chế chuẩn để ứng phó, thay đổi phương pháp ứng phó: “Chúng ta phải lấy kịch bản xấu nhất để dự báo. Dự báo càng cao, cảnh giác càng cao thì thiệt hại càng ít”.

Lê Hoàng/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/xa-hoi/bao-so-11-matmo-du-bao-sat-canh-giac-cao-de-giam-thieu-thiet-hai-post1235132.vov