Bão tan, áp lực tài chính ập đến với doanh nghiệp bảo hiểm

12 giờ trướcBài gốc

Đến ngày 3/10/2025, các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ đã tiếp nhận gần 3.000 thông tin thiệt hại do cơn bão số 10, với giá trị bồi thường ước tính hơn 1.000 tỷ đồng

Gánh nặng ngày càng lớn đối với bảo hiểm phi nhân thọ

Bản tin bảo hiểm - Tái bảo hiểm của Vinare dẫn thống kê của Gallagher Re cho biết, riêng trong quý I/2025, ước thiệt hại kinh tế toàn cầu do thiên tai đã lên tới 110 tỷ USD. Đây là mức cao thứ ba trong quý I kể từ năm 2000 đến nay và cao gấp đôi mức trung bình hàng quý (55 tỷ USD) trong thập kỷ vừa qua.

Những sự kiện và con số thiệt hại là cơ sở để Swiss Re đưa ra dự báo tổn thất bảo hiểm toàn cầu do thiên tai trong năm 2025 có thể lên tới 145 tỷ USD, tiếp tục duy trì mức tăng trưởng từ 5 - 7% mỗi năm trong những năm gần đây. Đáng chú ý, mô hình phân tích của Swiss Re còn chỉ ra rằng, xác suất tổng tổn thất bảo hiểm vượt ngưỡng 300 tỷ USD trong năm 2025 lên tới 10%.

Mặc dù ước tính tổng vốn bảo hiểm sơ cấp tại các thị trường phát triển vào năm 2024 vào khoảng 1.800 tỷ USD, nhưng với xu hướng thiên tai có độ lớn bất ngờ và có thể xảy ra tại bất kỳ đâu, bất cứ thời điểm nào như hiện tại thì thành quả kinh doanh tích lũy trong nhiều năm của một (hoặc nhiều) doanh nghiệp bảo hiểm có thể bị ảnh hưởng nặng nề chỉ sau một sự kiện thiên tai lớn. Đặc biệt là ở các quốc gia đang phát triển, khi mà các doanh nghiệp mới tích lũy vốn trong thời gian ngắn, danh mục rủi ro còn tương đối tập trung (thiếu tính đa dạng), các giải pháp chuyển giao rủi ro còn nhiều hạn chế.

Các số liệu từ Viện Nghiên cứu Swiss Re đưa ra trước đó cũng cho biết, trong vài năm gần đây, thiên tai được bảo hiểm gây thiệt hại hơn 100 tỷ USD mỗi năm. Trong kịch bản cực đoan, mức tổn thất này có thể tăng lên 200 - 300 tỷ USD/năm. Điều đó cho thấy nhu cầu cấp thiết phải tăng cường các biện pháp phòng ngừa, từ quy hoạch đô thị hợp lý, nâng tiêu chuẩn xây dựng, cho đến ứng dụng các mô hình dự báo rủi ro hiện đại.

Những năm gần đây, Việt Nam liên tiếp chịu ảnh hưởng của các hình thái thời tiết cực đoan - bão mạnh, mưa lớn kéo dài, lũ quét, sạt lở đất, thậm chí ngập úng tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM. Chỉ riêng bão số 10 (Bualoi) vừa qua đã khiến hàng nghìn xe ô tô bị thủy kích, hàng trăm nhà xưởng, công trình, thiết bị kỹ thuật hư hỏng nặng, gây ra hàng trăm tỷ đồng tổn thất bảo hiểm mà các doanh nghiệp bảo hiểm đang phải khẩn trương giải quyết.

Trong bối cảnh đó, các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ - vốn chịu trách nhiệm chi trả cho những thiệt hại hữu hình như tài sản, phương tiện, công trình kỹ thuật - đang đối mặt với áp lực ngày càng lớn về dự phòng bồi thường và tái bảo hiểm.

Chỉ tính riêng Bảo hiểm PVI, tính đến sáng ngày 3/10/2025, hãng bảo hiểm này đã ghi nhận 150 tổn thất về nghiệp vụ tài sản - kỹ thuật và dự kiến tiếp tục ghi nhận các hồ sơ phát sinh từ phía các nhà đồng bảo hiểm, bao gồm thiệt hại nhà xưởng, máy móc, hàng hóa và gián đoạn kinh doanh… với dự phòng bồi thường gần 850 tỷ đồng.

Tổn thất nặng nề nhất của Bảo hiểm PVI là vụ sập hoàn toàn kho chứa than của Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 2 tại Hà Tĩnh. Công trình kiên cố này gần như đổ sập toàn bộ, gây thiệt hại vật chất và gián đoạn kinh doanh với ước tính trên 20 triệu USD. Đây là một trong những tổn thất nặng nề nhất do cơn bão số 10 gây ra, ghi nhận đến thời điểm hiện tại.

Có mặt tại hiện trường ngay khi bão số 10 vừa tan, ông Lê Hải Phong, Phó trưởng ban Giải quyết khiếu nại Bảo hiểm PVI cho biết, kho chứa than này được xây dựng rất kiên cố nhưng vẫn bị sập gần như hoàn toàn, cho thấy sức tàn phá khủng khiếp của thiên tai.

Đối với nghiệp vụ bảo hiểm xe cơ giới, hãng bảo hiểm này cũng đã tiếp nhận 187 vụ tổn thất về xe cơ giới, ước tính thiệt hại sơ bộ khoảng 3,7 tỷ đồng, hầu hết do xe ô tô bị ngập nước trong quá trình di chuyển, dừng đỗ hoặc do bị các vật thể rơi vào…

Đặt ra bài toán về chiến lược phát triển dài hạn

Trở lại với câu chuyện thiệt hại của thị trường bảo hiểm sau khi cơn bão số 10 đổ bộ vào Nghệ An, Hà Tĩnh và hoàn lưu bão gây mưa lũ tại nhiều tỉnh Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, theo thống kê chung, chỉ tính đến hết ngày 3/10/2025, các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ đã tiếp nhận gần 3.000 thông tin thiệt hại với giá trị bồi thường ước tính hơn 1.000 tỷ đồng. Trong đó, nghiệp vụ tài sản - kỹ thuật chịu thiệt hại nặng nề nhất, chiếm hơn 88% tổng thiệt hại phi nhân thọ. Tiếp đến là nghiệp vụ xe cơ giới ghi nhận gần 2.000 vụ, trị giá hàng chục tỷ đồng. Các nghiệp vụ khác như bảo hiểm sức khỏe, thân tàu, nông nghiệp chiếm tỷ trọng nhỏ.

Một số công ty bảo hiểm phi nhân thọ đã có thống kê sơ bộ về tổn thất của khách hàng. Cụ thể, Tập đoàn bảo hiểm DBV ghi nhận 226 vụ tổn thất; trong đó, phần lớn là các tổn thất liên quan đến xe cơ giới, hơn 200 vụ. Nguyên nhân tổn thất chủ yếu là do ngập nước (bao gồm cả trường hợp thủy kích) chiếm 73%, do vật thể rơi vào xe chiếm 27%. Bảo hiểm PTI ghi nhận bước đầu 156 vụ tổn thất qua tổng đài, 21 vụ tổn thất về tài sản và 135 vụ liên quan xe cơ giới. Bảo hiểm BSH ghi nhận hơn 400 vụ tổn thất (trong đó 23 vụ tổn thất về tài sản - kỹ thuật, 384 vụ tổn thất về xe cơ giới)…

Theo ghi nhận từ thị trường, tỷ lệ bồi thường ở nhiều nghiệp vụ tài sản - kỹ thuật và xe cơ giới đã tăng vọt, khiến các công ty phải trích lập dự phòng rủi ro cao hơn. Không ít doanh nghiệp đối mặt với nguy cơ lợi nhuận bị sụt giảm đáng kể trong quý IV/2025 và năm 2026 nếu xu hướng thiên tai, thời tiết cực đoan tiếp tục kéo dài.

Ngoài ra, việc tái bảo hiểm quốc tế điều chỉnh tăng phí và siết điều kiện nhận tái cũng tạo thêm áp lực lên các doanh nghiệp trong nước. Để duy trì biên lợi nhuận, nhiều công ty bảo hiểm buộc phải xem xét điều chỉnh tăng phí đối với nhóm bảo hiểm tài sản - kỹ thuật, đồng thời rà soát chặt quy trình thẩm định và đánh giá rủi ro.

Tuy nhiên, việc tăng phí trong bối cảnh doanh nghiệp khách hàng đang cắt giảm chi phí hoạt động cũng đặt ra bài toán khó: làm sao giữ được tăng trưởng doanh thu mà không đánh mất khách hàng chiến lược.

Trao đổi với Báo Đầu tư Chứng khoán, đại diện một doanh nghiệp bảo hiểm trong Top 10 về doanh thu phí trên thị trường nói rằng, bài toán mà thị trường bảo hiểm phi nhân thọ phải giải không chỉ là cân bằng giữa phí bảo hiểm và chi phí bồi thường, mà còn là chiến lược phát triển dài hạn. Việc chuyển đổi sang mô hình kinh doanh dựa trên dữ liệu, tăng cường quản trị rủi ro khí hậu thông qua công nghệ sẽ là yếu tố then chốt quyết định sức bền và vị thế của các doanh nghiệp bảo hiểm Việt Nam trên bản đồ khu vực.

Gia Linh

Nguồn ĐTCK : https://tinnhanhchungkhoan.vn/bao-tan-ap-luc-tai-chinh-ap-den-voi-doanh-nghiep-bao-hiem-post378335.html