Bảo vệ dữ liệu cá nhân: Lá chắn pháp lý trong hoạt động tài chính – ngân hàng

2 giờ trướcBài gốc

Cụ thể hóa nguyên tắc bảo vệ dữ liệu cá nhân

Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân do Bộ Công an chủ trì xây dựng nhằm hướng dẫn, cụ thể hóa một số nội dung trong Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Dữ liệu cá nhân là mục tiêu tấn công của tội phạm mạng (ảnh minh họa)

Phạm vi áp dụng rất rộng: không chỉ với cơ quan, tổ chức, cá nhân trong nước mà cả các tổ chức, cá nhân nước ngoài có hoạt động xử lý dữ liệu của công dân Việt Nam. Điều này phản ánh xu hướng hội nhập, tiệm cận chuẩn mực quốc tế trong bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Theo dự thảo, dữ liệu cá nhân được chia thành hai nhóm. Dữ liệu cơ bản là các yếu tố nhân thân phổ biến, phục vụ giao dịch xã hội thông thường. Trong khi đó, dữ liệu nhạy cảm là những thông tin liên quan đến đời tư, sức khỏe, tài chính, tín dụng, dữ liệu sinh trắc học, lịch sử giao dịch, vị trí địa lý… Khi bị xâm phạm, chúng có thể gây ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi hợp pháp của cá nhân. Cách phân loại này nhằm xác định mức độ bảo vệ khác nhau, bảo đảm quyền riêng tư được đặt ở vị trí ưu tiên.

Đặc biệt, với lĩnh vực tài chính – ngân hàng – tín dụng, dự thảo đặt ra yêu cầu rất chặt chẽ. Các tổ chức phải công khai chính sách bảo vệ dữ liệu, nêu rõ mục đích xử lý khi xin sự đồng ý của khách hàng, từ việc chấm điểm tín dụng, đánh giá tín nhiệm, cho đến thời gian lưu trữ dữ liệu và chính sách xóa bỏ sau khi không còn sử dụng.

Mọi hoạt động xử lý dữ liệu đều phải được ghi lại nhật ký để cơ quan quản lý có thể kiểm tra khi cần. Đồng thời, định kỳ mỗi năm, các tổ chức này phải tiến hành đánh giá tuân thủ pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân, một cơ chế nhằm ngăn ngừa rủi ro ngay từ đầu.

Cơ quan chuyên trách được giao nhiệm vụ giám sát là Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an. Đây sẽ là đầu mối xây dựng Cổng thông tin quốc gia về bảo vệ dữ liệu cá nhân, tiếp nhận báo cáo vi phạm, đồng thời kiểm tra, thanh tra các tổ chức trong việc thực hiện.

Phải thông báo sự cố rò rỉ trong vòng 72 giờ

Một điểm nhấn quan trọng trong dự thảo là quy định nghĩa vụ thông báo sự cố rò rỉ dữ liệu trong vòng 72 giờ. Cụ thể, nếu xảy ra lộ, mất thông tin về tài khoản ngân hàng, dữ liệu tài chính, tín dụng, thông tin tín dụng, tổ chức hoặc cá nhân lưu trữ dữ liệu cá nhân phải thông báo cho chủ thể dữ liệu trong thời gian chậm nhất 72 giờ sau khi phát hiện.

Ngân hàng phối hợp với cơ quan công an ngăn chặn một vụ chuyển tiền cho kẻ lừa đảo

Quy định này có ý nghĩa then chốt. Thực tế cho thấy, nhiều vụ việc lộ dữ liệu trong lĩnh vực ngân hàng đã khiến khách hàng rơi vào tình trạng bị động, dễ trở thành nạn nhân của lừa đảo, giả mạo giao dịch. Khi sự cố không được thông báo kịp thời, hậu quả có thể lan rộng, gây mất niềm tin và thiệt hại nặng nề cho cả người dân lẫn tổ chức. Với quy định 72 giờ, khách hàng sẽ có cơ hội chủ động phòng ngừa, như thay đổi mật khẩu, khóa tài khoản hoặc yêu cầu hỗ trợ từ ngân hàng.

Bên cạnh việc bảo vệ quyền lợi trực tiếp cho người dân, quy định 72 giờ còn thúc đẩy tính minh bạch của thị trường tài chính. Thay vì che giấu sự cố vì lo ngại ảnh hưởng uy tín, ngân hàng và tổ chức tín dụng buộc phải công khai. Điều này tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh hơn: đơn vị nào có năng lực bảo mật tốt, quản trị rủi ro hiệu quả sẽ được khách hàng tin tưởng lựa chọn. Ngược lại, những tổ chức coi nhẹ vấn đề bảo mật sẽ khó duy trì uy tín lâu dài.

Tác động xã hội của quy định này là không nhỏ. Thứ nhất, củng cố niềm tin của người dân vào hệ thống tài chính – ngân hàng. Trong kỷ nguyên số, niềm tin chính là “tài sản vô hình” quan trọng nhất để thúc đẩy hành vi sử dụng dịch vụ trực tuyến. Khi khách hàng biết rằng quyền lợi của mình được bảo vệ bằng pháp luật, họ sẽ an tâm hơn khi giao dịch.

Thứ hai, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia. Một xã hội số chỉ có thể phát triển khi công dân yên tâm rằng dữ liệu cá nhân – vốn là “dấu vân tay” trong không gian mạng – luôn được bảo vệ. Khi quyền lợi này được đảm bảo, người dân sẽ tích cực sử dụng ngân hàng điện tử, thương mại điện tử và các dịch vụ công trực tuyến, từ đó tạo nền tảng cho kinh tế số phát triển mạnh mẽ.

Về phía ngân hàng và tổ chức tài chính, phải đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng công nghệ, xây dựng hệ thống giám sát và kịch bản ứng phó sự cố, đào tạo nhân sự chuyên trách về an ninh mạng. Với những ngân hàng nhỏ, chi phí này là gánh nặng. Đồng thời, công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về giá trị dữ liệu cá nhân cũng phải được chú trọng, để mỗi cá nhân chủ động bảo vệ thông tin của chính mình.

Dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, với điểm nhấn là quy định thông báo sự cố trong vòng 72 giờ trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng – tín dụng, được kỳ vọng sẽ trở thành “lá chắn pháp lý” bảo vệ người tiêu dùng trong kỷ nguyên số. Đây không chỉ là công cụ pháp lý để xử lý vi phạm, mà còn là biện pháp khôi phục niềm tin, nâng cao tính minh bạch và thúc đẩy tiến trình chuyển đổi số quốc gia.

HOÀNG HƯƠNG

Nguồn Văn hóa : http://baovanhoa.vn/doi-song/bao-ve-du-lieu-ca-nhan-la-chan-phap-ly-trong-hoat-dong-tai-chinh-ngan-hang-171170.html