Bảo vệ gan từ một hành động đơn giản

5 giờ trướcBài gốc

Mỗi người đều có thể chủ động bảo vệ lá gan của mình, bắt đầu từ một hành động đơn giản: đứng dậy và giảm thời gian ngồi. Ảnh: Eating Well

Trong khi sức khỏe đường ruột hay dinh dưỡng lành mạnh thường được chú ý trên các diễn đàn, thì sức khỏe lá gan lại ít khi được nhắc đến. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo, bệnh gan đang âm thầm gia tăng và trở thành một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Tại Mỹ, bệnh gan mạn tính, bao gồm xơ gan, hiện đang là nguyên nhân tử vong đứng thứ chín ở người trưởng thành. Dự báo đến năm 2040, hơn 40% dân số có thể mắc bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chuyển hóa (MASLD) - trước đây được gọi là gan nhiễm mỡ không do rượu.

Tin tốt là mỗi người đều có thể chủ động bảo vệ lá gan của mình, bắt đầu từ một hành động đơn giản: đứng dậy và giảm thời gian ngồi.

Việc ngồi càng ít, đứng dậy càng nhiều chính là nền tảng cho sức khỏe gan lâu dài. Ảnh: Getty Images

“Chỉ cần đứng lên!”, bác sĩ Julia Wattacheril, Giám đốc Chương trình MASLD tại Trung tâm Gan và Cấy ghép Gan, Đại học Columbia nhấn mạnh. Việc ngồi càng ít, đứng dậy càng nhiều chính là nền tảng cho sức khỏe gan lâu dài.

“Việc tập trung vào những thay đổi nhỏ nhưng duy trì bền vững mới là chìa khóa,” bà nói. “Hành động đứng dậy rất đơn giản, dễ nhớ và có thể thực hiện ngay, không đòi hỏi thay đổi lớn trong lối sống”.

Vì sao đứng dậy lại quan trọng với sức khỏe gan?

Gan không chỉ là cơ quan giải độc, lọc máu và loại bỏ độc tố, mà còn tham gia chuyển hóa dinh dưỡng, tiêu hóa, lưu trữ vitamin và hỗ trợ miễn dịch. Việc duy trì hoạt động thể chất - dù nhẹ nhàng như đứng lên khỏi ghế - có thể mang lại nhiều tác động tích cực cho gan.

Mở ra chuỗi thói quen tích cực

Theo bác sĩ Wattacheril, việc đứng dậy tạo ra chuỗi phản ứng sức khỏe tích cực. Khi đã đứng dậy, con người dễ tiếp tục đi lại, vận động, uống nước, tránh đồ uống có cồn, chú ý ăn uống hoặc chăm sóc giấc ngủ hơn. Đây là “bước khởi động” dẫn đến những thay đổi lâu dài.

Hỗ trợ xây dựng và duy trì cơ bắp

Đối với người mắc bệnh gan, đặc biệt là xơ gan, tình trạng mất cơ và suy yếu là phổ biến. Đứng, tưởng như đơn giản, thực chất tác động đến cơ chân và lưng, giúp duy trì khối cơ.

Giữ cơ thể năng động, thoát khỏi trạng thái tê liệt khi ngồi lâu

Ngay cả hoạt động nhỏ cũng giúp cải thiện chức năng gan. Khi đứng lên, não bộ nhận tín hiệu phải chuyển động. “Đứng lâu sẽ khiến bạn thấy chán, và rồi bạn sẽ đi lại. Đó là chiến thắng nhỏ nhưng có ý nghĩa lớn”,bác sĩ Wattacheril nói.

Giúp kiểm soát đường huyết và giảm kháng insulin

Bác sĩ Arvind Reddy, chuyên gia tiêu hóa và gan mật giải thích: “Bệnh gan nhiễm mỡ phản ánh tình trạng kháng insulin. Việc duy trì sức khỏe, ăn uống cân bằng và hoạt động thể chất là yếu tố quan trọng để cải thiện kháng insulin”. Những thói quen này không chỉ bảo vệ gan mà còn ngăn ngừa tiểu đường, tăng huyết áp và xơ vữa động mạch.

Một tổng quan nghiên cứu chỉ ra rằng: đứng thêm 1,3 giờ mỗi ngày giúp giảm nhẹ đường huyết lúc đói và lượng mỡ cơ thể - so với việc ngồi cùng thời gian. Dù đứng không thể thay thế tập luyện, nhưng khi buộc phải ngồi nhiều giờ, chẳng hạn dân văn phòng, việc đứng dậy đã là một cách giúp gan “dễ thở” hơn.

Điều hòa quá trình chuyển hóa toàn thân

“Gan là trung tâm chuyển hóa, luôn tương tác sinh học với cơ và mỡ”, bác sĩ Wattacheril cho biết. Gan tham gia chuyển hóa protein, chất béo và carbohydrate. Như vậy, đứng dậy không chỉ là hành vi vận động đơn giản, mà còn là tín hiệu sinh học hỗ trợ gan duy trì cân bằng chuyển hóa.

Đứng dậy không chỉ là hành vi vận động đơn giản, mà còn là tín hiệu sinh học hỗ trợ gan duy trì cân bằng chuyển hóa.

Những thói quen khác giúp bảo vệ gan

Theo chuyên gia dinh dưỡng Charlotte Martin, chăm sóc gan không phải là kiêng khem cực đoan, mà là sự cân bằng giữa hạn chế thói quen xấu và bổ sung thói quen tốt:

• Hạn chế rượu: Uống rượu thường xuyên, kể cả ở mức “vừa phải”, vẫn có thể gây viêm gan, tăng tích tụ mỡ và tiến triển thành xơ gan.

• Duy trì cân nặng hợp lý: Béo phì là yếu tố nguy cơ hàng đầu của MASLD. Giảm cân quá nhanh cũng tiềm ẩn nguy cơ.

• Tăng cường vận động: Đứng dậy chỉ là bước đầu. Mục tiêu nên là 150 phút vận động cường độ vừa phải mỗi tuần, kết hợp tập sức mạnh.

• Cẩn trọng với thuốc và thực phẩm bổ sung: Gan phải xử lý hầu hết dược chất mà cơ thể tiêu thụ. Lạm dụng thuốc giảm đau hoặc thực phẩm bổ sung có thể gây quá tải.

• Khám và tiêm phòng: Viêm gan A, B, C đều làm tăng nguy cơ tổn thương gan. Cần tiêm phòng và tầm soát định kỳ.

Béo phì là yếu tố nguy cơ hàng đầu của bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chuyển hóa (MASLD).

Sức khỏe gan bắt đầu từ hành động nhỏ

Gan đóng vai trò thiết yếu trong chuyển hóa, tiêu hóa và sức khỏe toàn thân. Chăm sóc gan không nhất thiết phải bắt đầu từ chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt hay bài tập cường độ cao. Đôi khi, đó chỉ là hành động đứng dậy khỏi ghế.

Tất nhiên, với một số người, việc đứng dậy cũng có thể là thử thách và cần điều chỉnh phù hợp. Các chuyên gia khuyến nghị nên tham khảo ý kiến bác sĩ để lựa chọn cách vận động an toàn. Điều quan trọng: hãy cứ bắt đầu, bởi ngay cả thay đổi nhỏ nhất cũng có thể mang lại lợi ích lớn.

Hồng Nhung

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/bao-ve-gan-tu-mot-hanh-dong-don-gian-10390594.html