Từ thực trạng rừng căm xe ở xã Tây Ninh Hòa bị xâm hại nhiều năm qua, mới đây, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã tổ chức hội nghị chuyên đề để tìm giải pháp hiệu quả trong quản lý, bảo vệ rừng căm xe tại địa phương này.
Xảy ra nhiều vụ vi phạm
Rừng căm xe ở địa bàn xã Tây Ninh Hòa tuy không thuộc danh mục thực vật rừng nguy cấp, quý hiếm, nhưng đây là một quần thể thuần loại, có giá trị phòng hộ, sinh thái và là loại gỗ có giá trị kinh tế cao. Theo hồ sơ quản lý đến cuối năm 2024, khu vực rừng căm xe tại xã Tây Ninh Hòa có tổng diện tích 702,68ha, trong đó có 402,93ha có rừng và 299,75ha chưa có rừng. Tuy nhiên, qua rà soát, kiểm đếm đến tháng 8-2025, diện tích có rừng chỉ 176,87ha, diện tích chưa có rừng 525,81ha.
Lực lượng của Ban Quản lý Rừng phòng hộ Ninh Hòa - Vạn Ninh thu giữ gỗ căm xe khai thác trái phép tại xã Tây Ninh Hòa.
Những năm gần đây, rừng căm xe ở xã Tây Ninh Hòa bị tác động lớn bởi tình trạng đốt gốc, gọt vỏ, ken cây còn đang sinh trưởng để cây chết từ từ; phá rừng, lấn chiếm đất rừng để canh tác nương rẫy; khai thác, vận chuyển cây căm xe trái pháp luật... vẫn diễn biến phức tạp. Theo thống kê của Ban Quản lý Rừng phòng hộ Ninh Hòa - Vạn Ninh, từ năm 2020 đến cuối tháng 8-2025, đơn vị đã lập biên bản 222 vụ lấn chiếm đất rừng phòng hộ trái pháp luật tại khu vực rừng căm xe Tây Ninh Hòa. Theo báo cáo của Hạt Kiểm lâm Ninh Hòa, từ đầu năm đến nay, các cơ quan chức năng đã phát hiện, lập biên bản xử lý 26 vụ vi phạm liên quan đến rừng căm xe ở xã Tây Ninh Hòa.
Theo ông Đặng Quang Thành - Giám đốc Ban Quản lý Rừng phòng hộ Ninh Hòa - Vạn Ninh, từ năm 2020 đến nay, đơn vị đã bố trí 4 chốt bảo vệ rừng nhằm tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát ở những khu vực có nguy cơ bị xâm hại cao; phối hợp với Hạt Kiểm lâm Ninh Hòa, chính quyền cơ sở tuyên truyền, vận động các hộ dân sống trong và ven rừng ký cam kết bảo vệ rừng và phòng, chống cháy rừng; xây dựng phương án giao khoán bảo vệ rừng cho các hộ dân... Tuy nhiên, công tác quản lý, bảo vệ rừng căm xe tại xã Tây Ninh Hòa đang gặp nhiều khó khăn, bởi rừng căm xe ở khu vực địa hình bằng phẳng, rất gần nhà các hộ dân, giao thông thuận lợi, nương rẫy của người dân canh tác trong và ven rừng rất nhiều. Thời gian qua, có nhiều trường hợp lấn chiếm rừng căm xe theo kiểu “vệt dầu loang” bằng các hình thức ken, đốt gốc cho cây chết để mở rộng diện tích nương rẫy; có những đối tượng lợi dụng lúc trời mưa lớn, đêm khuya sử dụng cưa máy điện để khai thác cây căm xe đưa đi tiêu thụ...
Cần sự phối hợp chặt chẽ từ nhiều phía
Từ thực trạng rừng căm xe tiếp tục bị xâm hại, mới đây, Sở Nông nghiệp và Môi trường tổ chức hội nghị chuyên đề về tăng cường các giải pháp quản lý, bảo vệ rừng căm xe trên địa bàn xã Tây Ninh Hòa. Để nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ rừng căm xe, ông Nguyễn Danh - Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm cho rằng, bên cạnh việc ứng dụng các công nghệ tiên tiến, hiện đại trong quản lý, bảo vệ rừng, cần phải tăng cường sự tham gia của cộng đồng, trong đó cần phát huy vai trò của bí thư chi bộ, trưởng thôn, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số để tuyên truyền, vận động người dân tham gia bảo vệ rừng, không tiếp tay cho các đối tượng vi phạm; cung cấp thông tin đến chính quyền cơ sở, cơ quan chức năng về các đối tượng có hành vi xâm hại rừng căm xe. Muốn bảo vệ rừng hiệu quả, ngoài trách nhiệm chính của đơn vị chủ rừng, cần xây dựng và triển khai hiệu quả quy chế phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng chủ rừng, kiểm lâm, UBND xã, công an, quân sự địa phương; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm; tạo sinh kế bền vững cho người dân sinh sống gần rừng...
Đại diện một số thôn có rừng căm xe đề xuất lắp đặt các camera an ninh ở những khu vực có nguy cơ cao xảy ra hành vi xâm hại rừng để kiểm soát các đối tượng ra vào rừng và xử lý những đối tượng vi phạm. Một số ý kiến đề nghị Ban Quản lý Rừng phòng hộ Ninh Hòa - Vạn Ninh linh động bố trí nhân lực, các chốt bảo vệ và chỉ đạo sát sao công tác tuần tra, mật phục để phát hiện kịp thời, bắt quả tang đối tượng vi phạm nhằm lập biên bản chuyển cơ quan chức năng xử lý nghiêm theo quy định.
Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ rừng căm xe, ông Trần Ngọc Hiếu - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường đề nghị cấp ủy, chính quyền xã Tây Ninh Hòa quan tâm, chỉ đạo quyết liệt công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân trong bảo vệ rừng; chỉ đạo cơ quan chuyên môn phối hợp chặt chẽ với lực lượng kiểm lâm, đơn vị chủ rừng điều tra, xác minh, xử lý nghiêm các đối tượng phá rừng, lấn chiếm đất rừng tại khu vực rừng căm xe. Ban Quản lý Rừng phòng hộ Ninh Hòa - Vạn Ninh nâng cao vai trò, trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ rừng căm xe đã được Nhà nước giao; có kế hoạch bảo vệ rừng từ sớm, từ xa, từ gốc; phối hợp rà soát các diện tích đất trong khu vực rừng căm xe, xác minh rõ nguồn gốc để có biện pháp xử lý dứt điểm tình trạng lấn chiếm đất rừng. Chi cục Kiểm lâm chỉ đạo các đơn vị trực thuộc làm tốt công tác nắm bắt địa bàn, chủ động tham mưu cấp ủy, chính quyền cơ sở tăng cường công tác quản lý, bảo vệ rừng; phối hợp với đơn vị chủ rừng, chính quyền cơ sở sàng lọc các đối tượng phá rừng, khai thác rừng trái pháp luật, lấn chiếm đất rừng; xây dựng quy chế phối hợp bảo vệ diện tích rừng căm xe hiện có và giải quyết những vấn đề tồn tại trong quản lý, bảo vệ rừng tại xã Tây Ninh Hòa.
HẢI LĂNG