Bảo vệ sức khỏe trong bối cảnh không khí ô nhiễm trầm trọng

một giờ trướcBài gốc

Liên tiếp những ngày qua, không khí Hà Nội ô nhiễm ở mức đáng báo động. Ảnh: Quang Vinh

Theo Cục Môi trường - Bộ Tài nguyên và Môi trường, chỉ số chất lượng không khí (AQI) tại Hà Nội trong những buổi sáng gần đây liên tục ở mức đáng báo động. Các trạm Nguyễn Văn Cừ và Đại học Bách khoa Hà Nội nhiều thời điểm chuyển sang ngưỡng "đỏ" với AQI ở mức 200

Đáng chú ý, trạm Quảng Khánh (Hồ Tây) sáng 1/12 ghi nhận AQI 224, vượt sang ngưỡng “tím” - mức rất nguy hại cho sức khỏe. Tại trạm Thạch Thất, mức độ ô nhiễm thậm chí cao hơn, với AQI 241 cùng thời điểm.

Trong khi đó, ở thời điểm hiện tại (sáng 3/12), số liệu từ nền tảng thông tin chất lượng không khí thời gian thực toàn cầu IQAir AirVisual cho thấy, Hà Nội là thành phố ô nhiễm nhất cả nước với AQI ở mức 175 – mức không lành mạnh.

Theo các chuyên gia, nguyên nhân ô nhiễm không khí đến từ hai nhóm chính: nguồn thải và điều kiện thời tiết. Về nguồn thải, bụi và khí thải từ giao thông, xây dựng, công nghiệp, đốt rác, đốt rơm rạ và các hoạt động dân sinh là nguyên nhân trực tiếp làm gia tăng nồng độ bụi mịn. Về thời tiết, những ngày hanh khô, ít gió khiến các chất ô nhiễm bị “mắc kẹt” dưới tầng khí quyển, không khuếch tán được, hình thành hiện tượng nghịch nhiệt.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành nhận định bụi mịn PM2.5 tại Hà Nội và TP.HCM thường xuyên vượt quy chuẩn cho phép, cao hơn nhiều so với khuyến cáo của WHO. Ông đánh giá ô nhiễm không khí hiện nay “đang tác động trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng, sinh hoạt đời sống và sự phát triển kinh tế – xã hội”.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cảnh báo nhóm dễ bị tổn thương như trẻ em, người cao tuổi, phụ nữ mang thai, người mắc bệnh mạn tính và những lao động ngoài trời đang chịu ảnh hưởng nhiều nhất. Bà dẫn chứng nhiều nghiên cứu cho thấy ô nhiễm không khí làm gia tăng rõ rệt các bệnh lý hô hấp như viêm phổi, viêm phế quản, hen suyễn, COPD; các bệnh tim mạch như tăng huyết áp, thiếu máu cơ tim, suy tim; cùng nhiều vấn đề về da và niêm mạc.

Một nghiên cứu tại Việt Nam năm 2021 ghi nhận sự gia tăng nồng độ PM10, NO₂ và SO₂ trong mùa khô (tháng 11–4) liên quan trực tiếp đến số ca nhập viện vì nhiễm trùng hô hấp ở trẻ nhỏ. Không khí ô nhiễm cũng là nguyên nhân gây tăng chi phí điều trị, kéo dài thời gian nằm viện và gây quá tải cho hệ thống y tế.

PGS.TS. Nguyễn Huy Nga, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Môi trường Sức khỏe, cho biết bụi mịn PM2.5 có kích thước chỉ bằng 1/30 hoặc 1/50 sợi tóc, có thể xuyên qua lông mũi, niêm mạc đường thở, vào sâu trong phế nang, thậm chí đi vào máu, gây rối loạn trao đổi chất và ảnh hưởng tới nhiều cơ quan, kể cả hệ gen. Đây cũng là tác nhân gây đột quỵ, cao huyết áp, ung thư phổi và nhiều bệnh mạn tính nguy hiểm khác.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ước tính ô nhiễm không khí ngoài trời gây 4,2 triệu ca tử vong sớm mỗi năm, trong đó 30% ca tử vong do ung thư phổi có liên quan trực tiếp đến ô nhiễm không khí. Ở Việt Nam, nếu không có các hành động quyết liệt, ô nhiễm không khí có thể làm suy giảm đáng kể thành quả y tế đã đạt được trong nhiều năm qua.

Trước thực trạng này, Bộ Y tế khuyến cáo người dân hạn chế ra khỏi nhà khi chất lượng không khí ở mức xấu hoặc rất xấu; sử dụng khẩu trang đạt chuẩn và đeo đúng cách khi đi đường; vệ sinh mũi, họng và mắt bằng nước muối sinh lý; hạn chế mở cửa sổ khi không khí ô nhiễm nặng, đặc biệt tại các gia đình gần trục giao thông.

Bộ Y tế cũng khuyến nghị người dân dọn dẹp nhà cửa thông thoáng, tránh sử dụng bếp than tổ ong hoặc đốt rơm rạ; trồng thêm cây xanh để lọc bụi; người mắc bệnh hô hấp, tim mạch, trẻ em và người già cần tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp bảo vệ và hạn chế tối đa việc ra ngoài khi AQI lên mức nguy hại.

Đức Trân

Nguồn Đại Đoàn Kết : https://daidoanket.vn/bao-ve-suc-khoe-trong-boi-canh-khong-khi-o-nhiem-tram-trong.html