Theo số liệu từ Cục Hải quan, tổng kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ trong 10 tháng qua đã vượt 126 tỷ USD, tăng khoảng 28% so với cùng kỳ năm trước. Mỹ tiếp tục giữ vững vị trí là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, chiếm hơn 30% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước và đóng vai trò then chốt trong việc định hình triển vọng thương mại năm 2026.
Đà tăng trưởng được dẫn dắt chủ yếu bởi nhóm công nghiệp chế biến - chế tạo, đặc biệt là điện tử, máy móc và công nghệ cao. Nhóm máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện tăng gần 78%, đạt trên 34 tỷ USD, ghi nhận mức tăng mạnh nhất trong vòng một thập kỷ nhờ nhu cầu gia tăng đối với máy chủ AI, thiết bị công nghệ và linh kiện bán dẫn. Máy móc, thiết bị và phụ tùng đạt 19,6 tỷ USD, tăng 9,2%; điện thoại và linh kiện đạt 9,02 tỷ USD sau giai đoạn chững lại; trong khi dệt may phục hồi tích cực với kim ngạch 14,81 tỷ USD, tăng 11,4%.
Ảnh minh họa
Một điểm nhấn đáng chú ý là sự bứt phá của nhóm đồ chơi và dụng cụ thể thao. Làn sóng dịch chuyển đơn hàng khỏi Trung Quốc của các doanh nghiệp Mỹ đã giúp nhóm hàng này tăng hơn 255%, từ 1,47 tỷ USD lên 5,24 tỷ USD, trở thành một trong những ngành có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất. Bên cạnh đó, gỗ và sản phẩm gỗ đạt 7,8 tỷ USD (tăng 6%), còn phương tiện vận tải và phụ tùng tăng gần 11%, cho thấy sức cầu vẫn duy trì ổn định ở nhiều mặt hàng tiêu dùng.
Khối nông - thủy sản cũng ghi nhận sự tăng tốc rõ rệt. Rau quả tăng 58,5%, cà phê tăng hơn 60% nhờ giá thế giới duy trì ở mức cao, cao su tăng 51%. Riêng thủy sản, sau thời gian suy giảm kéo dài, đã phục hồi với mức tăng 7,5% khi tồn kho tại Mỹ giảm mạnh và nhu cầu đối với các sản phẩm phân khúc cao cấp được cải thiện.
Dù chịu tác động trực tiếp từ các chính sách thuế quan mới áp dụng từ tháng 9, ngành dệt may vẫn giữ được đà tăng trưởng tích cực. Kết quả kinh doanh quý III của nhiều doanh nghiệp cho thấy sự phục hồi rõ nét. Wigroup ghi nhận mức tăng trưởng doanh thu 15,82%, trong khi Vinatex đạt lợi nhuận hơn 359 tỷ đồng, tăng khoảng 56% nhờ đẩy mạnh giao hàng trước thời điểm thuế mới có hiệu lực. Lũy kế 9 tháng, lợi nhuận sau thuế của Vinatex vượt 943 tỷ đồng, tăng 132% so với cùng kỳ.
Theo giới phân tích, kết quả tích cực của xuất khẩu sang Mỹ phản ánh xu hướng tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu đang diễn ra mạnh mẽ. Khi lạm phát Mỹ hạ nhiệt, mặt bằng lãi suất ổn định hơn và chu kỳ xả hàng tồn kho gần kết thúc, các nhà nhập khẩu Mỹ buộc phải tăng đơn hàng mới. Xu hướng giảm phụ thuộc vào Trung Quốc của doanh nghiệp Mỹ đã mở ra dư địa lớn cho Việt Nam ở các lĩnh vực điện tử, cơ khí, đồ chơi, dệt may và công nghiệp nhẹ.
Triển vọng năm 2026 được đánh giá tương đối khả quan nhưng đi kèm không ít thách thức. Mỹ đang có xu hướng gia tăng các biện pháp phòng vệ thương mại, siết chặt tiêu chuẩn môi trường và truy xuất nguồn gốc, đặc biệt với các ngành gỗ, kim loại và dệt may.
Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp Việt Nam tiếp tục nâng cao năng lực thích ứng, minh bạch hóa chuỗi cung ứng và đầu tư vào sản xuất xanh, nhiều nhóm ngành như điện tử, máy móc, giày dép, dây cáp điện, đồ chơi và nông - thủy sản chất lượng cao vẫn có cơ hội duy trì đà tăng trưởng bền vững tại thị trường Mỹ.
Nhật Hưng