Toàn cảnh buổi tọa đàm.
Ngày 25/9, tại Hà Nội, báo Nhân Dân phối hợp Hiệp hội An ninh mạng quốc gia (NCA), Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam tổ chức Tọa đàm với chủ đề “Bảo mật dữ liệu và an ninh mạng trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”.
Phát biểu mở đầu buổi tọa đàm, ông Phan Văn Hùng, Phó Tổng Biên tập báo Nhân Dân cho biết, trong kỷ nguyên số, dữ liệu đã trở thành “nguồn tài nguyên mới”, là động lực then chốt để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế số, xã hội số và xây dựng Chính phủ số. Nhưng đi cùng với đó, nguy cơ mất an toàn thông tin, rò rỉ dữ liệu cá nhân, tấn công mạng và xâm phạm chủ quyền số quốc gia đang hiện hữu và ngày càng phức tạp.
Ông Phan Văn Hùng, Phó Tổng Biên tập báo Nhân Dân.
Theo ông Hùng, lượng dữ liệu khổng lồ được tạo ra từng ngày, từng giờ, thì rủi ro và nguy cơ tấn công mạng cũng gia tăng không kém. Chỉ một lỗ hổng nhỏ có thể dẫn đến hệ lụy lớn, gây thiệt hại kinh tế, ảnh hưởng uy tín tổ chức, thậm chí đe dọa an ninh quốc gia. Điều này đặt ra yêu cầu mang tính cấp thiết, sống còn, đó là phải nhận diện sớm các rủi ro, xây dựng hành lang pháp lý chặt chẽ, đầu tư công nghệ và phát triển nguồn nhân lực an ninh mạng.
“Bảo vệ dữ liệu và an ninh mạng không chỉ là trách nhiệm của từng quốc gia, mà còn là thách thức chung toàn cầu” – ông Hùng nhấn mạnh.
Nói về rủi ro trong an ninh mạng tại Việt Nam hiện nay, Trung tướng Nguyễn Minh Chính - Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội An ninh mạng quốc gia cho biết, khó có thể chỉ ra một rủi ro duy nhất vì bất kỳ lỗ hổng nào trong an ninh mạng đều nguy hiểm, hậu quả khó lường.
Ông Chính đưa ra một số thách thức nổi bật phải đối mặt hiện nay hiện nay là việc khoa học công nghệ phát triển mạnh với nhiều công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, năng lượng nguyên tử, dữ liệu lớn… và nước ta trong những năm qua là một trong những quốc gia chịu nhiều cuộc tấn công mạng.
“Các đối tượng tấn công đánh cắp dữ liệu, đánh cắp bí mật Nhà nước, sau đó có thể mã hóa, vô hiệu hóa, phá hoại hệ thống thông tin, gây hậu quả lớn cho an toàn quốc gia và đời sống xã hội. Bên cạnh đó, các đối tượng cũng tấn công để mã hóa dữ liệu, đòi tiền chuộc” – ông Chính cảnh báo.
Trung tướng Nguyễn Minh Chính - Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội An ninh mạng quốc gia.
Cảnh báo việc KOLs phát tán tin giả gây nhiễu loạn dư luận
Một vấn đề khác được ông Chính nêu là việc đối mặt với thông tin giả, thông tin sai sự thật và thông tin xấu độc tấn công vào nền tảng tư tưởng của Đảng, bôi xấu lãnh đạo, phá hoại chia rẽ đoàn kết nhân dân.
Cụ thể, khi có sự hỗ trợ của công nghệ mới trên các nền tảng số, tin giả có thể được lan truyền nhanh chóng, dẫn tới khó kiểm soát. Ngoài ra, một số cá nhân có lợi ích kinh tế, những người có ảnh hưởng (KOLs) tạo ra tin giả vì mục đích thương mại hoặc do thiếu hiểu biết cũng phát tán thông tin sai lệch, gây nhiễu loạn dư luận.
Cuối cùng, theo ông Chính, hoạt động tội phạm công nghệ cao diễn biến phức tạp như đánh cắp dữ liệu cá nhân, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, mua bán vũ khí, vật liệu nổ, mua bán ma túy…
Ông Phạm Đại Dương, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương.
Tại buổi tọa đàm, ông Phạm Đại Dương, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương cũng đã có những chia sẻ về tầm quan trọng của an ninh mạng.
Theo ông Dương, dữ liệu là yếu tố rất quan trọng, được ví như tài sản quốc gia; bảo mật dữ liệu có ý nghĩa tương tự với bảo vệ chủ quyền lãnh thổ trên biển và đất liền. Trung ương luôn coi trọng bảo vệ chủ quyền trên không gian mạng, coi đây là nhiệm vụ xuyên suốt, không thể tách rời trong bảo đảm an ninh quốc gia.
“Quan điểm của Đảng, Nhà nước trong bảo đảm an ninh mạng, an ninh dữ liệu là trong hoạch định chính sách, cần chuyển từ tư duy phòng thủ bị động sang chủ động và tích cực nhận diện sớm những rủi ro và chủ động các biện pháp” – ông Dương thông tin.
Ông Dương cho rằng, đây là yếu tố rất quan trọng trong bảo vệ an ninh dữ liệu, đồng thời là trách nhiệm không chỉ của các cơ quan nhà nước, mà còn của doanh nghiệp và người dân - những chủ thể trực tiếp sử dụng, khai thác dữ liệu. Nếu trước đây pháp luật mới dừng ở mức phòng ngừa, thì với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ hiện nay, cần nhấn mạnh vai trò dẫn dắt, chủ động định hướng.
“Để bảo vệ dữ liệu, cần kết hợp giữa giải pháp kỹ thuật và hệ thống pháp luật” – ông Dương nhấn mạnh.
Ông Ngô Tuấn Anh - Trưởng Ban An ninh dữ liệu, Hiệp hội Dữ liệu quốc gia.
Cùng nêu về giải pháp bảo vệ dữ liệu, ông Ngô Tuấn Anh - Trưởng Ban An ninh dữ liệu, Hiệp hội Dữ liệu quốc gia cho biết, trên thực tế không có hệ thống nào bảo đảm an toàn 100%.
Theo ông Tuấn Anh, kinh nghiệm từ các vụ tấn công ransomware gần đây cho thấy thời gian khôi phục của các đơn vị khác nhau rõ rệt. Có đơn vị mất đến vài tuần, trong khi đơn vị có phương án dự phòng tốt chỉ mất vài ngày. Khác biệt này chủ yếu đến từ việc có bản sao lưu an toàn, quy trình cách ly hệ thống bị tấn công và phối hợp kịp thời cơ quan chức năng.
Ông Tuấn Anh cho rằng, từ thực tiễn, việc bảo vệ dữ liệu cần tập trung vào ba nhóm giải pháp: Siết chặt cấu hình an toàn trước khi đưa dịch vụ lên internet; quản lý, phân loại và hạn chế lưu trữ dữ liệu không cần thiết; xây dựng quy trình phát hiện sớm, cách ly, khôi phục và phối hợp pháp lý khi xảy ra sự cố.
"Để bảo đảm an toàn dữ liệu, chúng ta cần chuẩn hóa, triển khai tuân thủ và đẩy mạnh phát triển các giải pháp an ninh, an toàn do Việt Nam làm chủ" - ông Tuấn Anh nhấn mạnh.
Báo Nhân Dân tổ chức tọa đàm nhằm tạo diễn đàn để các nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học cùng trao đổi, phân tích, từ đó đưa ra những kiến nghị, giải pháp thiết thực. Đây cũng là hành động hưởng ứng Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, đưa chính sách của Đảng và Nhà nước đi vào cuộc sống. Qua đó, hướng tới mục tiêu chung: Xây dựng một môi trường số an toàn, bảo vệ dữ liệu quốc gia, bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân và doanh nghiệp, đồng thời khẳng định trách nhiệm, vị thế của Việt Nam trong cộng đồng quốc tế.
Thanh Hà