Điều kiện nào để ứng viên thắng cử?
Quyết định nằm ở số phiếu đại cử tri ở 7 bang chiến trường gồm 3 bang vùng Ngũ Đại Hồ Michigan, Pennsylvania và Wisconsin vốn đã tạo nên “bức tường xanh” mà ông Donald Trump phá vỡ năm 2016 và Tổng thống Joe Biden đã giành chiến thắng năm 2020, và 4 bang Arizona, Georgia, Nevada và Bắc Carolina ở Vành đai Mặt trời. Phó tổng thống Kamala Harris và cựu Tổng thống Donald Trump đều cần ít nhất 270 phiếu đại cử tri để giành chiến thắng.
Liệu ông Donald Trump hay bà Kamala Harris sẽ làm nên lịch sử? Ảnh minh họa: Getty
Nếu bà Kamala Harris thắng cử, bà sẽ làm nên lịch sử, trở thành người phụ nữ đầu tiên, người Mỹ gốc Á đầu tiên và người phụ nữ da màu đầu tiên đắc cử tổng thống Mỹ.
Chiến thắng của ông Donald Trump cũng sẽ mang tính lịch sử: Ông sẽ cùng cựu tổng thống Grover Cleveland trở thành 2 tổng thống đắc cử ở 2 nhiệm kỳ không liên tiếp. Ông cũng sẽ là tổng thống đầu tiên từng bị luận tội 2 lần và là cựu tổng thống đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ từng bị tuyên phạm tội hình sự.
Theo kết quả bầu cử công bố ở thị trấn Dixville Notch thuộc khu vực Green North Woods, bang New Hampshire, 6 lá phiếu phổ thông đầu tiên đã được chia đều cho cả 2 ứng viên của đảng Dân chủ (Kamala Harris) và đảng Cộng hòa (Donald Trump). Điều này dự báo cuộc đua gay cấn, sít sao giữa 2 ứng viên tổng thống.
Theo CNN, nếu bà Harris có thể lặp lại chiến dịch “bức tường xanh” của Tổng thống đương nhiệm Joe Biden hồi năm 2020, bà gần như chắc chắn sẽ vào Phòng Bầu dục. Điều này cũng tính đến khả năng bà sẽ giành được một phiếu đại cử tri ở bang Nebraska và mất một phiếu khác ở bang Maine.
Nếu “bức tường xanh” bị xô đổ và Pennsylvania chuyển hướng sang ông Trump, con đường đến Phòng Bầu dục của bà Harris sẽ trở nên phức tạp hơn. Bang Pennsylvania có 19 phiếu đại cử tri. Vì vậy, bà Harris sẽ cần phải bù đắp con số đó bằng cách giành chiến thắng ở bang Georgia và Bắc Carolina, mỗi bang có 16 phiếu. Nếu bà chỉ giành được chiến thắng ở 1 trong 2 bang này thì bang Nevada (6 phiếu) và Arizona (11 phiếu) sẽ trở thành những bang quyết định.
Ai giành được ít nhất 270 phiếu đại cử tri, người đó sẽ là tổng thống Mỹ. Ảnh minh họa: AP
Cũng như bà Harris, bản đồ của ông Trump nghiêng hẳn về Pennsylvania. Nếu ông thắng ở đó trong khi vẫn giữ được Bắc Carolina, cựu tổng thống Mỹ chỉ cần bang Georgia quay lại ủng hộ ông để đạt được 270 phiếu. Chiến thắng mà không có Pennsylvania, đối với ông Trump, có nghĩa là “bức tường xanh” sẽ rạn nứt ở nơi khác.
Đối với kịch bản này, ông Trump có thể sẽ cần phải thắng ở bang Michigan hoặc Wisconsin và thêm thành tích vượt trội ở Vành đai Mặt trời, từ bang Georgia ở Bờ Đông đến bang Arizona và Nevada ở phía Tây.
Kết quả ban đầu trong những giờ sau khi các điểm bỏ phiếu đóng cửa có thể không mang tính quyết định. Các bang tự quyết định thủ tục bầu cử của mình và thứ tự các bang kiểm phiếu sớm, phiếu bầu qua thư và phiếu bầu trong Ngày Bầu cử là khác nhau, tốc độ báo cáo kết quả của một số thành phố, quận và khu vực cũng khác nhau. Vì vậy, kết quả sẽ không có luôn trong Ngày bầu cử, hay ngay sau Ngày bầu cử.
Sẽ thế nào nếu có kết quả hòa?
Nếu có tỷ số hòa 269-269 hoặc ứng cử viên của đảng thứ ba giành được số phiếu đại cử tri, ngăn không cho bất kỳ ứng cử viên nào đạt được 270 phiếu, bước tiếp theo sẽ là "bầu cử có điều kiện".
“Bầu cử có điều kiện” là cuộc bầu cử mà Hạ viện Mỹ quyết định người chiến thắng. Đoàn đại biểu của mỗi bang tại Hạ viện bỏ một phiếu bầu và ứng cử viên phải nhận được đa số phiếu bầu để giành chiến thắng. Sau đó, Thượng viện Mỹ sẽ bầu ra phó tổng thống, mỗi thượng nghị sĩ bỏ một phiếu và cần đa số phiếu (51 phiếu) để giành chiến thắng.
Đã có 3 trường hợp “bầu cử có điều kiện” xảy ra vào các năm 1801, 1825 và 1837. Năm 2000, ông George W Bush giành chiến thắng sát nút 271 phiếu đại cử tri trước Phó tổng thống sắp mãn nhiệm Al Gore giành được 266 phiếu đại cử tri.
MAI HƯƠNG (tổng hợp)