'Báu vật' giữa đại ngàn - chìa khóa thoát nghèo của người Lai Châu

4 giờ trướcBài gốc

Nhắc đến xã Sì Lở Lầu, tỉnh Lai Châu, chắc hẳn nhiều người sẽ hình dung đến một vùng đất xa xôi, hẻo lánh, giao thông cách trở, còn rất nhiều những khó khăn trong đời sống, kinh tế chậm phát triển. Tuy nhiên đó chỉ là câu chuyện chục năm trở về trước. Sì Lở Lầu bây giờ đã khoác lên mình diện mạo mới với những tuyến đường bêtông nội bản sạch sẽ; hàng quán khu vực trung tâm xã phong phú.

Có được sự đổi thay này, một phần lớn nhờ vào việc người dân trong xã đã tận dụng lợi thế khí hậu mát mẻ, tán rừng nhiều để trồng các loại cây dược liệu, đặc biệt nhất phải kể đến cây sâm Lai Châu.

Gia đình anh Tẩn Sài Nhuần (bản Sín Chải, xã Sì Lở Lầu ) bắt đầu trồng sâm từ năm 2019 với diện tích 400 m2 sâm. Thấy sâm phù hợp với khí hậu địa phương, mỗi năm gia đình anh đều đầu tư kinh phí mua giống, vật liệu làm vườn, mở rộng diện tích sâm, hiện nay là hơn 1ha. Tương tự, gia đình anh Phàn Phủ Liêu ở bản Thà Giàng 8 năm nay cũng lựa chọn trồng sâm để bán ra thị trường. Theo lời của anh Liêu, gia đình đầu tư 800 triệu đồng xây tường rào, làm mái che chắn, lắp đặt camera bảo vệ, mua giống về trồng.

Đời sống của người dân trong xã Sì Lở Lầu đã đổi khác so với trước, khắp bản trên, bản dưới, người dân mua sắm được xe máy làm phương tiện đi lại, vận chuyển hàng hóa, nhiều hộ làm được nhà mới khang trang. Từ đó, các hộ nông dân các có quyết tâm mở rộng sản xuất, tích cục định hướng đầu tư chiều sâu.

Được biết, sâm Lai Châu (còn được gọi là tam thất đen, tam thất đỏ) là cây bản địa, phân bố hẹp tại các vùng núi cao như Mường Tè, Sìn Hồ, Tam Đường. Được người dân bản địa sử dụng làm thuốc từ lâu đời, nhưng mãi đến năm 2013, giới khoa học mới chính thức ghi nhận và nghiên cứu loài sâm quý này. Phân tích khoa học cho thấy sâm Lai Châu có hàm lượng saponin cao gấp đôi các loại sâm khác trên thế giới (52 saponin), đồng thời có chứa hoạt chất mang tên Majonoside R2 - MR2 lên tới 50% hàm lượng saponin toàn phần. Tác dụng của sâm Lai Châu rất đa dạng, trong đó có tác dụng phòng chống ung thư, ức chế tế bào ung thư phát triển; giúp giảm viêm, giảm đau; chống lão hóa, chống các gốc tự do có hại cho cơ thể, kéo dài tuổi thọ; nâng cao sức khỏe tim mạch, giảm mỡ máu, chống xơ vữa động mạch…

Theo Chương trình phát triển sâm Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045, sâm Lai Châu được Thủ tướng Chính phủ đưa vào đối tượng bảo tồn, phát triển, chế biến, thương mại ở quy mô hàng hóa. Tỉnh ủy cũng đã ban hành Nghị quyết số 17-NQ/TU, ngày 19/5/2024 về phát triển sâm Lai Châu giai đoạn 2024 - 2030, định hướng đến năm 2035. Theo đó, địa phương đặt mục tiêu: trồng 3.000 ha Sâm Lai Châu vào năm 2030, sản lượng khai thác đạt khoảng 30 tấn/năm; đồng thời xây dựng 1 - 2 nhà máy chế biến sâu đạt chuẩn GMP-WHO, hướng đến các sản phẩm như mỹ phẩm, trà, thực phẩm chức năng, rượu sâm...

“Sâm Lai Châu từng được ví là cây ‘đổi được một tấn thóc’. Nếu được đầu tư bài bản, đây có thể trở thành ngành hàng kinh tế mũi nhọn của địa phương, đồng thời góp phần bảo vệ rừng đầu nguồn”, ông Bùi Huy Phương, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lai Châu nhấn mạnh.

Hiện tỉnh Lai Châu đã trồng khoảng 130 ha sâm, quản lý hơn 400.000 cây, tất cả đều được cấp mã định danh vùng trồng. Sau 7 năm, một hecta sâm có thể mang lại giá trị kinh tế từ 15-16 tỷ đồng. Tuy nhiên, giá trị cao khiến sâm Lai Châu trở thành mục tiêu bị làm giả. “Một số đối tượng nhập sâm ngoại, dán nhãn sâm Lai Châu để bán giá cao. Việc này không chỉ gây tổn thất kinh tế mà còn làm mất niềm tin của người tiêu dùng, ảnh hưởng lớn đến thương hiệu quốc gia”, ông Phương cảnh báo.

Sâm giả thường có hình dáng tương tự, nhưng hàm lượng hoạt chất thấp, không được kiểm nghiệm, thậm chí có thể gây hại sức khỏe nếu sử dụng lâu dài. Trong khi đó, người tiêu dùng rất khó phân biệt bằng mắt thường.

Trước thực trạng đó, Lai Châu đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp: xây dựng vùng trồng tập trung, bảo tồn nguồn gen, nhân giống bằng công nghệ cao, truy xuất nguồn gốc và tiêu chuẩn hóa sản phẩm. Tỉnh cũng ban hành quy chế sử dụng nhãn hiệu “Sâm Lai Châu” để kiểm soát thị trường và chống hàng giả.

Nếu giữ được bản sắc, kiểm soát được chất lượng và phát triển đúng hướng, “báu vật Tây Bắc” hoàn toàn có thể trở thành thương hiệu quốc gia, góp phần nâng cao giá trị ngành dược liệu Việt Nam trên bản đồ thế giới.

Diệp Anh

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/bau-vat-giua-dai-ngan---chia-khoa-thoat-ngheo-cua-nguoi-lai-chau-d433888.html