Tại Triển lãm quốc phòng quốc tế Indo Defense 2025 diễn ra tại Indonesia, Công ty E-System Solutions của Belarus đã trưng bày mô hình hệ thống tên lửa phòng không Buk-MB2K và thu hút rất nhiều sự quan tâm.
Tổ hợp phòng không tầm trung - xa nói trên chỉ vừa mới được Lực lượng vũ trang Belarus đưa vào thành phần chiến đấu, điểm độc đáo của nó là có khả năng tấn công cả mục tiêu mặt nước có diện tích phản xạ radar.
Belarus rất muốn bán tổ hợp Buk-MB2K cho các nước châu Á nhằm thay thế những hệ thống phòng không cổ điển chế tạo từ thời Liên Xô. Tuy vậy vấn đề khiến giới truyền thông băn khoăn đó là công nghệ cho tên lửa 9M318 (cốt lõi của hệ thống Buk-MB2K) được Minsk lấy từ đâu.
Theo cổng thông tin Army Recognition, trong năm nay tổ hợp tên lửa phòng không Buk-MB2K đã được Belarus giới thiệu trong triển lãm quốc phòng MILEX 2025 tại Minsk từ ngày 21/5 đến 24/5/2025.
Tuy vậy thực chất tổ hợp này đã được chính thức ra mắt từ 3 năm trước trong triển lãm ADEX 2022 tại Azerbaijan, nhưng khi đó hệ thống này có vẻ chưa hoàn thành thiết kế cũng như thử nghiệm.
Tổ hợp phòng không Buk-MB2K đã được Quân đội Belarus đưa vào thành phần chiến đấu sau khi các bài kiểm tra bắn đạn thật diễn ra vào cuối năm 2024 tại một trong những thao trường huấn luyện gần biên giới Ukraine, được thông báo là thành công.
Cấu thành tiêu chuẩn của hệ thống bao gồm xe mang phóng tự hành 9A310MB2K và bệ phóng 9A39MB2K, được điều chỉnh không chỉ cho tên lửa 9M318 thế hệ mới mà còn cho cả loại 9M38 và 9M317 đã có từ trước.
Thành phần khác của tổ hợp bao gồm trạm chỉ huy 9S470MB2K và trạm radar 9S150MB - khí tài này được cho là có phạm vi phát hiện mục tiêu trên không lên đến 200 km.
Một điểm đáng chú ý nằm ở tên lửa 9M318 được đề cập ở trên, theo thông báo của Tổng thống Lukashenko, ngành công nghiệp quốc phòng Belarus đã tạo ra loại đạn đánh chặn này để không phải cung cấp cho tổ hợp Buk-M2 của Liên bang Nga.
Nhưng thực tế Minsk đã tạo ra một tên lửa hoàn toàn tương đương với đạn đánh chặn thuộc tổ hợp Buk-M3 của Nga về tầm bắn và cả hình dạng. Tên lửa 9M318 có trọng lượng phóng 815 kg, tầm bắn từ 3 đến 70 km, độ cao phá hủy mục tiêu trong khoảng 15 mét đến 25 km.
Thông số trên rất tương đồng phạm vi phá hủy mục tiêu được công bố cho tổ hợp Buk-M3 của Nga với tên lửa 9M317, đó là lên đến 70 km, trong khi độ cao tác chiến tối đa được công bố ở mức 25 km.
Do vậy câu hỏi đặt ra là Belarus thực sự lấy công nghệ cho Buk-MB2K từ đâu - từ Liên bang Nga hay Trung Quốc, và điều gì sẽ đảm bảo tham vọng xuất khẩu hệ thống phòng không này của Belarus sang châu Á thì vẫn chưa có lời giải.
Trở ngại đầu tiên được nhắc tới đó là nếu Buk-MB2K sử dụng công nghệ lấy từ Buk-M3 của Nga hay HQ-16B của Trung Quốc thì sẽ cần xin phép đối tác để xuất khẩu sang nước thứ ba.
Bên cạnh đó, Belarus còn là đối tượng hứng chịu các lệnh cấm vận nghiêm ngặt của phương Tây, có lẽ không đối tác nào sẵn sàng mạo hiểm nhập khẩu tổ hợp phòng không Buk-MB2K để trở thành mục tiêu tiếp theo.
Việt Dũng
Theo Army Recognition