Các tù binh Nga tại trại tập trung ở miền Tây Ukraine. Ảnh tư liệu: Kyodo/TTXVN
Bối cảnh diễn ra cuộc trao đổi tù binh
Theo hãng tin AP của Mỹ ngày 20/3, cuộc trao đổi tù binh này diễn ra trong bối cảnh các cuộc thảo luận về lệnh ngừng bắn tạm thời nhằm đình chỉ chiến tranh vẫn đang tiếp diễn.
Căn cứ vào báo cáo từ Trụ sở Điều phối Xử lý Tù binh Ukraine thì kể từ khi xung đột Nga – Ukraine bùng nổ vào ngày 24/2/2022, , hơn 4.000 tù binh Ukraine, bao gồm dân thường và người nước ngoài, đã được trả tự do. Cuộc trao trả tù binh gần nhất là vào ngày 5/2.
Báo The Kiyv Independent ngày 19/3 cho biết cuộc trao đổi tù binh giữa hai bên được diễn ra sau cuộc điện đàm giữa Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin với Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 18/3 và riêng năm 2024 đã có 1.358 người Ukraine được trao trả.
Công tác chuẩn bị cho cuộc trao đổi tù binh
AP dẫn lời ông Petro Yatsenko, người đứng đầu Văn phòng Báo chí tại Trụ sở Điều phối Xử lý Tù binh Ukraine, nhấn mạnh rằng các cuộc trao đổi tù binh đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và kéo dài hàng tháng trời.
“Những cuộc trao đổi này không phải là những sự kiện tự phát. Chúng cần sự chuẩn bị cẩn thận trong nhiều tháng – không chỉ vài ngày hay vài tuần”, ông Yatsenko nói và cho biết thêm rằng cuộc trao đổi gần nhất diễn ra vào ngày 5/2.
Hình thức và số lượng tù binh được trao đổi
Báo The Kiyv Independent ngày 19/3 dẫn thông báo của Điện Kremlin cho biết cuộc trao đổi tù binh được theo hình thức một đổi một.
Trên thực tế, theo TASS, Liên bang Nga đã trao đổi 175 tù binh Ukraine lấy 175 quân nhân nước này. Các quân nhân Nga được trả tự do hiện đang ở Belarus, nơi họ được hỗ trợ tâm lý, y tế và được tạo điều kiện liên lạc với gia đình. Những quân nhân này sẽ được đưa về Liên bang Nga để điều trị và phục hồi tại các cơ sở y tế của Bộ Quốc phòng.
Báo The Kyiv Independent ngày 19/3 dẫn lời Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết đây là một trong những cuộc trao đổi tù binh lớn nhất giữa nước này và Liên bang Nga.
Theo ông Zelensky, những quân nhân Ukraine được trao trả lần này bao gồm các binh sĩ từng phục vụ tại các tỉnh Donetsk, Luhansk, Kherson, Zaporizhzhia, Mykolaiv, Kharkiv, Sumy và Kursk, cũng như những người đã bảo vệ thành phố Mariupol và nhà máy thép Azovstal.
Cử chỉ thiện chí
Theo AP, trong cuộc điện đàm về khả năng ngừng bắn một phần với Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 18/3, Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin đã hứa sẽ trả tự do cho 23 tù binh.
Tuy nhiên, trên thực tế, theo TASS, ngoài 175 tù binh trao đổi theo hình thức một đổi một, như một cử chỉ thiện chím phía Liên bang Nga cũng bàn giao cho Ukraine 22 tù binh bị thương nặng cần được chăm sóc y tế khẩn cấp.
AP cho biết tới nay phía Liên bang Nga chưa đưa ra lời giải thích nào về lý do số lượng bị giảm xuống còn 22 người.
Theo Tổng thống Zelensky, những quân nhân Ukraine được trao trả lần này bao gồm các binh sĩ từng phục vụ tại các tỉnh Donetsk, Luhansk, Kherson, Zaporizhzhia, Mykolaiv, Kharkiv, Sumy và Kursk, cũng như những người đã bảo vệ thành phố Mariupol và nhà máy thép Azovstal. Ảnh: Volodymyr Zelensky/X
Trung gian hòa giải
TASS, AP và báo The Kyiv Independent đều xác nhận Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) đã đóng vai trò trung gian trong cuộc trao đổi tù binh giữa Liên bang Nga và Ukraine.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã bày tỏ lòng biết ơn tới Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất vì đã giúp thực hiện cuộc trao đổi này.
Những gì diễn ra tiếp theo
Theo AP, khi những cuộc đoàn tụ diễn ra đầy xúc động, vẫn có nhiều người thân chưa tìm thấy tung tích người mất tích. Tại Ukraine, một số người mang theo hình ảnh người thân và hỏi thăm các tù binh được trả tự do liệu họ có nhìn thấy người thân của mình hay không.
Trong khi đó, Tổng thống Ukraine tuyên bố “nhất định sẽ đưa tất cả những người của mình trở về”.
Thành Nam/Báo Tin tức