Các bác sĩ có thể dễ dàng kiểm tra bệnh án của người bệnh. Ảnh: BV Bạch Mai.
Bệnh viện không giấy tờ - Tương lai của ngành y tế
Trong bức tranh chuyển đổi số ngành y tế, bệnh án điện tử là dấu mốc thể hiện bước tiến về tư duy quản lý, năng lực tổ chức và trách nhiệm của các cơ sở khám chữa bệnh trước yêu cầu hiện đại hóa.
Từ tuyến trung ương đến địa phương, việc triển khai đang lan tỏa mạnh mẽ. Bệnh viện Bạch Mai – bệnh viện đa khoa hạng đặc biệt đầu tiên của cả nước đã áp dụng toàn trình bệnh án điện tử. Hơn 4.000 cán bộ, nhân viên y tế chuyển từ hồ sơ giấy sang quản lý điện tử, liên thông dữ liệu với Bảo hiểm xã hội Việt Nam, giúp rút ngắn thời gian khám chữa bệnh và minh bạch quy trình điều hành. PGS.TS Đào Xuân Cơ – Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cho biết, việc vận hành bệnh án điện tử đã chứng minh tính khả thi của chuyển đổi số y tế ngay cả ở cơ sở lớn, phức tạp nhất.
Không chỉ ở tuyến trung ương, nhiều địa phương cũng thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong chuyển đổi số y tế. Cần Thơ, Phú Thọ, Hà Tĩnh, Quảng Ngãi… đều đạt 100% cơ sở y tế triển khai bệnh án điện tử. Tại Cần Thơ, 61 cơ sở hoàn thành và ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong cảnh báo số liệu bất thường, quản lý bản đồ dịch tễ. Hà Tĩnh vận hành đồng bộ bốn phần mềm, khép kín quy trình khám chữa bệnh. Phú Thọ về đích sớm 10 ngày, xây dựng mạng lưới giám sát, hỗ trợ kỹ thuật giữa các bệnh viện. Quảng Ngãi phát động chiến dịch “45 ngày đêm bứt phá”, giúp toàn bộ 36 cơ sở đạt chuẩn đúng hạn.
Dù còn nhiều khó khăn trong quá trình triển khai, nhưng lợi ích của bệnh án điện tử với người dân, nhân viên y tế và cơ quan quản lý là không thể phủ nhận. Theo PGS.TS Vũ Văn Giáp - Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, bệnh án điện tử thay thế hồ sơ giấy truyền thống, giúp quản lý dữ liệu y tế khoa học, chính xác và liên thông giữa các cơ sở khám chữa bệnh, hình thành mạng lưới thông tin y tế hiện đại. Đối với đội ngũ y tế, hệ thống này giảm đáng kể thủ tục hành chính, tiết kiệm thời gian ghi chép, tìm kiếm hồ sơ; bác sĩ có thể truy cập toàn bộ lịch sử bệnh nhân chỉ với vài thao tác, nâng cao hiệu quả chẩn đoán và điều trị.
Vẫn còn những khoảng trống
Đến nay, cả nước mới có khoảng 61% cơ sở y tế hoàn thành triển khai bệnh án điện tử. Bất chấp Chỉ thị của Thủ tướng và Bộ trưởng Bộ Y tế đã hai lần trong năm liên tục gửi công văn yêu cầu tất cả bệnh viện phải hoàn thành hồ sơ bệnh án điện tử trước ngày 30/9/2025, đồng thời nhấn mạnh đây là “nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách, gắn với trách nhiệm của người đứng đầu”.
Theo thống kê của Bộ Y tế, hiện còn hàng trăm bệnh viện chưa nghiệm thu hoặc chưa đáp ứng tiêu chí kỹ thuật để vận hành chính thức. Ở một số địa phương, kế hoạch triển khai được ban hành sớm nhưng tiến độ vẫn ì ạch, do thiếu nhân lực, thiếu nguồn kinh phí và hạ tầng công nghệ yếu kém.
Theo PGS.TS Trần Quý Tường - Chủ tịch Hội Tin học y tế việc triển khai hồ sơ bệnh án điện tử còn gặp nhiều thách thức. Trước hết, cơ chế tài chính chưa rõ ràng, chi phí đầu tư lớn nhưng chưa được tính trong giá dịch vụ y tế, khiến nhiều bệnh viện phải tự cân đối nguồn lực. Hạ tầng công nghệ còn yếu, thiếu đồng bộ, làm tăng chi phí và ảnh hưởng đến tiến độ triển khai. Thói quen làm việc thủ công của nhân viên y tế cũng là rào cản lớn, đòi hỏi sự chỉ đạo quyết liệt và đồng thuận trong toàn bệnh viện. Ngoài ra, mức độ quan tâm của lãnh đạo chưa đồng đều, một số đơn vị còn thiếu chủ động, trong khi năng lực công nghệ thông tin của đội ngũ y tế chưa đáp ứng yêu cầu, đặc biệt ở tuyến dưới.
Để khắc phục, giới chuyên gia kiến nghị Bộ Y tế cần công khai bảng xếp hạng tiến độ các bệnh viện, địa phương; từ đó thúc đẩy tinh thần thi đua, đồng thời có biện pháp xử lý rõ ràng đối với đơn vị chậm trễ. Song song, cần hoàn thiện hành lang pháp lý, sớm ban hành quy định giá dịch vụ công nghệ thông tin trong khám chữa bệnh; tăng cường tập huấn, chuẩn hóa năng lực nhân sự công nghệ thông tin; hoàn thiện tiêu chuẩn bảo mật và cơ chế chia sẻ dữ liệu.
Đức Trân