Bệnh cao huyết áp: Thông tin tổng quan từ A-Z về bệnh cần biết

3 giờ trướcBài gốc

Cao huyết áp là bệnh lý thường gặp trong cuộc sống ngày nay. Tỷ lệ mắc bệnh này ngày càng tăng và có dấu hiệu trẻ hóa. Những kiến thức cần thiết đến bệnh lý này sẽ được đề cập đến trong bài viết dưới đây.

Cao huyết áp là gì?

Cao huyết áp (tăng huyết áp) là tình trạng áp lực máu đẩy lên thành động mạch cao hơn mức bình thường và kéo dài. Khi đó, tim và các mạch máu phải làm việc nhiều hơn để có thể bơm máu đi khắp cơ thể. Theo tổ chức y tế Thế giới, nếu chỉ số huyết áp tâm thu ≥ 140, hoặc chỉ số huyết áp tâm trương ≥ 90 mmHg thì có thể xem là cao huyết áp.

Bệnh này thường diễn biến âm thầm, nhiều người không có triệu chứng rõ rệt ở giai đoạn đầu. Khi để lâu mà không kiểm soát, nó có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ, nhồi máu cơ tim, tổn thương thận, mắt.

Huyết áp tăng cao sẽ gây ra áp lực cho tim và các mạch máu.

Một số loại cao huyết áp:

- Cao huyết áp vô căn (nguyên phát): là loại chiếm tỉ lệ cao. Cao huyết áp vô căn thường không xác định nguyên nhân của bệnh.

- Cao huyết áp thứ phát: loại này có nguyên nhân cụ thể nếu tìm được và điều trị đúng bệnh có thể khỏi.

- Một số loại cao huyết áp ít gặp hơn như: cao huyết áp “ẩn giấu” (bình thường ở phòng khám nhưng cao khi đo ở nhà), cao huyết áp tâm thu đơn độc, cao huyết áp về đêm, cao huyết áp cấp cứu.

Nguyên nhân gây cao huyết áp

Mỗi loại cao huyết áp thường có những nguyên nhân khác nhau. Một số nguyên nhân có thể kể đến là:

- Nguyên nhân cao huyết áp nguyên phát (vô căn): Đây là loại phổ biến nhất, khoảng 90% trường hợp cao huyết áp thuộc loại này. Trong trường hợp này, cao huyết áp thường không xác định được nguyên nhân cụ thể. Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ: Di truyền, lối sống không lành mạnh, thừa cân – béo phì, tuổi cao.

- Nguyên nhân thứ phát: Khoảng 10% các trường hợp cao huyết áp có nguyên nhân do : bệnh tim bẩm sinh, bệnh lý thận và tuyến thượng thận, hội chứng Cushing, cường giáp, suy giáp, sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs). Nếu tìm ra nguyên nhân và điều chỉnh được thì kiểm soát huyết áp dễ hơn.

Dấu hiệu nhận biết cao huyết áp

Cao huyết áp được mệnh danh là “kẻ giết người thầm lặng” vì nhiều người không thấy dấu hiệu rõ rệt, nhưng khi huyết áp tăng cao, có thể có các biểu hiện như:

- Nhức đầu, đặc biệt vùng sau gáy hoặc vùng chẩm

- Chóng mặt, hoa mắt, ù tai

- Mặt đỏ phừng, cảm giác nóng phừng

- Khó thở khi gắng sức hoặc khi nằm

- Tim đập nhanh, hồi hộp

- Mờ mắt, nhìn đôi

- Đau ngực

- Tê hoặc râm ran tay chân

- Buồn nôn, nôn

- Chảy máu mũi nhẹ

Khoảng 1/3 người bị cao huyết áp không có bất kỳ triệu chứng nào cho đến khi có biến chứng. Do đó, khi có các các dấu hiệu bất thường, đặc biệt khi bạn biết mình có yếu tố nguy cơ, cần theo dõi bằng cách đo huyết áp và khám bác sĩ sớm.

Đo huyết áp thường xuyên là cách kiểm soát huyết áp tốt nhất.

Cách điều trị và kiểm soát cao huyết áp

Điều chỉnh lối sống (không dùng thuốc)

Đây là bước đầu tiên và hết sức quan trọng để làm giảm huyết áp và tránh việc lệ thuộc vào thuốc:

- Giảm muối trong khẩu phần ăn (cố gắng dùng < 5 gram muối/ngày nếu có thể)

- Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, hạn chế chất béo bão hòa, tránh thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn

- Vận động đều đặn: ít nhất 30 phút/ngày, hầu hết các ngày trong tuần

- Kiểm soát cân nặng nếu bạn đang thừa cân hoặc béo phì

- Không hút thuốc, hạn chế rượu bia, giảm stress, ngủ đủ giấc

- Theo dõi huyết áp tại nhà để biết tình trạng thực tế và ghi lại mẫu số liệu để bác sĩ theo dõi

Nếu sau vài tháng áp dụng lối sống lành mạnh như trên mà huyết áp vẫn cao, hãy đi khám để được các bác sĩ cân nhắc dùng thuốc hạ huyết áp.

Dùng thuốc hạ huyết áp

Có nhiều nhóm thuốc bác sĩ hay dùng, lựa chọn tùy vào tình trạng sức khỏe, mức huyết áp, bệnh đi kèm. Một số loại thuốc huyết áp hay sử dụng hiện nay là:

- Thuốc lợi tiểu

- Thuốc ức chế men chuyển (ACE inhibitors)

- Thuốc chẹn thụ thể angiotensin II (ARBs)

- Thuốc chẹn kênh canxi

- Thuốc chẹn beta

Theo bài viết trên website Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh thì việc phát hiện sớm, điều trị kịp thời bệnh cao huyết áp sẽ ngăn ngừa được các biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe, do bệnh lý này gây nên. Cao huyết áp có thể được kiểm soát tốt nếu có đầy đủ kiến thức và hiểu biết về bệnh.

Yến Nguyễn (tổng hợp)

Nguồn VTC : https://vtcnews.vn/benh-cao-huyet-ap-thong-tin-tong-quan-tu-a-z-ve-benh-can-biet-ar965316.html