Tại Hội thảo khoa học về bệnh não mô cầu xâm lấn do Hội Y học Dự phòng Việt Nam và Tập đoàn dược phẩm toàn cầu Glaxo Smith Kline (GSK) Việt Nam phối hợp tổ chức mới đây, các nhà quản lý và nhà khoa học đã cung cấp thông tin, hướng dẫn về chủng ngừa dành cho hai nhóm đối tượng có nguy cơ mắc bệnh não mô cầu xâm lấn cao, gồm trẻ nhỏ dưới 5 tuổi và thanh thiếu niên.
Đáng chú ý, theo Hội Y học Dự phòng Việt Nam, bệnh não mô cầu xâm lấn (Invasive meningococcal disease - IMD) tuy không phổ biến nhưng rất nghiêm trọng, có tỉ lệ tử vong lên đến khoảng 50% nếu không điều trị kịp thời, thậm chí người bệnh có thể tử vong chỉ trong vòng 24 giờ sau khởi bệnh. Ngay cả khi được điều trị kịp thời, khoảng 20% số người sống sót sau khi mắc IMD phải đối mặt với các di chứng nghiêm trọng lâu dài, có thể là tàn tật vĩnh viễn.
PGS.TS.BS. Phạm Quang Thái, Phó trưởng Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương. Ảnh: Bùi Thư
PGS.TS.BS. Phạm Quang Thái, Phó trưởng Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương cho biết: “Bệnh do não mô cầu xâm lấn vẫn còn là gánh nặng của y tế cộng đồng toàn cầu. Những trường hợp sống sót thường để lại những di chứng suốt đời làm ảnh hưởng chất lượng cuộc sống của người bệnh và cả những người có nhiệm vụ chăm sóc họ trong gia đình. Số liệu từ phần mềm giám sát bệnh truyền nhiễm theo Thông tư 54/2015/TT-BYT cho thấy, từ tháng 7-2016 đến tháng 9-2025, bệnh não mô cầu đang tăng đáng kể. Tính từ đầu năm đến 15-09-2025, cả nước đã ghi nhận 38 ca nhiễm não mô cầu, trong đó miền Bắc ghi nhận tăng 45% và khu vực phía Nam ghi nhận tăng 83% so với cả năm 2024”.
Ở Việt Nam, bệnh lưu hành và được ghi nhận tại nhiều địa phương, thường gặp vào mùa đông - xuân, đặc biệt ở các khu vực tập trung đông người như trường học, ký túc xá, nhà trẻ, doanh trại quân đội, từ những người thường xuyên hút thuốc lá hay thường đến các vũ trường...
Hội thảo về não mô cầu diễn ra trước thềm Ngày Viêm màng não thế giới (vào tháng 10 hàng năm). Thông điệp của năm nay là Now is the Time for Action (tạm dịch: Hành động ngay bây giờ) nhằm tiếp tục kêu gọi sự đoàn kết trong cuộc đua đánh bại viêm màng não (trong đó có viêm màng não do não mô cầu), nhấn mạnh sự hợp tác toàn cầu cần thiết để loại bỏ căn bệnh này vào năm 2030.
PGS.TS.BS. Trần Đắc Phu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chủ động chủng ngừa não mô cầu. Ảnh: Bùi Thư
Theo PGS.TS.BS. Trần Đắc Phu, Phó Chủ tịch Hội Y học Dự phòng Việt Nam, để phòng ngừa được bệnh do não mô cầu toàn diện hơn, cần phải chủng ngừa đầy đủ các nhóm huyết thanh thường gây bệnh não mô cầu. Theo một số nghiên cứu, lên đến hơn 90% số ca mắc não mô cầu xâm lấn ở Việt Nam là do nhóm huyết thanh B (MenB) gây ra. Bác sĩ Phu cũng đưa ra khuyến cáo dự phòng chủ động não mô cầu bằng vắc xin cho mọi độ tuổi, đặc biệt nhóm thanh thiếu niên là rất cần thiết.
BS. Phạm Thị Mỹ Liên, Chủ tịch GSK Việt Nam chia sẻ: “GSK luôn tin rằng dự phòng sẽ giúp chúng ta đi trước bệnh tật, vì vậy, chúng tôi không ngừng nỗ lực mở rộng độ bao phủ và tăng cường khả năng tiếp cận chủng ngừa. Mỗi bước tiến của khoa học là nền tảng để hành động hôm nay - nhằm bảo vệ cho một ngày mai khỏe mạnh hơn”./.
Mai Hoa