1. Hôn mê sâu do xuất huyết não
Một trường hợp xuất huyết não nặng vừa được các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa khu vực Phú Thọ điều trị thành công là bệnh nhân Đ.V.T. (87 tuổi, trú tại phường Phú Thọ). Người bệnh được gia đình đưa đến bệnh viện trong tình trạng hôn mê sâu, suy hô hấp, trụy mạch, nguy cơ tử vong rất cao.
Kết quả chụp CT-Scanner cho thấy bệnh nhân bị xuất huyết diện rộng cả hai bán cầu não, bao gồm xuất huyết nhu mô não kèm theo tràn máu vào hệ thống não thất. Đây là thể xuất huyết não nặng, tiên lượng rất xấu, thường gặp ở người cao tuổi và bệnh nhân có bệnh nền tim mạch, tăng huyết áp.
Nội dung
1. Hôn mê sâu do xuất huyết não
2. Biến chứng nguy hiểm của xuất huyết não
3. Phòng ngừa xuất huyết não
Ngay khi tiếp nhận, các bác sĩ đã khẩn trương tiến hành đặt ống nội khí quản, duy trì thở máy, đặt catheter tĩnh mạch trung tâm, đồng thời kiểm soát huyết động để ổn định tình trạng sống còn cho người bệnh. Sau khi được thông báo về tiên lượng rất nặng, gia đình đã bày tỏ mong muốn tiếp tục điều trị tích cực cho bệnh nhân tại bệnh viện.
Tại Khoa Cấp cứu, Hồi sức tích cực và Chống độc, người bệnh được áp dụng phác đồ hồi sức toàn diện, bao gồm thở máy, sử dụng thuốc vận mạch, kháng sinh điều trị viêm phổi, chăm sóc dinh dưỡng chuyên biệt và phục hồi chức năng hô hấp.
Sau 10 ngày điều trị tích cực, bệnh nhân đã vượt qua giai đoạn nguy kịch, huyết áp ổn định, ngừng sử dụng thuốc vận mạch. Đến ngày thứ 20, bệnh nhân đã cai được máy thở, có thể giao tiếp hỏi – đáp và các chức năng sống cải thiện rõ rệt.
2. Biến chứng nguy hiểm của xuất huyết não
Xuất huyết não nếu ở thể nặng, lượng máu chảy vào não nhiều, người bệnh có thể rơi vào hôn mê sâu, rối loạn nhịp thở, rối loạn nhịp tim, và phần lớn trường hợp sẽ tử vong trong vòng 48 giờ đầu.
Theo thống kê, trong số khoảng 50% bệnh nhân đột quỵ may mắn sống sót, có tới 92% phải chịu di chứng vận động, 68% để lại di chứng mức độ vừa và nhẹ, và 27% chịu di chứng nặng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
Khi xuất hiện các dấu hiệu như đau đầu dữ dội, buồn nôn... cần khám ngay.
Những biến chứng xuất huyết não thường gặp bao gồm:
Liệt nửa người: Có hơn 80% bệnh nhân sau đột quỵ bị liệt nửa người ở các mức độ khác nhau. Đây là di chứng nặng nề nhất, khiến người bệnh mất khả năng tự chăm sóc và phụ thuộc vào người khác.
Rối loạn ngôn ngữ: Người bệnh có thể bị méo miệng, nói khó, phát âm không rõ ràng, không tròn vành rõ chữ. Trường hợp nặng, khả năng ngôn ngữ suy giảm nghiêm trọng, chỉ có thể nói bập bẹ như trẻ nhỏ.
Không tự chủ tiểu tiện: Đây là biến chứng khá phổ biến ở bệnh nhân xuất huyết não, gây nhiều khó khăn trong sinh hoạt hằng ngày.
Rối loạn nhận thức: Người bệnh trở nên thờ ơ, giảm trí nhớ, lú lẫn, khó tập trung, không nhớ được các sự việc xung quanh.
3. Phòng ngừa xuất huyết não
Xuất huyết não là một trong những dạng đột quỵ nguy hiểm nhất, xảy ra khi mạch máu não bị vỡ, gây tổn thương nghiêm trọng đến mô não và đe dọa tính mạng. Mặc dù không có biện pháp nào có thể phòng ngừa hoàn toàn mọi nguyên nhân, nhưng việc kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ có thể giảm đáng kể khả năng mắc bệnh.
Kiểm soát huyết áp – yếu tố then chốt hàng đầu
Tăng huyết áp là nguyên nhân hàng đầu gây xuất huyết não. Huyết áp cao kéo dài làm thành mạch máu yếu và dễ vỡ. Vì vậy, cần đo huyết áp thường xuyên, dùng thuốc đúng chỉ định và tuyệt đối không tự ý ngưng thuốc khi thấy huyết áp đã ổn định.
Giảm cholesterol, bảo vệ thành mạch
Cholesterol máu cao gây xơ vữa động mạch, làm mạch máu kém đàn hồi và dễ nứt vỡ. Kiểm soát mỡ máu thông qua chế độ ăn hợp lý, theo dõi định kỳ và dùng thuốc khi cần giúp bảo vệ mạch máu não lâu dài.
Duy trì cân nặng hợp lý và lối sống năng động
Thừa cân, béo phì làm tăng nguy cơ tăng huyết áp, tiểu đường và rối loạn mỡ máu. Nên duy trì cân nặng phù hợp và tập thể dục đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày.
Hạn chế rượu bia, cai thuốc lá
Rượu bia làm tăng huyết áp đột ngột và gây tổn thương mạch máu. Thuốc lá thúc đẩy xơ vữa động mạch và làm tăng nguy cơ đột quỵ. Việc bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia giúp phòng bệnh hiệu quả và cải thiện sức khỏe toàn diện.
Ăn uống lành mạnh, kiểm soát đường huyết
Chế độ ăn giàu rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, ít muối và ít chất béo bão hòa giúp ổn định huyết áp và mỡ máu. Người mắc tiểu đường cần kiểm soát đường huyết chặt chẽ để hạn chế tổn thương mạch máu não.
Phòng tránh chấn thương sọ não
Đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy, thắt dây an toàn khi ngồi ô tô và sử dụng đồ bảo hộ lao động là những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả để phòng xuất huyết não do chấn thương.
Tóm lại: Phòng ngừa xuất huyết não không phải là việc làm trong ngày một ngày hai, mà là quá trình lâu dài duy trì lối sống khoa học và kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ. Chủ động bảo vệ sức khỏe ngay từ hôm nay chính là cách hiệu quả nhất để giảm thiểu nguy cơ đột quỵ và những hậu quả nặng nề trong tương lai.
BS Nguyễn Văn Tuấn