Bệnh viện gần dân

14 giờ trướcBài gốc

Mô hình "bệnh viện thu nhỏ" này được kỳ vọng giúp nâng cao năng lực tuyến cơ sở, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận dịch vụ y tế gần nơi cư trú, giảm tải cho tuyến trên.

Mới đây, Bộ Y tế đề xuất nâng cấp trạm y tế (TYT) xã, phường thành mô hình "bệnh viện thu nhỏ", được thực hiện các kỹ thuật, thủ thuật, phẫu thuật, xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh… Theo đó, trạm sẽ có nhiều khoa phòng, thực hiện cả khám chữa bệnh, y tế dự phòng, phục hồi chức năng và tham gia giám định, quản lý an toàn thực phẩm.

Hết cảnh chen lấn, chờ đợi

Từng khám bệnh định kỳ hằng tháng tại bệnh viện, bà N.T.T.H (67 tuổi; ở chung cư Cửu Long, quận Bình Thạnh, TP HCM) quyết định chuyển về theo dõi và lấy thuốc điều trị huyết áp tại TYT phường sau dịch COVID-19. Theo bà H., việc khám và nhận thuốc tại bệnh viện trước đây kéo dài đến đầu giờ chiều, đặc biệt vào những ngày cao điểm. Trong khi đó, tại TYT, việc thăm khám chỉ mất khoảng 1 giờ. Việc điều trị tại đây hoàn toàn phù hợp với tình trạng bệnh mạn tính của bà như huyết áp, đái tháo đường, suy giãn tĩnh mạch… Nhiều cư dân sinh sống tại đây cũng thay đổi và chọn cách khám bệnh như bà. "Thuốc ở trạm hay bệnh viện đều giống nhau, chất lượng không khác biệt gì cả, chỉ có một số bệnh phân cấp điều trị rõ ràng hơn như bệnh tim mạch. Khám ở đây nhanh hơn, thuận tiện hơn và bác sĩ thân thiện, gần gũi" - bà H. nói.

Là đơn vị đầu tiên tại TP HCM hoạt động theo nguyên lý y học gia đình, TYT phường 13, quận Bình Thạnh đã trở thành địa chỉ tin cậy của nhiều bệnh nhân. Hiện tại trạm có các phòng như khu cấp cứu, chụp X-quang, khám tổng quát, siêu âm, lưu bệnh, đông y... Khu vực ngồi chờ bên ngoài rộng rãi, thoáng mát, nhiều cây xanh. Phần lớn bệnh nhân đến khám là người mắc bệnh mạn tính như huyết áp, đái tháo đường, mỡ máu...

Người dân khám chữa bệnh tiện lợi gần nhà. Ảnh: HẢI YẾN

Một trong những bác sĩ được tăng cường từ Trung tâm Y tế quận Bình Thạnh cho TYT, BS Lê Hoài Nam cho hay nhiều người dân, đặc biệt là người cao tuổi, từng có tâm lý e ngại khi chuyển từ bệnh viện tuyến trên về TYT. Tuy nhiên, khi được bác sĩ giải thích cặn kẽ về tình trạng bệnh, phác đồ điều trị và hiệu quả tương đương, họ dần an tâm và gắn bó. Hiện nay, TYT không chỉ là nơi theo dõi các bệnh mạn tính phổ biến như tăng huyết áp, đái tháo đường mà còn là điểm đến tin cậy của người dân trong cộng đồng vì sự gần gũi, dễ tiếp cận và chất lượng điều trị được bảo đảm. "Ở trạm chúng tôi có thời gian giải thích cặn kẽ, giúp họ hiểu rõ bệnh và cách điều trị. Điều đó ở TYT làm được tốt hơn vì có nhiều thời gian hơn" - BS Nam thông tin.

Bà Trần Thị Thu - Trưởng TYT phường 13, quận Bình Thạnh - cho biết hiện trạm đang đảm nhận và chăm sóc sức khỏe cho 51.000 người dân ở phường, trung bình mỗi tháng trạm tiếp nhận khoảng 1.000 - 1.500 lượt khám bệnh. Có nhiều người dân ban đầu e ngại, nghĩ rằng TYT chỉ làm công tác tiêm ngừa hay phòng bệnh đơn thuần, không đủ chuyên môn khám bệnh. Nhưng sau mỗi lần đến khám, nhất là người cao tuổi, họ dần thay đổi nhận thức.

Theo bà Thu, từ đầu năm đến nay, trong mỗi đợt khám sàng lọc chương trình khám bệnh miễn phí cho người cao tuổi tại phường, đã có nhiều trường hợp cần chuyển xử lý ngay do phát hiện cao huyết áp, rối loạn mạch hoặc các dấu hiệu cảnh báo đột quỵ. "Có những người vốn chủ quan, nghĩ mình khỏe, không cần uống thuốc. Thậm chí là người đã nghỉ hưu, khi khám mới phát hiện chỉ số huyết áp rất cao phải chuyển vào phòng cấp cứu ngay để bác sĩ xử lý. Sau mỗi lần sàng lọc, người dân được tư vấn kỹ dựa trên kết quả siêu âm và xét nghiệm, từ đó hiểu hơn về tình trạng sức khỏe của bản thân. Nhiều người sau khi được tư vấn đã quay trở lại khám định kỳ, thay đổi thói quen" - bà Thu nói thêm.

"Gác cửa" tuyến đầu

Theo dự thảo, Bộ Y tế đưa ra mô hình tổ chức TYT theo hướng giống một "bệnh viện thu nhỏ", nhằm bảo đảm TYT xã thực hiện tốt vai trò "gác cửa" trong chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân. TYT xã, phường, thị trấn sẽ có ít nhất 5 khoa gồm: Khám chữa bệnh; dược - cận lâm sàng; phòng bệnh - phục hồi chức năng; dân số - bảo trợ xã hội - truyền thông; văn phòng trạm. Đồng thời, bổ sung một số nhiệm vụ như: Làm thủ thuật đơn giản, thực hiện kỹ thuật chuyên môn như siêu âm, xét nghiệm, điện tim, nội soi tai mũi họng hoặc chẩn đoán hình ảnh đơn giản. Mô hình "bệnh viện thu nhỏ" được đánh giá sẽ giúp nâng cao năng lực tuyến cơ sở, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận dịch vụ y tế gần nơi cư trú, đồng thời giảm tải cho tuyến trên. Các trạm vẫn giữ vai trò là nơi chăm sóc sức khỏe ban đầu, tiêm chủng, theo dõi bệnh mạn tính, chăm sóc thai sản cơ bản, tư vấn phòng chống bệnh tật và truyền thông sức khỏe cộng đồng.

“Bệnh viện thu nhỏ” đưa dịch vụ y tế về gần dân. Ảnh: HẢI YẾN

Đề xuất cũng giao cho TYT tư cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng, chịu quản lý chuyên môn của Sở Y tế và hành chính của UBND xã, đồng thời được chủ động sử dụng nguồn thu hợp pháp, nguồn tài trợ và ngân sách nhà nước để duy trì hoạt động.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng để triển khai mô hình này, cần đầu tư đồng bộ cả về cơ sở hạ tầng, trang thiết bị và nhân lực chuyên môn, bởi hiện nay nhiều trạm vẫn thiếu bác sĩ hoặc có nhưng không đủ trình độ thực hiện các kỹ thuật chuyên sâu, chưa kể một số nơi cơ sở vật chất còn chật hẹp, không đủ điều kiện triển khai kỹ thuật mới.

Cho rằng việc nâng cấp chức năng, nhiệm vụ của TYT là chủ trương phù hợp với thực tiễn, BS Nguyễn Thị Vượng, Trạm trưởng TYT xã Hạ Mỗ (huyện Đan Phượng, TP Hà Nội), nhận định đây là hướng đi thiết thực, giúp người dân tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng ngay tại địa phương, đồng thời tăng tính chủ động cho tuyến y tế cơ sở trong phòng bệnh và quản lý sức khỏe cộng đồng.

Theo BS Vượng, hiện trạm đang quản lý gần 700 bệnh nhân mắc các bệnh không lây nhiễm như tăng huyết áp, đái tháo đường, tim mạch; mỗi ngày tiếp nhận trung bình hơn 20 lượt khám, có ngày lên tới 30 bệnh nhân, cho thấy niềm tin của người dân với y tế tuyến xã đang ngày càng tăng.

Đưa dịch vụ y tế về gần dân

Đánh giá chủ trương này, nhiều bác sĩ tuyến cơ sở cho rằng đây là đề xuất khả thi, vừa mang lại lợi ích thiết thực cho người dân vừa góp phần giảm tải cho bệnh viện tuyến trên. Việc trao thêm nhiệm vụ và quyền hạn cũng sẽ giúp y tế cơ sở phát huy tốt vai trò "gác cửa" trong chăm sóc sức khỏe ban đầu, qua đó góp phần nâng cao chất lượng hệ thống y tế.

"Thực tế, thời gian qua, các trạm y tế đã làm tốt công tác dự phòng và khám chữa bệnh ban đầu. Tuy nhiên, để trở thành "bệnh viện thu nhỏ", cần bảo đảm đầy đủ thiết bị như máy siêu âm, điện tim, máy xét nghiệm máu - nước tiểu, máy X-quang, nội soi tai mũi họng... cùng đội ngũ bác sĩ chuyên khoa, chế độ đãi ngộ và phụ cấp phù hợp. Hơn nữa, thực tế còn nhiều vướng mắc khi thực hiện, đặc biệt là khâu cung ứng thuốc, dự trù trang thiết bị và bố trí nhân lực. Có TYT có tới 20 - 30 nhân viên nhưng số người đủ điều kiện thực hiện chuyên môn lại rất ít; không phải bác sĩ nào cũng có thể đảm đương được các kỹ thuật chuyên sâu" - một bác sĩ ở TYT chia sẻ.

Nhiều chuyên gia y tế cho rằng để bảo đảm tính khả thi và hiệu quả lâu dài, mô hình này cần được triển khai thận trọng, theo lộ trình rõ ràng, đi kèm chính sách phân tuyến kỹ thuật, đầu tư thiết bị, đào tạo nhân lực và cơ chế tài chính linh hoạt.

Ông Nguyễn Huy Quang, nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp chế - Bộ Y tế, cho rằng việc nâng cấp TYT xã theo mô hình "bệnh viện thu nhỏ" là cần thiết nhưng cần căn cứ vào điều kiện cụ thể của từng địa phương. Sau sáp nhập địa giới hành chính, dân số tại nhiều xã, phường tăng nhanh, đặt ra yêu cầu củng cố y tế cơ sở, nhất là TYT - nơi đảm nhận vai trò chăm sóc sức khỏe ban đầu trong hệ thống y tế 3 cấp.

TYT cần được đầu tư đồng bộ về hạ tầng, trang thiết bị và nhân lực có chuyên môn để thực hiện tốt chức năng khám chữa bệnh. Với vai trò mới, trạm nên được mở rộng tương đương mô hình phòng khám đa khoa, có thể triển khai các chuyên khoa cơ bản và dịch vụ cận lâm sàng nhằm đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh phổ thông, giảm tình trạng vượt tuyến.

"Tuy nhiên, không nên áp dụng mô hình này một cách đồng loạt, bởi mỗi địa bàn có điều kiện khác nhau. Việc mở rộng chức năng, kỹ thuật tại TYT cần dựa trên năng lực thực tế về cơ sở vật chất, nhân lực và dân số quản lý. Danh mục kỹ thuật được phép thực hiện cần linh hoạt, phù hợp với đặc thù từng địa phương, tránh dàn trải, hình thức mà không mang lại hiệu quả thiết thực" - ông Quang nhấn mạnh.

Đây là bước chuẩn bị cho việc tổ chức lại bộ máy chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp.

Tại TYT phường 13, quận Bình Thạnh, ngoài chụp X-quang, bệnh nhân có thể làm các xét nghiệm máu ngay tại chỗ. Máy xét nghiệm tự động chạy kết quả. Với xét nghiệm chuyên sâu, mẫu được gửi lên trung tâm y tế, tiện cho bệnh nhân. Thuốc theo BHYT cơ bản đã có đủ loại cần thiết.

Giảm số lượng, nâng chất lượng

Tại TP HCM, trong bối cảnh thực hiện sáp nhập các đơn vị hành chính, Sở Y tế TP HCM đã đề xuất phương án mỗi xã, phường sau sáp nhập sẽ có 1 TYT chính cùng các điểm trạm trực thuộc. Theo đó, toàn thành phố sẽ giảm từ 273 TYT còn 102 trạm và từ 22 trung tâm y tế hiện hữu còn 10 trung tâm y tế khu vực. Lực lượng nhân sự dôi dư tại các trung tâm y tế sẽ được bố trí về hỗ trợ cho các TYT nhằm bảo đảm hoạt động hiệu quả, liên tục.

HẢI YẾN - NGỌC DUNG

Nguồn NLĐ : https://nld.com.vn/benh-vien-gan-dan-196250613221525057.htm