Linh hoạt mức đóng, tạo điểm tựa tài chính khi về già
Tại Tọa đàm “BHXH tự nguyện – của để dành cho tuổi già an vui” do BHXH thành phố Đà Nẵng tổ chức vào cuối tháng 11 vừa qua, Giám đốc BHXH cơ sở Chiên Đàn (TP. Đà Nẵng) Nguyễn Thành Dũng đã chia sẻ những thông tin cốt lõi về chính sách BHXH tự nguyện và lý do ngày càng nhiều người dân quan tâm.
“BHXH tự nguyện – của để dành cho tuổi già an vui”.
Theo ông Dũng, BHXH tự nguyện là chính sách nhân văn của Đảng và Nhà nước, bảo đảm quyền lợi cho người lao động và Nhân dân, do cơ quan BHXH tổ chức thực hiện. Công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên, không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc và không đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hay trợ cấp hằng tháng đều có thể tham gia. Đây là hình thức giúp người dân có lương hưu và thẻ BHYT miễn phí khi về già.
Một trong những ưu điểm lớn nhất của BHXH tự nguyện chính là mức đóng linh hoạt, cho phép người tham gia chủ động lựa chọn tùy theo khả năng tài chính. Theo Luật BHXH năm 2024, tỷ lệ đóng BHXH tự nguyện là 22% thu nhập làm căn cứ đóng. Người tham gia được chọn mức thu nhập.
Cụ thể, đối với mức thấp nhất bằng chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn (hiện là 1.500.000 đồng/tháng), tương ứng mức đóng 330.000 đồng/tháng. Mức cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng (hiện mức tham chiếu là 2.340.000 đồng/tháng), tương ứng mức đóng 10.296.000 đồng/tháng.
Phương thức đóng cũng đa dạng: Đóng hàng tháng, 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng; một lần cho nhiều năm về sau (tối đa 5 năm một lần); hoặc một lần cho thời gian còn thiếu để đủ điều kiện hưởng lương hưu khi đã đủ tuổi nghỉ hưu nhưng thiếu không quá 5 năm.
Chính sự linh hoạt này khiến nhiều người thu nhập không ổn định hoặc làm nghề tự do dễ dàng tiếp cận chính sách. Bà Nguyễn Thị Thanh Liêm, người tham gia BHXH tự nguyện tại TP. Đà Nẵng cho biết, bà quyết định tham gia từ sớm vì lo lắng khi về già không có lương hưu sẽ rất khó khăn. “Chính sách này đóng linh hoạt, tháng nào có nhiều đóng nhiều, ít đóng ít, phù hợp với thu nhập tự do”, bà nói.
Không chỉ thuận lợi về mức đóng, người dân còn được hỗ trợ nhiệt tình trong quá trình đăng ký. Bà Liêm chia sẻ: “Được viên chức BHXH tư vấn kỹ lưỡng nên tôi rất yên tâm. Cầm cuốn sổ BHXH trên tay, tôi thấy như mình đã có một điểm tựa vững chắc cho sau này.”
Bà cho biết thêm, người dân có thể đóng trực tiếp tại đại lý thu hoặc đóng online qua ứng dụng ngân hàng trên điện thoại, rất thuận tiện và không mất thời gian di chuyển. Những trải nghiệm này cho thấy hiệu quả rõ ràng của chính sách BHXH tự nguyện khi mang đến sự an tâm, chủ động và dễ tiếp cận cho người dân.
Nhiều người dân tham gia BHXH tự nguyện sau khi được tư vấn, giải thích cặn kẽ.
Tương tự, chị Trần Minh Hòa (ngụ phường Hải Châu, TP. Đà Nẵng), một trường hợp vừa tham gia BHXH tự nguyện chia sẻ: Trước đây, tôi chưa quan tâm nhiều đến BHXH vì nghĩ công việc tự do thì chắc khó tham gia. Nhưng khi được nhân viên BHXH giải thích cặn kẽ, tôi mới hiểu đây là cách để tự lo cho mình về sau. Tôi chọn mức đóng vừa phải, phù hợp thu nhập từng tháng, không bị áp lực. Điều tôi cảm thấy rõ nhất là sự yên tâm. Những người làm nghề tự do như chúng tôi không có lương hưu, nên có một khoản tích lũy và được cấp thẻ BHYT khi về già là điều rất quan trọng. Mỗi tháng nhìn số tiền mình đóng như là để dành cho tương lai, tôi thấy hoàn toàn xứng đáng.
Nhiều quyền lợi thiết thực, mở rộng thêm chế độ thai sản
Không chỉ linh hoạt trong mức đóng và phương thức đóng, BHXH tự nguyện còn mang lại hệ thống quyền lợi thiết thực cho người dân. Theo ông Nguyễn Thành Dũng, người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng các chế độ gồm chế độ hưu trí – bảo đảm nguồn thu ổn định khi hết tuổi lao động; BHXH một lần – áp dụng khi người tham gia có yêu cầu theo quy định; trợ cấp hằng tháng; chế độ tử tuất; Được cấp thẻ BHYT miễn phí trong suốt thời gian hưởng lương hưu, với quyền lợi chi trả cao khi khám chữa bệnh.
Đặc biệt, theo ông Dũng, từ ngày 1/7/2025, Luật BHXH năm 2024 bổ sung thêm chế độ thai sản cho người tham gia BHXH tự nguyện: Hỗ trợ 2 triệu đồng/con cho lao động nữ sinh con hoặc lao động nam có vợ sinh con (nếu đủ điều kiện đóng).
BHXH tự nguyện giúp mỗi người có lương hưu ổn định và thẻ BHYT miễn phí khi về già.
Đây là điểm mới rất quan trọng, giúp người tham gia ngày càng được thụ hưởng chính sách an sinh tương tự BHXH bắt buộc. Cùng với quyền lợi, Nhà nước còn có chính sách hỗ trợ mức đóng theo Nghị định 159/2025/NĐ-CP: Hỗ trợ 50% mức đóng cho người thuộc hộ nghèo, người sinh sống tại xã đảo, đặc khu; hỗ trợ 40% cho người thuộc hộ cận nghèo; hỗ trợ 30% cho người dân tộc thiểu số; hỗ trợ 20% cho các nhóm còn lại.
Ông Dũng đánh giá đây là cơ chế khuyến khích rất lớn, giúp người dân có điều kiện tiếp cận chính sách dễ dàng hơn. Đồng thời, nhấn mạnh BHXH tự nguyện là “đầu tư tích lũy thông minh và nhân văn nhất cho tương lai”, giúp mỗi người có lương hưu ổn định và thẻ BHYT miễn phí khi về già.
Từ chia sẻ của các đại biểu và người dân, có thể thấy BHXH tự nguyện không chỉ là chính sách an sinh đơn thuần mà là giải pháp bền vững giúp người dân tự bảo vệ mình trước những rủi ro của tuổi già.
Với mức đóng linh hoạt, thủ tục nhanh gọn, quyền lợi ngày càng mở rộng và được Nhà nước hỗ trợ, BHXH tự nguyện đang trở thành lựa chọn của nhiều người dân trong hành trình bảo đảm an sinh cho bản thân và gia đình.
Thành Trung