Di tích khảo cổ học hang Thung Bình, thuộc quần thể danh thắng Tràng An, là nơi các nhà khoa học phát hiện bộ di cốt người tiền sử, được đánh giá có giá trị lớn. Đây là dấu mốc quan trọng của khảo cổ học Việt Nam, mở ra nhiều bí ẩn về sự tiến hóa, di cư và xung đột của nhân loại.
Ông Phạm Sinh Khánh, Ban Quản lý Quần thể danh thắng Tràng An, cho biết: “Khu vực này là di tích hang Thung Bình. Trong quá trình thăm dò, các nhà khảo cổ phát hiện di cốt người tiền sử. Từ năm 2018 đến nay, kết quả nghiên cứu xác định niên đại từ 12.500 đến 13.500 năm trước.”
Hang Thung Bình được phát hiện năm 2004. Đến năm 2012, trong quá trình lập hồ sơ trình UNESCO công nhận Quần thể danh thắng Tràng An là Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, các nhà khoa học phát hiện và khai quật bộ hài cốt. Quá trình kéo dài đến năm 2017 – 2018.
Ông Khánh nhấn mạnh: “Kết quả nghiên cứu đóng góp to lớn, làm rõ giá trị nổi bật toàn cầu của Tràng An, đặc biệt về sự thích nghi của người tiền sử với biến đổi khí hậu, địa chất, cảnh quan. Đây cũng là minh chứng tổ tiên ta đã tồn tại tại khu vực này.”
Sau gần hai thập kỷ nghiên cứu, các nhà khoa học xác định đây là hài cốt một người đàn ông cao khoảng 1m70, 35 tuổi, mang dòng máu lai giữa Nam Á và cư dân bản địa Đông Nam Á – một chiều cao hiếm gặp của người tiền sử. Dựa vào hộp sọ, diện mạo của người Việt cổ cách đây 13.000 năm đã được phục dựng.
PGS.TS Nguyễn Khắc Sử, Hội Khảo cổ học, phân tích: “Chúng tôi dùng phương pháp Manchester phục dựng gương mặt từ hộp sọ – lần đầu tiên thực hiện ở Việt Nam. Đây là tư liệu quý để bảo tàng trưng bày, giúp công chúng hình dung rõ diện mạo tổ tiên cách đây 12.500 năm.”
Đặc điểm đáng chú ý là vết thương ở xương sườn, được cho là do công cụ đá thạch anh nhọn gây ra, khiến người đàn ông tử vong sau một thời gian. “ADN trong ốc tai cho thấy ông vốn khỏe mạnh, không bệnh lý về xương. Nhưng vết thương nặng dẫn đến tử vong sau khoảng hai tháng. Dấu tích này cho thấy ông là một ‘chiến binh’, tử vong sau một trận xung đột thời tiền sử”, PGS Sử cho biết.
Giải mã DNA bộ hài cốt mở ra hướng nghiên cứu lịch sử dân cư, sự di cư và xung đột của cộng đồng săn bắt – hái lượm ở Việt Nam và Đông Nam Á. Phát hiện về ‘Chiến binh Tràng An’ được đánh giá có tính đột phá, giúp phác họa bức tranh đời sống người tiền sử, dù vẫn còn nhiều bí ẩn như nguồn gốc vũ khí thạch anh hay chiều cao hiếm có.
Hiện bộ hài cốt được an vị tạm tại Chùa Bái Đính. Tới đây, một hội nghị khoa học sẽ bàn giải pháp bảo tồn và khai thác giá trị gắn với di tích khảo cổ quan trọng này.
Phan Hằng
Nguồn Hà Nội TV : https://hanoionline.vn/bi-an-bo-hai-cot-chien-binh-trang-an-13000-nam-tuoi-358328.htm