Bí ẩn xác ướp có hình xăm phức tạp cách đây 2.300 năm

5 giờ trướcBài gốc

Trong nghiên cứu công bố trên tạp chí Antiquity ngày 31/7, các nhà khoa học đã có phát hiện mới về hình xăm trên cẳng tay của một xác ướp phụ nữ ở Siberia khoảng 2.300 tuổi. Ảnh: M. Vavulin / Antiquity Publications Ltd.

Nhờ công nghệ nhiếp ảnh tiên tiến, các nhà khảo cổ phát hiện nghệ sĩ xăm mình bậc thầy đã sử dụng một công cụ xăm hình chưa từng được biết đến trước đây để "chọc bằng tay" các thiết kế theo nhiều giai đoạn. Ảnh: D. Riday / Antiquity Publications Ltd.

Xác ướp này được tìm thấy vào những năm 1940 và được xác định thuộc nền văn hóa Pazyryk. Trên cơ thể người phụ nữ này có những hình xăm mô tả cảnh chiến đấu của động vật và các sinh vật thần thoại, bao gồm một con vật trông giống như một con kỳ lân đầu chim. Ảnh: G. Caspari et al., Antiquity (2025).

Nền văn hóa du mục Pazyryk là một phần của đế chế Scythia cổ đại. Người Pazyryk đã phát triển mạnh mẽ vào thời Đồ sắt (từ thế kỷ thứ 6 trước Công nguyên đến thế kỷ thứ 2 trước Công nguyên). Ảnh: G. Caspari et al., Antiquity (2025).

Người Pazyryk chôn cất người chết trong những gò đất khổng lồ gọi là kurgan, được khoét sâu vào lớp băng vĩnh cửu Siberia. Kiểu chôn cất này cùng với các kỹ thuật ướp xác thời kỳ đầu đã góp phần bảo quản thi hài của một số quý tộc nguyên vẹn theo thời gian. Ảnh: G. Caspari & M. Vavulin/G. Caspari et al., Antiquity (2025).

Một số hình xăm trên bàn tay và cẳng tay của người phụ nữ Pazyryk khoảng 50 tuổi vô cùng tinh tế. Nhờ công nghệ chụp ảnh kỹ thuật số cận hồng ngoại với độ phân giải dưới milimet, các nhà khảo cổ học có thể quan sát kỹ hơn bao giờ hết những hình xăm đó. Ảnh: illustrations by D. Riday). Credit: G. Caspari et al., Antiquity (2025).

Theo nghiên cứu mới, những hình xăm của người phụ nữ được tạo ra bằng những đường nét có độ dày đồng đều. Một số đường nét được tạo ra bằng dụng cụ đa điểm, trong khi những đường nét khác được tạo ra bằng dụng cụ đơn điểm, tinh xảo hơn. Sự kết hợp của các đường xăm cho thấy thợ xăm đã thực hiện nhiều lần. Ảnh: ancientpages.

"Nhiều nền văn hóa trên thế giới có truyền thống dùng các bó gai và gai thực vật để xăm hình. Chúng tôi suy đoán dụng cụ đa điểm này là một bó gai được tập hợp chặt chẽ, có thể được buộc lại với nhau bằng chỉ hoặc gân", đồng tác giả nghiên cứu Aaron Deter-Wolf, nhà khảo cổ học tại Khoa Khảo cổ học Tennessee và là chuyên gia về hình xăm cổ đại, cho biết. Ảnh: D. Riday.

Tuy nhiên, nhà khảo cổ Deter-Wolf cho biết vẫn chưa tìm thấy bằng chứng chắc chắn nào về dụng cụ xăm hình, có lẽ là do các dụng cụ này được làm bằng vật liệu sinh học đã bị phân hủy. Ảnh: D. Riday/Antiquity Publications Ltd.

Những hình xăm phức tạp trên cơ thể người phụ nữ cho thấy chúng được tạo ra bởi thợ xăm giàu kinh nghiệm và có đôi bàn tay khéo léo. Thợ xăm có thể mất 2 hoặc nhiều buổi hơn cũng như sử dụng các dụng cụ khác nhau để hoàn thành các hình xăm. Ảnh: Daniel Riday.