Sáng nay (27-10), theo nghị trình, Quốc hội nghe tờ trình, báo cáo thẩm tra về dự án Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú.
Theo Tờ trình của Chính phủ, Dự thảo Luật gồm 12 chương, trong đó bổ sung 1 chương mới. Dự thảo Luật gồm 73 điều, trong đó sửa đổi, bổ sung nội dung 38 điều, xây dựng mới 11 điều, bỏ 12 điều, giữ nguyên 24 điều.
Quốc hội nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra Dự án Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú. Ảnh: Quochoi.vn
Hàng nghìn người vi phạm
Thực hiện các quy định của pháp luật, trong thời gian từ 1-1-2018 đến hết ngày 30-6-2024, các cơ quan điều tra đã quyết định áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú đối với 342.080 cá nhân.
Trong số này, có 3.861 cá nhân vi phạm nghĩa vụ đối với người bị ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú. Các cơ quan đã áp dụng biện pháp ngăn chặn tạm giam trở lại đối với 2.007 cá nhân vi phạm; ban hành 2.030 lệnh truy nã và đã bắt được 1.715 cá nhân và có 845 cá nhân tiếp tục phạm tội mới.
Việc thi hành biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú còn tình trạng lúng túng trong thực hiện công tác theo dõi, giám sát, công tác phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền chưa hiệu quả…
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do chưa có trình tự, thủ tục thi hành biện pháp này kể từ khi các cơ quan có thẩm quyền ban hành Lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú; chưa có quy định cụ thể về trách nhiệm của các cơ quan có liên quan trong thi hành biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú.
Do đó, Dự thảo Luật mở rộng phạm vi điều chỉnh, bổ sung quy định về thi hành biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú. Đồng thời, đổi tên Luật thành Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú.
Dự thảo Luật bổ sung 1 Chương về thi hành biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú. Theo đó, Chương này quy định về: Gửi lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú và phổ biến quyền, nghĩa vụ cho người bị áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú; thi hành lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú; nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cấp xã, đơn vị quân đội được giao quản lý, theo dõi người bị áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú; quyền và nghĩa vụ của người chấp hành biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú; giải quyết vắng mặt tại nơi cư trú; giải quyết trong trường hợp thay đổi nơi cư trú, nơi làm việc; xử lý trường hợp người chấp hành biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú vi phạm nghĩa vụ.
Trách nhiệm của UBND cấp xã
Thẩm tra Dự thảo Luật, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội tán thành việc mở rộng phạm vi điều chỉnh, bổ sung quy định về thi hành biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú.
Tuy nhiên, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cho rằng Dự thảo Luật quy định cơ quan thi hành biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú là UBND cấp xã, đơn vị quân đội được giao quản lý, theo dõi người bị áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú.
Tuy nhiên, tại các điều, khoản cụ thể của dự thảo Luật lại không quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cấp xã mà chỉ quy định nhiệm vụ, quyền hạn của Trưởng Công an cấp xã là người trực tiếp được giao trách nhiệm thi hành biện pháp này.
Về vấn đề này, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp có 2 nhóm ý kiến. Đa số ý kiến tán thành với quy định của dự thảo Luật.
Theo đó, giao UBND cấp xã nhiệm vụ quản lý, theo dõi người bị áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú; Trưởng công an cấp xã có trách nhiệm trực tiếp giúp UBND cấp xã thực hiện nhiệm vụ này.
Tuy nhiên, đề nghị nghiên cứu bổ sung, quy định cụ thể hơn nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cấp xã để phân định rõ trách nhiệm, tránh chồng chéo, trùng lặp với nhiệm vụ, quyền hạn của Trưởng Công an cấp xã trong việc quản lý, theo dõi người bị áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú.
Một số ý kiến đề nghị không giao UBND cấp xã nhiệm vụ quản lý, theo dõi người bị áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú mà giao nhiệm vụ này cho Trưởng Công an cấp xã để bảo đảm rõ ràng, tránh hình thức, chồng chéo.
Trên thực tế, Trưởng Công an cấp xã cũng đang thực hiện nhiệm vụ này. Tuy nhiên, theo phương án này thì cần đề xuất sửa BLTTHS để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật, đồng thời chỉnh lý các điều có liên quan khác của dự thảo Luật.
BÙI TRANG