'Bi kịch' của hổ được nuôi nhốt ở Thanh Hóa

3 giờ trướcBài gốc

Những con hổ được mang từ Lào về Thanh Hóa nuôi gần 20 năm qua.

Nuôi hổ không phép

Năm 2007, gia đình ông Nguyễn Mậu Chiến (Xuân Tín, Thanh Hóa) mua 10 con hổ của một người không quen biết, mỗi con nặng trung bình 7kg, rồi đưa từ Lào về. Cơ quan chức năng phát hiện, xử phạt ông Chiến 30 triệu đồng và cho phép được tiếp tục chăm sóc, nuôi dưỡng đàn hổ. Năm 2008, ông Chiến mua thêm 5 con hổ khác và một lần nữa bị phạt 30 triệu đồng.

Ban đầu, trại hổ đặt trong khu chuồng nhỏ ở xóm 27, xã Xuân Tín, gây nguy hiểm cho khu dân cư xung quanh, mất vệ sinh và ô nhiễm tiếng ồn do hổ thường gầm rú. Gia đình ông Chiến sau đó thuê đất ở cánh đồng Cồn Tàu Voi, cách vị trí cũ khoảng 2,5km.

Trại nuôi rộng 4.000m2, thiết kế nhiều hạng mục (nhà trú mưa nắng, nơi ăn uống, phòng thú y, phòng sinh sản, hành lang, sân chơi...). Chuồng nuôi được xây tường bao quanh, bên trên lắp lưới thép B40, cao 4,5m và có 3 lớp cửa kiên cố.

Chỉ khi cho hổ ăn hay vệ sinh chuồng trại hoặc có cơ quan chức năng đến kiểm tra mới mở cửa. Qua thời gian, đến nay 6 cá thể đã chết và bị tiêu hủy, hiện chỉ còn 9 con sống, cân nặng từ 150 đến 200kg.

Việc chăm sóc đàn hổ hiện do một mình ông Trịnh Đình Bạch (anh em họ của gia đình ông Chiến) đảm nhận. Mỗi ngày, ông Bạch dọn chuồng, kiểm tra hàng rào, bơm nước uống và chia khẩu phần ăn cho từng con.

Lượng thức ăn của đàn hổ được thay đổi theo mùa, mùa lạnh hổ ăn khoảng 95 - 100kg mỗi ngày, mùa nóng chỉ hơn một nửa. Thức ăn của chúng chủ yếu là gà nguyên con và đầu gà đông lạnh, thỉnh thoảng đàn hổ được bồi dưỡng bằng thịt bò, thịt lợn để tăng dinh dưỡng.

Theo ông Bạch, trong quá trình chăm sóc, ông chưa bao giờ bị tấn công vì hổ đã quen người. Ban ngày, hổ thường nằm nghỉ hoặc tắm nắng, ban đêm mới hoạt động mạnh. Chúng khá dạn người, nhưng khi gặp tiếng động lạ vẫn gầm rú dữ dội. Dù có cả hổ đực và cái trưởng thành, việc nuôi nhốt lâu năm trong không gian chật hẹp cùng chế độ ăn thiếu chất khiến chúng không thể sinh sản.

Do hổ ăn nhiều, chi phí nuôi tốn kém nên chủ trại hổ cho biết đến giờ thực sự mệt mỏi, kiệt quệ. “Gia đình cũng mong sớm chuyển giao đàn hổ cho đơn vị có thẩm quyền, đủ tư cách pháp nhân để tiếp tục nuôi nhốt, đồng thời hỗ trợ phần công chăm sóc và chi phí thức ăn. Bây giờ mà nuôi thì tốn kém từng ngày... bỏ thì thương, vương thì tội”, ông Bạch nói.

Trước đó, đàn hổ được cơ quan chức năng cấp giấy phép nuôi sinh trưởng, sinh sản, tuy nhiên đã hết hạn vào giữa năm 2017. Gia đình ông Chiến nhiều lần đề nghị cấp giấy phép mới, nhưng không được cơ quan chức năng chấp thuận do vướng quy định pháp luật và cũng chưa có căn cứ tịch thu số hổ. Từ đó đến nay, những cá thể hổ ở đây rơi vào trạng thái được nuôi không phép.

Hổ ăn tốn kém nên chủ trại hổ sau nhiều năm đã mệt mỏi và kiệt quệ.

Loay hoay tìm phương án xử lý

Không chỉ chủ trại mệt mỏi vì hổ, lực lượng kiểm lâm cũng mệt mỏi không kém. Để kiểm soát số lượng, mức độ an toàn chuồng trại và môi trường sinh thái, định kỳ 3 tháng, lực lượng liên ngành đều phải xuống kiểm tra trại hổ một lần, còn kiểm lâm viên phụ trách địa bàn thì sẽ phải kiểm tra hàng tuần.

Quá trình nuôi, vào các năm 2007, 2010, 2012, có 4 con hổ bị chết phải tiêu hủy. Tháng 12/2023, một cá thể hổ cái chết, Hạt Kiểm lâm huyện Thọ Xuân được giao bảo quản. Đơn vị này phải đầu tư một tủ bảo ôn đủ lớn. Không chỉ vậy, xác cá thể hổ còn chiếm dụng 1 phòng riêng được trang bị máy phát điện để đảm bảo công tác bảo quản nguyên vẹn không bị hư hại khi mất điện.

Tháng 9/2024, lại có thêm cá thể hổ chết và được đưa về tủ bảo ôn. Hạt Kiểm lâm buộc phải cắt cử người trông coi để đảm bảo an toàn. Xác hổ được bảo quản dưới sự giám sát của chính quyền, kiểm lâm cho đến khi có quyết định xử lý cuối cùng của cấp thẩm quyền.

Nhiều năm nay, gia đình ông Chiến được vận động và nhiều lần làm đơn tự nguyện chuyển giao đàn hổ cho các trung tâm cứu hộ động vật hoang dã hoặc tổ chức phù hợp, song chưa thực hiện được vì vướng mắc phần kinh phí bồi hoàn.

Để tìm lối thoát cho đàn hổ nuôi nhốt ở Thanh Hóa, nhiều cơ quan, ban ngành, chính quyền địa phương đã “đau đầu” tìm giải pháp.

Nhiều cuộc họp bàn cách tháo gỡ giữa kiểm lâm và các đơn vị liên quan, kể cả các ban, ngành Trung ương như Trung tâm Giáo dục thiên nhiên (ENV), Cục Kiểm lâm, Vụ Bảo tồn thiên nhiên, CITES Việt Nam (thuộc Bộ NN&MT), Cục Bảo tồn đa dạng sinh học (Bộ NN&MT)… nhưng đều không thể tìm ra hướng giải quyết dứt điểm.

Lý do, không đủ điều kiện để tịch thu, tiêu hủy vì không có vi phạm nhưng cũng chưa đủ điều kiện để cấp phép thành lập cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học.

Cho đến nay, không có cách nào khác, gia đình ông Chiến vẫn tiếp tục nuôi đàn hổ, còn chính quyền địa phương và các ban, ngành khác tiếp tục “quan tâm”, “kiểm tra”, “giám sát”, “động viên”…

Ông Lê Văn Hà - phụ trách Trạm Kiểm lâm Mục Sơn (Thanh Hóa) cho biết: “Đàn hổ được cơ quan chức năng cấp giấy phép nuôi sinh trưởng, sinh sản, song đã hết hạn vào giữa năm 2017. Chúng tôi cũng đang đôn đốc chủ trại sớm tìm các trung tâm có đủ điều kiện đảm bảo để bàn giao đàn hổ, còn nếu để gia đình nuôi thì phải gia cố, xây dựng chuồng trại đảm bảo an toàn theo quy định”.

Nguyễn Thùy

Nguồn GD&TĐ : https://giaoducthoidai.vn/bi-kich-cua-ho-duoc-nuoi-nhot-o-thanh-hoa-post745391.html