Bí mật của những quả ổi trong phim 'Mùa ổi'

6 giờ trướcBài gốc

NSND Bùi Bài Bình và mối duyên với nguyên mẫu nhân vật Hòa

"Mùa ổi" xoay quanh câu chuyện về ông Hòa (do NSND Bùi Bài Bình đóng), một người đàn ông trung niên có tâm trí chỉ dừng lại ở tuổi 13 sau một tai nạn ngã từ cây ổi. Ông Hòa luôn sống trong những ký ức tuổi thơ, đặc biệt là ngôi nhà xưa nơi ông đã từng sống. Phim khắc họa hình ảnh một Hà Nội đan xen giữa quá khứ và hiện tại, giữa những đổi thay và những giá trị truyền thống, đồng thời thể hiện tình yêu đặc biệt của ông Hòa với ngôi nhà, với ký ức và với những con người xung quanh.

Ra mắt năm 2001, vai diễn Hòa của đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả và mang về cho ông giải Bông Sen Vàng cho nam diễn viên chính xuất sắc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 13.

Trong phim, Hòa sống trong một khu tập thể và được mọi người trong khu coi như một thành viên trong gia đình. Anh luôn sẵn lòng giúp đỡ mọi người, dù đôi khi bị lợi dụng.

Vai diễn của Bùi Bài Bình đã thể hiện rất thành công sự ngây thơ, trong sáng và lòng tốt của Hòa, đồng thời khắc họa được sự phức tạp trong các mối quan hệ giữa các nhân vật trong khu tập thể.

Tham gia chương trình “Cine 7- Ký ức phim Việt”, phát sóng ngày 21/06/2025 trên kênh VTV3 - Đài Truyền hình Việt Nam, NSND Bùi Bài Bình cho rằng, mình và nguyên mẫu nhân vật Hòa ở ngoài đời có mối duyên đặc biệt. Vào những năm 90, gia đình NSND Bùi Bài Bình có mở một quán cà-phê nhỏ ở đường Tô Hiến Thành. Khi đó có một vị khách thỉnh thoảng lại tới uống cà-phê không nói gì với đôi mắt tròn xoe, trong sáng và hay nhìn ra đường rồi ngồi nhìn tủm tỉm cười.

Ông ấy còn có tài cắm hoa rất đẹp. Sau này tôi mới biết đó là anh Hoán, là anh vợ của Đạo diễn NSND Đặng Nhật Minh. Từ đấy chúng tôi rất thân nhau, mỗi lần đi làm mẫu vẽ ở trường Mỹ Thuật là anh ấy lại cầm theo bó hoa và tự cắm ở quán cà-phê của tôi.

Mãi sau, đến năm 2000 khi biết anh Minh làm bộ phim từ truyện “Ngôi nhà xưa” tôi nghĩ ngay đến anh Hoán. Anh ấy chính là nguyên mẫu của nhân vật Hòa trong phim “Mùa ổi” do tôi đảm nhận.

“Hôm nhận được lời mời tham gia chương trình “Cine 7- Ký ức phim Việt”, tôi cảm thấy rất vui mừng và xúc động. Tôi muốn gửi lời cảm ơn đạo diễn NSND Đặng Nhật Minh. Ngày trước khi còn học trong trường điện ảnh năm 1973, người thầy của tôi là cô Phi Nga có dạy chúng tôi rằng: Làm nghệ thuật quan trọng nhất là ba điều, thứ nhất là phải có năng khiếu, cái thứ hai là phải lao động, để tu dưỡng, rèn luyện và tích lũy năng khiếu ấy và thứ ba là có thời cơ. Và cảm ơn đạo diễn Đặng Nhật Minh đã cho tôi thời cơ để có thể diễn vai Hòa trong phim”, NSND Bùi Bài Bình.

NSND Lan Hương từng rất sợ ống kính máy quay

Ít ai biết rằng vai Thủy (em của Hòa) trong "Mùa ổi", giành được giải "Diễn viên xuất sắc nhất" trong kì Liên hoan Phim quốc tế tại Singapore lại từng rất sợ ống kính máy quay. Xuất thân là diễn viên sân khấu nên điện ảnh là điều gì đó rất xa vời với NSND Lan Hương. Khi đi casting vai trong phim “Mùa ổi” bà không nghĩ mình được nhận vai vì khi đó có nhiều diễn viên rất nổi bật. Khi nghe tin nhận vai bà đã vừa vui mà vừa lo, không dám nói chuyện nhiều với đạo diễn Đặng Nhật Minh mà chỉ cần mẫn làm việc chăm chỉ.

Mỗi lần nghe câu “Máy, máy chạy” là diễn viên Lan Hương khi đó phải hít thở thật sâu để làm đúng ý của đạo diễn nhất.

Nhắc tới phim “Mùa ổi” và đạo diễn NSND Đặng Nhật Minh, NSND Lan Hương luôn mong muốn thể hiện sự trân trọng. Đặc biệt có những cảnh quay bà đã xin phép để được diễn lại vì bản thân cảm thấy chưa vừa lòng. Phân đoạn khi cô Thủy (NSND Lan Hương thủ vai) lấy trong túi quần anh trai (NSND Bùi Bài Bình thủ vai) dù chỉ là khoảnh khắc cô nhìn quả ổi và nhìn về khắp căn phòng nơi mà có hình bóng của bố. Thì những kí ức tươi đẹp như ùa về.

Tuy nhiên, để có được đoạn phim đó NSND Lan Hương đã xin được diễn lại cho đúng ý hơn và được đạo diễn Đặng Nhật Minh đồng ý. NSND Lan Hương cho rằng, đó chính là phân đoạn ảnh hưởng tới nghề nghiệp của bà sau này với tôn chỉ “Không làm thì thôi, đã làm thì phải làm tốt nhất có thể” và nghiêm túc trong nghề diễn của bản thân.

Thông điệp sâu sắc từ “Mùa ổi”

Chia sẻ về những điều đặc biệt trong phim, cha đẻ của "Mùa ổi", đạo diễn, NSND Đặng Nhật Minh cho biết, vì khi ghi hình là mùa đông không phải mùa của ổi nên tổ họa sĩ chỉ mua được cây ổi cao tầm 3-4m, đường kính 40cm, chỉ mang về được thân. Hằng ngày mua lá và quả ghép vào. Khi nào mà lá héo thì thay lá mới, quả vì trái mùa nên vẫn màu xanh vậy nên phải lấy sơn để tạo ra những quả màu vàng như trong phim.

Trong phim hình ảnh của cây ổi và quả ổi chứa đựng nhiều thông điệp cuộc sống. “Phân đoạn cô em đưa anh Hòa về nhà, lúc đó cô ấy phát hiện trong túi quần anh trai của mình có một quả ổi. Thì cô ấy hiểu rằng ông ấy đã nhảy vào để hái ổi, và đó là kỷ niệm của ông ấy. Khi đó cô Lan Hương diễn xuất tốt, rất cảm động. Cảnh cuối phim cây ổi chặt đi thì nhiều người thấy xé ruột, nhưng hiện thực nó là như thế. Qua chi tiết ấy tôi cũng muốn thức tỉnh mọi người hãy trân trọng ký ức tuổi thơ của con người”, NSND Đặng Nhật Minh cho biết.

Cũng theo đạo diễn Đặng Nhật Minh, trong phim có nhân vật ông luật sư, là bố của nhân vật Hòa và cô Thủy ít ai biết rằng không phải là diễn viên chuyên nghiệp, mà là một nhà báo Phạm Khắc Lãm và nguyên Tổng Giám đốc kiêm Tổng Biên tập Đài Truyền hình Việt Nam. Khi đó để tìm người đóng vai này đạo diễn, NSND Đặng Nhật Minh cần tìm người toát được dáng dấp người trí thức thời Pháp. Khi đến mời ông Phạm Khắc Lãm đóng phim, ông cười nói tôi chưa đóng phim bao giờ nhưng cái gì thiên hạ làm được thì tôi cũng làm được.

Đối với NSND Đặng Nhật Minh, mỗi bộ phim là một thông điệp mang tính cá nhân của tác giả, đòi hỏi phải làm hết mình để chinh phục được khán giả, bằng xúc cảm và sự chân thành. Vì thế, đa số phim của ông, đều do ông tự viết kịch bản, để thể hiện được trọn vẹn ý tưởng của mình.

Có lẽ vì thế mà trong phim của ông ít xuất hiện nhân vật phản diện, mưu mô, thủ đoạn. Đa phần là những con người có bản tính lương thiện, tâm hồn trong sáng, cao thượng. Như phim “Mùa ổi” nhân vật ông Hòa mang tính cách con người thuần khiết, tượng trưng cho cái thiện, bản năng thiện không bao giờ bị mất đi.

“Tôi còn gửi gắm triết lý nữa rằng trong cuộc đời chúng ta đang sống có những người tử tế chúng ta coi họ là bất bình thường. Mất gì cũng nghi cho ông ấy (nhân vật Hòa), ai sai gì cũng làm, ai nhờ gì cũng làm. Ông ấy sống rất đôn hậu. Người tốt quá mình cho là bất bình thường. Vậy nên chúng ta nên nghĩ lại. Không biết điều tôi trăn trở có gửi được đến người xem hay không? Nhưng tôi có ý thức đó”, NSND Đặng Nhật Minh chia sẻ.

Với những giá trị đặc biệt, cuối năm 2001 tại Liên hoan Phim Việt Nam lần thứ XIII, phim “Mùa ổi” đã nhận được Giải Bông sen vàng. Đây cũng là giải Bông sen Vàng thứ 3 của đạo diễn Đặng Nhật Minh.

Ngoài hai giải thưởng ở Locarno (Giải “Don Quichote” của Hiệp hội Quốc tế các Câu lạc bộ điện ảnh và Giải của Ban Giám khảo trẻ), “Mùa ổi” còn nhận được một số giải thưởng quốc tế khác như: “Giải đặc biệt” của Hiệp hội Phê bình phim quốc tế tại Liên hoan phim Oslo (Nauy) năm 2001, Bằng khen đặc biệt tại Liên hoan phim Namur (Bỉ) năm 2000.

Cine 7 - Ký ức phim Việt là chương trình phát sóng trên sóng VTV3, nơi chúng ta sẽ cùng nhau thưởng thức lại những tác phẩm điện ảnh vang bóng một thời, trò chuyện với những diễn viên gạo cội đã đặt nền móng cho điện ảnh Việt Nam. Chương trình hứa hẹn sẽ mang đến cho khán giả nhiều cung bậc cảm xúc, sự hoài niệm cũng như lòng biết ơn to lớn đối với thế hệ cha ông đi trước. Chương trình lên sóng vào lúc 21h tối thứ 7 hằng tuần, bắt đầu từ 15/2 trên kênh VTV3 - Đài Truyền hình Việt Nam và nền tảng truyền hình số Quốc gia VTVgo.

THANH THẢO

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/bi-mat-cua-nhung-qua-oi-trong-phim-mua-oi-post888465.html