Bí mật vi khuẩn gây suy sụp đội quân Napoleon trong trận chiến 1812

11 giờ trướcBài gốc

Vào tháng 6/1812, hoàng đế Pháp Napoleon I dẫn theo lực lượng quân đội hùng hậu Grande Armeé tiến vào Nga nhưng chiến dịch quân sự này thất bại sau 6 tháng. Những người lính của hoàng đế Napoleon không chỉ bị lực lượng Nga tiêu diệt mà còn vì những "kẻ thù" nhỏ bé nhưng có khả năng gây ra thương vong cao. Ảnh: Michel Signoli, Aix-Marseille Université.

Cụ thể, nghiên cứu mới đăng trên tạp chí Current Biology của các nhà khoa học đã phát hiện ADN của 2 loại vi khuẩn gây bệnh trong hài cốt binh lính Pháp thiệt mạng khi rút lui khỏi Moscow cuối năm 1812. Ảnh: The Print Collector/Heritage Images/picture alliance.

Trong chiến dịch rút lui khỏi Nga vào mùa Đông năm 1812, khoảng 60% trong tổng số 500.000 binh sĩ của hoàng đế Napoleon đã chết vì đói, rét và dịch bệnh trên đường rút lui. Ảnh: Michel Signoli UMR 6578 - CNRS, Aix-Marseille Université, EFS.

Trong một nghiên cứu công bố năm 2006, các nhà sử học cho hay 2 mầm bệnh chính là Rickettsia prowazekii (gây bệnh thương hàn do chấy rận) và Bartonella quintana (gây "sốt chiến hào") đã góp phần khiến đội quân của hoàng đế Napoleon thảm bại trước Nga. Ảnh: Claudio Centonze/Commission europeénne.

Nhóm nghiên cứu do nhà cổ nhân học di truyền Nicolas Rascovan mới đây thông báo đã sử dụng công nghệ giải trình tự ADN thế hệ mới, để sàng lọc tất cả các mầm bệnh tiềm tàng trong răng của 13 binh sĩ được khai quật tại Litva năm 2002. Ảnh: “Napoleon’s Retreat from Moscow” painted by Adolph Northen in 1851.

Kết quả cho thấy 4 người mang vi khuẩn Salmonella enterica - tác nhân gây bệnh sốt thương hàn phụ (paratyphoid), với triệu chứng chán ăn và nổi ban đỏ. Ảnh: Public domain.

Trong khi đó, 2 người khác nhiễm Borrelia recurrentis - vi khuẩn do chấy truyền, gây bệnh "sốt tái phát" đặc trưng bởi những cơn sốt cao lặp đi lặp lại. Ảnh: Public domain.

Nhóm nghiên cứu không phát hiện dấu vết của 2 bệnh từng được xác định trong nghiên cứu công bố năm 2006. Họ cho rằng điều này có thể xảy ra vì các bệnh đó không xuất hiện trong nhóm binh sĩ Pháp được kiểm tra mới đây hoặc vì kỹ thuật mới kém nhạy hơn trong một số trường hợp. Ảnh: mapsandantiqueprints.

Do đó, các chuyên gia đi đến kết luận đội quân Napoleon không chỉ mắc một dịch bệnh duy nhất mà đối mặt với nhiều yếu tố bao gồm đói rét, ký sinh trùng và nhiều loại vi khuẩn gây bệnh khác nhau. Vậy nên, chỉ còn khoảng 30.000 binh sĩ Nga sống sót sau thất bại tại Nga năm 1812. Ảnh: Public domain.