Bí quyết giữ gìn sức khỏe khi tiết trời se lạnh

6 giờ trướcBài gốc

Khi những cơn gió đầu mùa tràn về, thời tiết se lạnh có thể khiến bạn mệt mỏi và dễ mắc phải các vấn đề sức khỏe như lạnh tay chân, rối loạn tiêu hóa hay da khô nứt nẻ. Để giữ gìn sức khỏe trong thời điểm này, việc chăm sóc bản thân là rất quan trọng. Hãy chú ý đến chế độ dinh dưỡng và giữ ấm cơ thể để tăng cường sức đề kháng, đừng để những thay đổi thời tiết làm ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn.

Muốn khỏe trong tiết trời này cần biết "dưỡng dương" và "bảo âm". Hai yếu tố "Dương" và "Âm" như hai mặt của sinh mệnh – bù đắp, tương sinh và kiểm soát lẫn nhau. Vì vậy, dưỡng dương mà không tổn hại đến âm, bảo âm mà không ức chế dương chính là nguyên tắc quan trọng để nuôi dưỡng sức khỏe khi trời lạnh.

Ngâm chân bằng nước ấm buổi tối giúp khí huyết lưu thông, giấc ngủ ngon hơn.

1. Vì sao phải ‘dưỡng dương, bảo âm’ khi trời lạnh?

Trong quan niệm của Y học cổ truyền, con người là tiểu vũ trụ, chịu ảnh hưởng của Âm – Dương, nóng – lạnh, khô – ẩm. Dương khí ví như mặt trời trong cơ thể, giữ ấm, thúc đẩy tuần hoàn và trao đổi chất. Âm dịch như nguồn nước, giúp cơ thể nhu nhuận, mát mẻ, nuôi dưỡng tạng phủ.

Khi trời lạnh, Dương khí dễ bị thu lại, làm người hay lạnh, ăn uống kém, dễ cảm hàn. Cùng lúc, không khí hanh khô lại làm tổn Âm, khiến da khô, khát nước, miệng và họng khô, dễ mất ngủ. Vì vậy, muốn cơ thể khỏe mạnh trong thời tiết này, cần giữ ấm mà không khô, dưỡng ẩm mà không lạnh – chính là nghệ thuật "dưỡng dương, bảo âm" mà người xưa đã đúc kết.

Các bài tập dưỡng sinh nhẹ nhàng giúp Dương khí lan tỏa khắp cơ thể.

2. ‘Dưỡng dương’ – Giữ cho cơ thể luôn ấm, giúp giữ gìn sức khỏe

"Dưỡng dương" nghĩa là giữ ấm và nuôi dưỡng năng lượng trong cơ thể, để tạng phủ hoạt động tốt, sức đề kháng vững vàng.

Giữ ấm đúng cách: Đừng để cơ thể "nhiễm hàn" qua những vùng dễ mất nhiệt như cổ, lưng và bàn chân. Mỗi tối, bạn có thể ngâm chân bằng nước ấm pha chút gừng và muối, giúp khí huyết lưu thông, giấc ngủ ngon hơn.

Tập luyện nhẹ nhàng: Buổi sáng muộn hoặc chiều sớm, hãy dành 20 phút đi bộ, tập thái cực quyền, yoga hay các bài dưỡng sinh. Những động tác chậm rãi, thở sâu sẽ giúp Dương khí lan tỏa khắp cơ thể, xua tan cái lạnh bên trong.

Giữ tinh thần vui vẻ: Lo lắng, sợ hãi hay tức giận đều khiến "Dương khí tán loạn". Hãy học cách hít sâu, thả lỏng, nghe nhạc nhẹ, đọc sách hoặc trò chuyện với người thân để luôn giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ và tràn đầy năng lượng.

Ăn uống để "dưỡng dương": Không nhất thiết phải ăn đồ cay nóng, mà nên chọn thức ăn có tính ôn, vị ngọt nhẹ, giúp ôn ấm tỳ vị, bổ khí huyết như: Cháo gừng thịt gà, cháo cá chép nấu gừng, canh lươn hạt sen, canh dê hầm Đỗ trọng... đều là món ăn giúp ấm bụng, tăng sức đề kháng. Một chén trà gừng – quế chi – mật ong buổi sáng cũng là cách để khơi dậy Dương khí cho cả ngày.

Trà gừng mật ong giúp khơi dậy Dương khí cho cả ngày.

3. ‘Bảo âm’ – Giữ gìn sự mát lành và tươi nhuận bên trong

Nếu "dưỡng dương" là giữ ấm, thì "bảo âm" là giữ ẩm cho cơ thể – cả trong da, trong huyết dịch và trong tâm trí.

Ngủ nghỉ điều độ: Khi tiết trời hanh khô, bạn nên ngủ sớm, dậy muộn hơn một chút để cơ thể được tàng dưỡng. Giấc ngủ sâu chính là liều "thuốc bổ âm" tự nhiên, giúp tạng thận và phổi được hồi phục.

Giữ ẩm da và niêm mạc: Uống đủ nước ấm, ăn thêm các món nhiều nước như canh củ sen, bí đỏ, rau xanh, lê, cam, quýt... Dưỡng da bằng dầu dừa hoặc mật ong loãng buổi tối cũng giúp da giảm khô nẻ và giữ Âm dịch.

Cháo thịt gà gừng giúp ấm bụng, tăng sức đề kháng.

Thực dưỡng bảo âm: Các món ăn thanh ngọt, mềm mát, giúp dưỡng huyết, sinh tân như canh lê hầm mộc nhĩ trắng, chè hạt sen – bách hợp – long nhãn, cháo gạo nếp nấu với kỷ tử và táo đỏ. Nếu thường khô họng, ho khan, có thể uống nước lê chưng đường phèn, vừa nhuận phế vừa làm mát nhẹ nhàng.

Giữ tâm bình an: Trong Y học cổ truyền, "tâm hỏa" vượng dễ làm hao âm. Giữ tâm trí thư thái, tránh căng thẳng, cũng là cách "bảo âm" từ gốc. Khi tâm tĩnh, khí huyết tự điều hòa.

"Dưỡng dương, bảo âm" trong mùa lạnh không phải là khái niệm xa vời, mà nằm trong từng thói quen hằng ngày như một chén trà ấm, một giấc ngủ sớm, một bữa ăn nhẹ nhàng, một cái tâm an hòa… Khi biết lắng nghe cơ thể, điều hòa ăn uống, nghỉ ngơi, cảm xúc và vận động đúng cách, con người có thể giữ được Dương khí sung mãn, Âm huyết đầy đủ... đó chính là nền tảng của sức khỏe và tuổi thọ.

BSNT. Phan Bích Hằng

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/bi-quyet-giu-gin-suc-khoe-khi-tiet-troi-se-lanh-169251022171409197.htm