Từ cô gái quan họ được đạo diễn Đặng Nhật Minh "chọn mặt gửi vàng" trong phim Thương nhớ đồng quê, NSND Thúy Hường sau 30 năm vẫn được khán giả nhắc đến với sự ngưỡng mộ.
Phim lấy bối cảnh những năm 80 của thế kỷ 20, thời điểm tình hình kinh tế và xã hội Việt Nam đang gặp nhiều thử thách, khi sự chênh lệch giữa thành phố và làng quê bắt đầu rõ ràng với tình trạng trai tráng bỏ lên thành thị, bỏ làng lại cho phụ nữ, trẻ nhỏ và những người già.
Bị sốc vì trang điểm, NSND Thúy Hương òa khóc khi soi gương
Ít ai biết rằng, vai diễn để đời của NSND Thúy Hường trong Thương nhớ đồng quê bắt đầu từ câu nói có phần kỳ quặc của đạo diễn Đặng Nhật Minh. Khi ông đến thăm nhà Thúy Hường, thay vì khen ngợi vẻ đẹp được trang điểm kỹ lưỡng theo thói quen đón khách của người quan họ, đạo diễn lại nói: Thúy Hường ơi, em có thể đi rửa mặt được không?
Câu nói khiến Thúy Hường ngạc nhiên nhưng cũng chính từ đó, số phận chị thay đổi hoàn toàn. Sau khi rửa mặt và thay bộ quần áo nông dân màu nâu, đạo diễn Đặng Nhật Minh ôm chầm lấy chị và thốt lên: "Ôi, cô Ngữ của tôi đây rồi!".
NSND Thúy Hương trong phim "Thương nhớ đồng quê".
Thời điểm đó, đạo diễn đã thay nhiều diễn viên nhưng không tìm được nhân vật phù hợp cho vai nữ chính. Với con mắt tinh tường, ông nhận ra điều mà chính Thúy Hường cũng thừa nhận: "Cho đến bây giờ tôi vẫn có cảm giác cô Ngữ chính là mình bởi cũng sinh ra và lớn lên ở đồng quê".
Trải nghiệm đầu tiên trước máy quay khiến nghệ sĩ bị sốc. Để hóa thân thành chị gái nông thôn, Thúy Hường phải được trang điểm già hơn tuổi thật với lớp phấn đen ở hai bên má và môi thâm. "Tự dưng nhìn mình sau khi trang điểm thấy xấu quá thế là tôi chảy nước mắt", Thúy Hường kể lại.
Đạo diễn Đặng Nhật Minh ôm chầm Thúy Hường khi tìm được vai Ngữ:
Nhưng chính khoảnh khắc đó, đạo diễn Đặng Nhật Minh gọi quay cảnh Ngữ nhận được thư chồng báo "sẽ không trở về nữa". Nước mắt thật của người phụ nữ trước gương hòa quyện với nỗi đau của nhân vật tạo nên một cảnh phim kinh điển được "quay đúng một lần ăn ngay" - điều hiếm có trong điện ảnh.
Cảnh khó nhất mà Thúy Hường phải đối mặt là đoạn Nhâm múc nước cho chị dâu tắm ở giếng được nghệ sĩ mô tả là "nặng ký nhất trong phim" với sự "giằng xé mập mờ giữa khao khát của một người phụ nữ và cậu em chồng". Cảnh này cũng được quay thành công ngay lần đầu.
Điều đặc biệt là những công việc Thúy Hường thực hiện trong phim chị từng trải qua ngoài đời thực từ cắt lúa đến đập lúa bằng néo trên đá phiến.
NSND Thúy Hường kể về vai diễn trong phim "Thương nhớ đồng quê":
Thương nhớ đồng quê ra mắt năm 1995 với sự hợp tác sản xuất giữa Đài truyền hình NHK của Nhật Bản và Hãng phim Hội Điện ảnh Việt Nam, dựa theo truyện ngắn cùng tên của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp tạo nên những kỷ lục ấn tượng.
Với hơn 60 liên hoan phim quốc tế danh giá như Busan (Hàn Quốc), Toronto (Canada), Chicago (Mỹ), Thương nhớ đồng quê là bộ phim Việt Nam đạt kỷ lục về số lần được mời tham dự các liên hoan phim quốc tế. Tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 11 năm 1996, đạo diễn Đặng Nhật Minh nhận giải Đạo diễn xuất sắc nhất cho tác phẩm này.
Đạo diễn Đặng Nhật Minh.
Nhưng có lẽ khoảnh khắc đáng nhớ nhất là phản ứng của khán giả tại liên hoan phim ở Pháp. "Khán giả người Việt quên hẳn tên Thúy Hường mà hỏi chị Ngữ và họ bế Hường tung lên. Đó là cảm giác rất hạnh phúc", NSND Thúy Hường nhớ lại.
Thành công của Thương nhớ đồng quê không chỉ đến từ diễn xuất tự nhiên mà còn từ triết lý làm phim độc đáo của đạo diễn Đặng Nhật Minh. Thay vì lời thoại dông dài, bộ phim chú trọng vào ngôn ngữ hình ảnh đầy màu sắc và tính nghệ thuật. Mỗi chi tiết nhỏ đều được tính toán kỹ lưỡng để thể hiện tâm trạng nhân vật như cảnh cậu Nhâm đi bắt ếch nhưng không bắt khi thấy hai con ếch đang yêu nhau.
NSND Thúy Hường 58 tuổi vẫn "hot" trên mạng xã hội
Gần 3 thập kỷ sau thành công của Thương nhớ đồng quê, NSND Thúy Hường vẫn duy trì sức hút đặc biệt, nhất là trên các nền tảng mạng xã hội.
NSND Thúy Hường vẫn tràn đầy sức sống ở tuổi 58.
Nghệ sĩ vẫn đi biểu diễn rất nhiều và quay những clip hát mộc, hát không có nhạc đệm để cho những người yêu quý quan họ vào đó học. Lý do chị chọn hát mộc thay vì có nhạc đệm với mong muốn người học có thể nắm bắt "những luyến láy, nảy hạt và đặc biệt là lấy hơi".
Theo NSND Thúy Hường, lý do Thương nhớ đồng quê có sức sống mãnh liệt vì rất thực với cuộc sống nông thôn thời bấy giờ. Chính sự chân thực này, kết hợp với tài năng diễn xuất tự nhiên và việc không ngừng chia sẻ, truyền bá nghệ thuật trên các nền tảng hiện đại, giúp NSND Thúy Hường duy trì được sự yêu mến của công chúng dù đã ở tuổi 58.