Bí thư Đảng ủy được Đại hội bầu ra, nếu đủ điều kiện thì cần bổ nhiệm làm hiệu trưởng ngay

7 giờ trướcBài gốc

Kiện toàn nhân sự bí thư cấp ủy kiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục cần được thực hiện đồng bộ

Hiện nay, nhiệm vụ, giải pháp về “Tăng cường vai trò lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của tổ chức đảng, nhất là vai trò người đứng đầu cấp ủy trong các cơ sở giáo dục. Không tổ chức hội đồng trường trong các cơ sở giáo dục công lập (trừ các trường công lập có thỏa thuận quốc tế). Thực hiện bí thư cấp ủy kiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục” tại Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo đang nhận được rất nhiều sự quan tâm của các chuyên gia giáo dục.

Ảnh minh họa: Mộc Trà.

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, ông Nguyễn Thanh Hiền - nguyên Phó Trưởng đoàn, phụ trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An cho rằng: “Nhất thể hóa bí thư cấp ủy kiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục là một bước đi phù hợp với bối cảnh tăng cường vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng trong toàn bộ hệ thống chính trị, đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo.

Thực hiện nhất thể hóa bí thư kiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục sẽ mang đến nhiều thuận lợi cho hoạt động của cơ sở giáo dục đó, bởi sẽ đảm bảo sự thống nhất trong định hướng chính trị - tư tưởng, điều này đảm bảo mọi chủ trương, quyết sách lớn đều phải đặt dưới sự chỉ đạo trực tiếp của cấp ủy Đảng. Đồng thời, tránh chồng chéo trong tổ chức, lãnh đạo, điều hành, đơn giản hóa tổ chức, giảm đầu mối quản lý”.

Theo ông Nguyễn Thanh Hiền đánh giá, chủ trương không tổ chức hội đồng trường trong các cơ sở giáo dục công lập (trừ các trường công lập có thỏa thuận quốc tế) là một thay đổi lớn so với mô hình quản trị đại học hiện nay, đòi hỏi quá trình chuyển tiếp cẩn trọng và thống nhất.

Ông Nguyễn Thanh Hiền - nguyên Phó Trưởng đoàn, phụ trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An. Ảnh: quochoi.vn.

Chia sẻ với phóng viên, ông Nguyễn Bá Thuyền - nguyên Ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội (khóa XIII) cũng cho rằng, việc nhất thể hóa bí thư cấp ủy kiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục là hoàn toàn cần thiết, giống như mô hình tại bất kỳ cơ quan, tổ chức nào.

Theo đó, ông Nguyễn Bá Thuyền cũng phân tích thêm: “Nhất thể hóa bí thư cấp ủy kiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục mang lại nhiều thuận lợi rõ rệt trong công tác lãnh đạo, quản lý và tổ chức hoạt động của nhà trường.

Thứ nhất, thống nhất trong lãnh đạo và quản lý, rút ngắn quy trình ra quyết định, nâng cao tính kịp thời: Giúp thống nhất giữa chủ trương của Đảng và hoạt động chuyên môn, hành chính của nhà trường, tránh tình trạng “Đảng một bên, chính quyền một bên” hoặc chồng chéo trong chỉ đạo, triển khai nhiệm vụ. Qua đó, tăng tính chủ động, linh hoạt khi đưa ra quyết sách, điều hành hoạt động của đơn vị, khi các chủ trương, nghị quyết được chuyển hóa nhanh thành kế hoạch, hành động cụ thể. Giảm khâu trung gian trong việc xin ý kiến hoặc phê duyệt, giúp tăng tốc độ xử lý công việc, nhất là trong các tình huống cần quyết định nhanh.

Thứ hai, nâng cao hiệu quả lãnh đạo toàn diện: Bí thư đồng thời là người đứng đầu có điều kiện nắm chắc tình hình thực tiễn, từ đó lãnh đạo sát hơn với nhiệm vụ chính trị và chuyên môn. Đồng thời, dễ dàng gắn công tác Đảng với các hoạt động giảng dạy, học tập, quản lý sinh viên, học viên của nhà trường. Mặt khác, góp phần xây dựng tổ chức Đảng trong sạch, vững mạnh gắn liền với xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện.

Thứ ba, tăng cường tính trách nhiệm và tính gương mẫu: Khi đảm nhiệm hai vai trò, người đứng đầu phải nêu cao tinh thần trách nhiệm, gương mẫu trong mọi công việc, từ lãnh đạo đến quản lý. Từ đó, góp phần nâng cao uy tín, vai trò của cấp ủy.

Thứ tư, thuận lợi trong công tác tổ chức, cán bộ: Việc đánh giá, quy hoạch, sử dụng và phát triển đội ngũ được thực hiện đồng bộ, nhất quán giữa cấp ủy và ban giám hiệu. Dễ phát hiện, bồi dưỡng, giới thiệu cán bộ nguồn kế cận vừa có năng lực chuyên môn, vừa có bản lĩnh chính trị.

Thứ năm, góp phần xây dựng môi trường đoàn kết, thống nhất: Khi vai trò lãnh đạo và quản lý được tập trung, dễ xây dựng khối đoàn kết nội bộ, giảm mâu thuẫn hoặc phân tán quyền lực; đồng thời, tăng cường sự đồng thuận trong tập thể cán bộ, đảng viên và quần chúng”.

Ông Nguyễn Bá Thuyền - nguyên Ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội (khóa XIII). Ảnh: quochoi.vn.

Bên cạnh đó, nguyên Phó Trưởng đoàn, phụ trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An cũng chỉ ra: “Theo khoản 1, Điều 20 của Luật Giáo dục đại học 2018 (Luật số 34/2018/QH14): “Hiệu trưởng cơ sở giáo dục đại học công lập do hội đồng trường, hội đồng đại học quyết định và được cơ quan quản lý có thẩm quyền công nhận. Nhiệm kỳ hoặc thời hạn bổ nhiệm của hiệu trưởng cơ sở giáo dục đại học do hội đồng trường, hội đồng đại học quyết định trong phạm vi nhiệm kỳ của hội đồng trường, hội đồng đại học”.

Vậy nên, khi hội đồng trường/hội đồng đại học dừng hoạt động, hiệu trưởng hiện hành cũng không còn cơ sở pháp lý để tiếp tục nhiệm kỳ.

Đồng thời, ông Nguyễn Thanh Hiền cũng nhấn mạnh, việc kiện toàn nhân sự bí thư cấp ủy kiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục cũng cần được thực hiện đồng bộ đối với tất cả các cơ sở giáo dục đại học công lập, tránh trường hợp nơi làm trước, nơi làm sau khi hội đồng trường đã kết thúc hoạt động.

Mặt khác, bí thư đảng ủy là người được Đại hội bầu ra, vì nguyên tắc Đảng lãnh đạo toàn diện nên đây là người cao nhất trong cơ sở giáo dục đại học. Nếu bí thư cấp ủy đủ điều kiện, tiêu chuẩn về phẩm chất, trách nhiệm và năng lực chuyên môn theo các quy định hiện hành, cơ quan quản lý có thể trực tiếp thực hiện quy trình bổ nhiệm bí thư cấp ủy kiêm hiệu trưởng”.

Cùng quan điểm đó, ông Nguyễn Bá Thuyền cũng cho rằng, nếu bí thư cấp ủy đủ năng lực chuyên môn, đủ phẩm chất, đạo đức, uy tín, trách nhiệm và đáp ứng cả về mặt sức khỏe, tuổi tác, thì có thể xem xét bổ nhiệm luôn làm hiệu trưởng, để giảm bớt những khâu thủ tục, hình thức.

Nên bàn giao hồ sơ, tài liệu cho Đảng ủy thay vì hiệu trưởng

Tại Điều 46 dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), có nêu: Hội đồng đại học, hội đồng trường của cơ sở giáo dục đại học công lập chấm dứt hoạt động và có trách nhiệm bàn giao hồ sơ, tài liệu có liên quan cho hiệu trưởng trong thời hạn 03 tháng kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành.

Tuy nhiên, theo Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam kiến nghị, Hội đồng đại học, hội đồng trường của cơ sở giáo dục đại học công lập chấm dứt hoạt động và có trách nhiệm bàn giao hồ sơ, tài liệu có liên quan cho Đảng ủy và báo cáo cơ quan quản lý trực tiếp (báo cáo Bộ Giáo dục và Đào tạo đối với các cơ sở giáo dục đại học không có cơ quan quản lý trực tiếp) trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày luật này có hiệu lực thi hành.

Ông Nguyễn Thanh Hiền cũng đồng tình với góp ý trên, bởi lẽ, theo ông, không nên bàn giao hồ sơ, tài liệu của hội đồng trường cho một cá nhân, cần bàn giao cho tập thể lãnh đạo cao nhất là Đảng ủy. Việc bàn giao cho Đảng ủy là để Đảng ủy tiếp quản toàn diện việc lãnh đạo, đồng thời, báo cáo cơ quan quản lý nhằm đảm bảo đúng quy trình pháp lý, minh bạch về tổ chức. Điều này cũng thể hiện tính kế thừa, không thất thoát thông tin, dữ liệu và phục vụ công tác kiểm tra, giám sát sau này.

Đồng tình với quan điểm trên, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Sửu - Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Huế cũng bày tỏ: “Tôi hoàn toàn ủng hộ góp ý trên. Hiện nay, chúng ta đang ngày càng củng cố, kiện toàn vai trò lãnh đạo của Đảng, của tổ chức đảng, kể cả trong hệ thống giáo dục đại học.

Chính vì vậy, khi kết thúc hoạt động của hội đồng trường, thì hồ sơ, tài liệu hoạt động của hội đồng trường trước đó, kể cả những hồ sơ liên quan đến Chủ tịch, Phó Chủ tịch hay các thành viên hội đồng trường, đều cần được bảo lưu, quản lý chặt chẽ, phục vụ công tác kiểm tra, rà soát, đánh giá sau này. Cho nên, hồ sơ, tài liệu đó cần phải được gìn giữ, bảo vệ và cần được tiếp tục theo dõi, đánh giá…, cần phải đưa về cấp cao nhất - chính là Đảng ủy. Điều này cũng thể hiện vai trò lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng”.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Sửu - Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Huế. Ảnh: quochoi.vn.

Cũng theo Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Sửu, tới đây, khi hội đồng trường không còn hoạt động, các cơ sở giáo dục cũng cần kiện toàn ngay nhân sự bí thư cấp ủy kiêm người đứng đầu để vận hành ngay mô hình quản trị đại học mới.

“Nhưng cũng cần phải có sự hướng dẫn chi tiết từ cơ quan quản lý, nếu như luật chưa kịp ban hành thì việc thực hiện có thể sẽ dẫn đến “trái luật”. Chính vì vậy, Bộ Chính trị có thể ban hành văn bản để định hướng chủ trương và Nhà nước triển khai thực hiện. Hoặc tới đây, có thể đưa vào nghị quyết chung của Quốc hội để áp dụng triển khai, nếu chưa kịp sửa luật” - nữ đại biểu chia sẻ thêm.

Chiều ngày 22/10, Quốc hội thảo luận tại Tổ về: Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi); Dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi).

Cho ý kiến đối với dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), với 8 năm công tác trong trường đại học, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thanh Phương (đoàn Cần Thơ) cho rằng, Điều khoản chuyển tiếp ở dự thảo chưa hợp lý khi quy định trong thời gian 03 tháng sau khi luật mới ra đời, Hội đồng trường phải giao hết tất cả hồ sơ cho hiệu trưởng. Trong khi “Hội đồng trường thực hiện quy trình bổ nhiệm hiệu trưởng và Bộ trưởng công nhận. Nhiệm kỳ hiệu trưởng phải theo nhiệm kỳ hội đồng trường. Vì vậy, khi hội đồng trường kết thúc thì hiệu trưởng cũng phải kết thúc chức vụ, sao còn làm hiệu trưởng được mà giao tài sản, giao hồ sơ?” - vị đại biểu đặt vấn đề.

Do đó, theo Đại biểu Nguyễn Thanh Phương, Ban soạn thảo cần phải điều chỉnh lại Điều khoản thi hành. [1]

Tài liệu tham khảo:

[1] https://quochoi.vn/tintuc/Pages/tin-doan-dai-bieu-quoc-hoi.aspx?ItemID=96256

Mộc Trà

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/bi-thu-dang-uy-duoc-dai-hoi-bau-ra-neu-du-dieu-kien-thi-can-bo-nhiem-lam-hieu-truong-ngay-post255370.gd