Bí thư tỉnh ủy không phải người địa phương - Bài 3: Chặn cục bộ, khơi thông phát triển

6 giờ trướcBài gốc

Trao đổi với Tiền Phong, PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc – nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, nhấn mạnh, chủ trương luân chuyển cán bộ, cán bộ lãnh đạo không phải là người địa phương đã là “truyền thống của dân tộc, chứ không phải đến thời gian gần đây mới thực hiện”.

Ông Phúc phân tích, từ thời vua Lê Thánh Tông (cuối thế kỷ 15) đã có quy định, lãnh đạo các địa bàn tương đương cấp tỉnh không phải là người địa phương. Người đứng đầu các địa bàn đó phải do triều đình điều động đến. Vị quan đó cũng không được lấy vợ ở đó, cũng không được làm nhà ở địa hạt nơi mình cai quản.

Theo ông Phúc, nhiều triều đại phong kiến trong lịch sử Việt Nam cũng đã thực hiện vấn đề này. Đặc biệt, thời nhà Nguyễn, có nhiều vị quan từ miền Bắc được điều động vào trong miền Nam, như cụ Nguyễn Công Trứ được điều vào làm Tuần phủ An Giang. Nhiều vị quan khác cũng được điều động từ miền núi về miền xuôi, từ miền xuôi lên miền núi…

Sau Cách mạng Tháng Tám, thời kỳ miền Bắc xây dựng xã hội chủ nghĩa, rồi sau khi đất nước thống nhất, Đảng ta vẫn có chủ trương thực hiện luân chuyển cán bộ như vậy. Trong giai đoạn đổi mới, từ những năm 2000 trở lại đây, Bộ Chính trị cũng đã ban hành nghị quyết về luân chuyển cán bộ giữa các địa phương với nhau, rồi luân chuyển cán bộ từ trung ương về địa phương, từ địa phương lên trung ương.

Sâu xa hơn, nếu đọc lại các tác phẩm kinh điển của Lê Nin, thì từ những năm 1921 – 1922, Lê Nin đã nói về vấn đề đưa cán bộ từ trung ương về địa phương; điều cán bộ từ địa phương lên trung ương.

PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc phân tích, thực hiện chủ trương bí thư cấp ủy không phải là người địa phương sẽ giúp củng cố được nhận thức rằng "đất nước là quê hương", vì sự nghiệp cách mạng chung của đất nước. "Đừng phân biệt, rạch ròi “quê anh, quê tôi”, sẽ dẫn tới những suy nghĩ, tư duy cục bộ, cản trở sự phát triển", ông Phúc bày tỏ.

Theo nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, vừa qua, khi triển khai hợp nhất, sáp nhập các tỉnh, thành, tinh thần chung cũng được nhấn mạnh: “Tất cả đều là đất nước, quê hương, không bị nặng nề quê anh, quê tôi, cục bộ địa phương chi phối; sự đoàn kết, thống nhất trở thành xu thế chung".

Tổng Bí thư Tô Lâm trao đổi với cử tri TP Hà Nội. Ảnh: Như Ý.

Theo ông Phúc, nếu lãnh đạo là người địa phương, có thể có những mối quan hệ với người thân trong dòng họ, gia đình, với doanh nghiệp gắn bó bao năm, dẫn đến có thể tác động, chi phối khi đưa ra các quyết định…

Dẫn thông tin mà Tổng Bí thư Tô Lâm trao đổi với cử tri TP Hà Nội rằng, có một số vụ việc xử lý vi phạm ở một số địa phương, cho thấy, người đứng đầu đều là người địa phương, nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng nhấn mạnh, thực hiện chủ trương bí thư cấp ủy không phải là người địa phương sẽ góp phần hạn chế những quan hệ nhạy cảm, để người lãnh đạo có thể làm việc một cách trung thực, khách quan hơn.

“Bí thư Tỉnh ủy, Thành ủy không phải người địa phương phải là người có quyết sách khách quan, đúng đắn, không bị chi phối bởi những vấn đề lợi ích nhóm, quan hệ phức tạp thì mới hoàn thành các nhiệm vụ đề ra”.

Ông Nguyễn Trọng Phúc

Trước một số ý kiến cho rằng, lãnh đạo từ nơi khác về địa phương, có thể gặp những khó khăn, như việc chưa am hiểu địa bàn, thậm chí bị “cô lập”, PGS. TS Nguyễn Trọng Phúc khẳng định: nếu người lãnh đạo, được giao trọng trách, có năng lực, chú tâm với công việc, hết sức vì quê hương, đất nước thì chỉ cần thời gian ngắn là có thể nắm bắt được các vấn đề của địa phương.

Theo ông, bí thư tỉnh, thành không phải người địa phương cần phát huy vai trò hạt nhân lãnh đạo, duy trì sự đoàn kết; có phương pháp đúng đắn, trách nhiệm, trí tuệ, tập hợp lực lượng, đoàn kết, chân thành… thì mọi việc sẽ suôn sẻ.

Nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng đồng thời cũng bày tỏ ủng hộ chủ trương mở rộng thêm diện không phải người địa phương như chủ tịch UBND, chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra, chánh Thanh tra…, cũng như tăng cường luân chuyển cán bộ trung ương về địa phương, từ địa phương lên trung ương để phát huy kinh nghiệm thực tiễn, năng lực cán bộ, để xóa đi tình trạng quan liêu, cồng kềnh, xa thực tế, xa dân.

TS Nguyễn Tiến Dĩnh. Ảnh: PV

Cũng đánh giá cao chủ trương bố trí bí thư tỉnh, thành không phải là người địa phương, TS Nguyễn Tiến Dĩnh – nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, đây là chủ trương rất tốt, càng tốt hơn khi sắp tới sẽ mở rộng thêm một số chức danh khác.

Nhấn mạnh cán bộ tỉnh khác được phân công về làm lãnh đạo địa phương không bị ràng buộc bởi các mối quan hệ, ông Dĩnh phân tích: một cán bộ xuất thân từ địa phương, sau đó làm lãnh đạo, có thể có những mối quan hệ ràng buộc về thân tộc, anh em, họ hàng trong địa phương. Do đó, lãnh đạo không phải người địa phương sẽ khách quan hơn, dám nghĩ, dám làm, quyết định nhanh nhạy hơn và chịu trách nhiệm hơn với quyết định của mình.

Dù thế, theo nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ, việc lãnh đạo cấp ủy không phải là người địa phương cũng sẽ đối mặt một số khó khăn. Nếu có sự ủng hộ, hỗ trợ của lãnh đạo cấp trên, cán bộ và nhân dân địa phương, họ sẽ hoàn thành tốt nhiệm vụ, ngược lại sẽ gặp thách thức nhiều hơn.

Trao đổi với cử tri TP Hà Nội mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết, sẽ hoàn thành chủ trương bố trí bí thư cấp ủy không phải là người địa phương. Tổng Bí thư đồng thời cũng thông tin, vừa qua có xử lý kỷ luật liên quan một số vụ việc, qua nghiên cứu thấy rằng, người đứng đầu đều là người địa phương. Vì thế, "cũng có những vấn đề phải rút ra".

Nói về tác động của chủ trương bí thư cấp ủy không phải là người địa phương đối với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, ông Dĩnh khẳng định: Lãnh đạo không phải là người địa phương sẽ khách quan hơn, không chịu ràng buộc trong các mối quan hệ với doanh nghiệp.

Ông Dĩnh nêu ví dụ, một cán bộ có nhiều năm công tác tại quê hương, rồi làm lãnh đạo, tất yếu sẽ có nhiều mối quan hệ, trong đó có cả những quan hệ tốt đẹp, vì sự phát triển nhưng cũng có những quan hệ theo hướng tiêu cực, lợi ích nhóm. Như vụ án tập đoàn Phúc Sơn ở Vĩnh Phúc, mối quan hệ quan chức, doanh nghiệp gắn bó với nhau hàng chục năm, tác động đến nhiều vấn đề …

Về định hướng mở rộng thêm một số chức danh lãnh đạo tỉnh, thành không phải là người địa phương như: chủ tịch UBND, chủ nhiệm ủy ban kiểm tra, chánh thanh tra, ông Dĩnh đánh giá "rất phù hợp". "Nếu có thêm những người ngoài tỉnh nắm giữ các chức danh trên thì sẽ bộ máy sẽ hoạt động hiệu lực, hiệu quả, vì sự phát triển.

Ông Ngô Văn Sửu, nguyên Vụ trưởng vụ 1, Ủy ban Kiểm tra Trung ương.

Nhiều năm công tác ở Ủy ban Kiểm tra Trung ương, ông Ngô Văn Sửu, nguyên Vụ trưởng vụ 1 - Ủy ban Kiểm tra Trung ương cho rằng, việc bố trí bí thư tỉnh, thành và các chức danh quan trọng khác không phải người địa phương sẽ giúp phòng ngừa, hạn chế được tình trạng tham nhũng, tiêu cực, nhất là tình trạng bổ nhiệm người nhà, người thân, rồi "nâng đỡ không trong sáng", lợi ích nhóm, doanh nghiệp "sân sau".

"Bí thư từ địa phương khác đến sẽ không bị chi phối bởi những mối quan hệ chằng chịt, không bị ràng buộc bởi các yếu tố thân quen, "cánh hẩu" nên các quyết định của họ sẽ khách quan, làm việc vì lợi ích chung, chứ không vì lợi ích riêng", ông Sửu nói.

Riêng với chức danh chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy, theo ông Sửu, nếu thực hiện sẽ nâng cao chất lượng kiểm tra, giám sát, bảo đảm mọi quyết định đưa ra được "công minh, chính xác, kịp thời", không bị ràng buộc bởi các mối quan hệ gia đình, dòng họ, người thân...

Tuy vậy, điều quan trọng nhất, theo nguyên Vụ trưởng vụ 1 vẫn là công tác lựa chọn cán bộ. "Người địa phương khác về làm bí thư mà không có năng lực, không có tinh thần đổi mới thì cũng chẳng làm được gì, có khi còn cản trở sự phát triển", ông nói. Do đó, ông cho rằng, các cơ quan có thẩm quyền trong công tác cán bộ phải thật "tinh tường" trong việc tham mưu, đề xuất, lựa chọn nhân sự cho phù hợp.

Kỳ họp thứ 56 Ủy ban Kiểm tra Trung ương

Cùng chung quan điểm, ông Nguyễn Tiến Dĩnh cũng nhấn mạnh, yếu tố con người đóng vai trò quyết định nhất. "Dù là người ở địa phương hay người địa phương khác về, anh phải là hạt nhân đoàn kết, cùng với đảng bộ và nhân dân địa phương phát triển đi lên vì sự nghiệp chung", nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ nói.

Theo ông, cán bộ lãnh đạo từ địa phương khác về làm bí thư cấp ủy phải thực sự là hạt nhân đoàn kết, nêu cao tinh thần vô tư, trong sáng, khách quan, cống hiến hết mình cho sự nghiệp phát triển địa phương và đất nước. “Chứ nếu mà anh về, rồi lại đưa người của anh về, lại bè phái, cục bộ thì không thể chấp nhận được”, ông Dĩnh nêu.

Nội dung: Trường Phong - Thiết kế: Kiều Tú

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/bi-thu-tinh-uy-khong-phai-nguoi-dia-phuong-bai-3-chan-cuc-bo-khoi-thong-phat-trien-post1783389.tpo