Trong gần hai năm, Phố Wall đã quen với hình ảnh một Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tương đối thống nhất dưới sự điều hành của Chủ tịch Jerome Powell. Ngay cả khi đối mặt với lạm phát cao nhất nhiều thập kỷ hay nguy cơ suy thoái, các quyết định chính sách tiền tệ của Fed thường được thông qua với mức đồng thuận cao, phát đi thông điệp rõ ràng và nhất quán ra thị trường.
Tuy nhiên, biên bản cuộc họp cuối cùng của năm 2025 lại cho thấy một bức tranh khác. Cuộc họp diễn ra trong hai ngày 9 và 10-12, công bố sáng 31-12 (giờ Việt Nam), hé lộ mức độ chia rẽ ngày càng rõ trong nội bộ Fed khi quyết định hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm xuống biên độ 3,5-3,75% được thông qua trong trạng thái không hề dễ dàng.
Tỷ lệ bỏ phiếu 9-3 là mức phản đối cao nhất kể từ năm 2019 và cũng là lần thứ tư liên tiếp một quyết định chính sách của Fed không đạt được sự đồng thuận tuyệt đối. Điều này cho thấy những rạn nứt trong nội bộ ngân hàng trung ương Mỹ đang dần lộ diện.
Đáng chú ý, sự bất đồng không chỉ đến từ ba phiếu chống. Trong cả nhóm bỏ phiếu thuận, nhiều thành viên thừa nhận quyết định được cân nhắc “rất sát sao” và họ “hoàn toàn có thể ủng hộ phương án giữ nguyên lãi suất”. Vì vậy, lần cắt giảm lãi suất thứ ba liên tiếp này không phải là thắng lợi rõ ràng của phe nới lỏng, mà là một sự thỏa hiệp mong manh giữa các quan điểm trái chiều, trong bối cảnh các tín hiệu kinh tế ngày càng mâu thuẫn.
Biên bản cuộc họp cuối năm của Fed làm lộ ra những rạn nứt giữa các thành viên. Ảnh: Reuters
Hai luồng tư tưởng đối nghịch
Cốt lõi của sự chia rẽ nằm ở cách các nhà hoạch định chính sách đánh giá rủi ro lớn nhất đối với nền kinh tế Mỹ: lạm phát dai dẳng hay thị trường lao động suy yếu.
Một bên, tiêu biểu là Chủ tịch Fed Chicago Austan D. Goolsbee và Chủ tịch Fed Kansas City Jeffrey R. Schmid, bỏ phiếu phản đối việc hạ lãi suất, cho rằng chính sách tiền tệ cần tiếp tục duy trì ở trạng thái thận trọng.
Với nhóm này, lạm phát vẫn chưa thực sự được kiểm soát. Sau gần 5 năm liên tục cao hơn mục tiêu 2%, tiến trình giảm lạm phát đang có dấu hiệu chững lại; trong khi nền kinh tế Mỹ lại cho thấy sức bật đáng kể với mức tăng trưởng GDP quí 3 lên tới 4,3%, cao nhất trong hai năm.
Theo lập luận của phe này, việc hạ lãi suất trong bối cảnh tăng trưởng mạnh và lạm phát “nhây” có nguy cơ làm suy yếu cam kết của Fed đối với mục tiêu ổn định giá cả.
Mối lo càng trở nên lớn hơn khi các chính sách thuế quan mới được dự báo có thể đẩy áp lực giá cả quay trở lại trong năm tới. Trong kịch bản đó, giảm lãi suất lúc này chẳng khác nào “đổ thêm dầu vào lửa”, khiến Fed có thể phải trả giá bằng việc lạm phát tái bùng phát.
Ngược lại, Thống đốc Stephen Miran, thành viên mới được Tổng thống Donald Trump đề cử, lại phản đối quyết định cắt giảm 0,25 điểm phần trăm vì cho rằng mức này là chưa đủ.
Ông là người duy nhất bỏ phiếu với lập trường muốn cắt giảm mạnh hơn, ở mức 0,5 điểm phần trăm. Phe ủng hộ nới lỏng sâu lo ngại rằng thị trường lao động Mỹ đang nguội đi nhanh hơn so với những gì các con số bề mặt thể hiện. Dù làn sóng sa thải chưa tăng vọt, tốc độ tuyển dụng đã chậm lại rõ rệt, còn tỷ lệ thất nghiệp đã leo lên 4,6% - mức cao nhất kể từ năm 2021.
Với nhóm này, rủi ro lớn nhất không còn nằm ở lạm phát, mà là khả năng Fed hành động quá chậm và để thị trường lao động trượt dốc mạnh trong năm 2026. Nếu kịch bản đó xảy ra, cái giá phải trả cho nền kinh tế có thể còn lớn hơn so với việc chấp nhận một mức lạm phát cao hơn mục tiêu trong thời gian ngắn.
Fed mất dần sự tự tin vào dự báo dài hạn
Sự tồn tại song song của hai quan điểm đối nghịch, cùng với một nhóm “ở giữa” miễn cưỡng bỏ phiếu thuận, cho thấy Fed đang mất dần sự tự tin vào các dự báo dài hạn của chính mình. Khi lãi suất tiến gần về vùng trung lập, mức không kích thích cũng không kìm hãm tăng trưởng, được Fed ước tính quanh 3% - dư địa để tiếp tục cắt giảm trở nên hạn hẹp hơn rất nhiều so với giai đoạn trước.
Điều này được phản ánh rõ trong các dự báo lãi suất cập nhật sau cuộc họp. Biểu đồ “dot plot” cho thấy sự phân hóa sâu sắc giữa 19 nhà hoạch định chính sách.
Có tới 7 người dự báo Fed sẽ không thực hiện bất kỳ đợt cắt giảm nào trong năm 2026, trong khi số còn lại cũng chỉ kỳ vọng mức giảm rất khiêm tốn. Dự báo trung vị cho năm 2026 chỉ còn một lần cắt giảm 0,25 điểm phần trăm - thấp hơn đáng kể so với kỳ vọng của thị trường, vốn đang đặt cược vào ít nhất hai đợt giảm.
Ngôn từ trong tuyên bố chính sách và biên bản họp cũng cho thấy sự thay đổi quan trọng. Thay vì nhấn mạnh cam kết hành động, Fed chuyển sang trạng thái “chờ và xem”, nhấn mạnh việc đánh giá thêm dữ liệu kinh tế mới, triển vọng đang thay đổi và cán cân rủi ro.
Một phần nguyên nhân đến từ khoảng trống thông tin kéo dài do Chính phủ Mỹ đóng cửa 43 ngày trước đó, khiến nhiều dữ liệu quan trọng về lạm phát và việc làm bị gián đoạn. Các số liệu bù cho tháng 12 chỉ được công bố trở lại vào đầu và giữa tháng 1-2026, buộc Fed phải ra quyết định trong điều kiện thiếu thông tin hơn thông lệ.
Những quyết định về chính sách vào năm sau của Fed vẫn còn là ẩn số. Ảnh: Reuters
Thanh khoản: mảnh ghép ít được chú ý
Giữa những tranh cãi xoay quanh lãi suất, biên bản cuộc họp lần này còn hé lộ một chi tiết quan trọng nhưng ít được chú ý: chính sách thanh khoản.
Fed đã bỏ phiếu thông qua việc bắt đầu mua khoảng 40 tỉ đô la Mỹ tín phiếu Kho bạc kỳ hạn ngắn mỗi tháng, một dạng “QE nhẹ” nhằm bảo đảm hệ thống ngân hàng có đủ dự trữ.
Sau thời gian dài thực hiện thắt chặt định lượng (QT), bảng cân đối kế toán của Fed đã thu hẹp từ gần 8.900 tỉ đô la Mỹ xuống khoảng 6.600 tỉ đô la Mỹ.
Điều này làm dấy lên lo ngại rằng lượng dự trữ trong hệ thống ngân hàng có thể giảm xuống dưới mức dồi dào, tiềm ẩn rủi ro tắc nghẽn trên thị trường tài trợ vốn ngắn hạn. Việc Fed chủ động bơm thanh khoản được xem là động thái “trám chỗ trống”, giúp hệ thống tài chính vận hành trơn tru, dù không mang ý nghĩa kích thích mạnh như các gói QE quy mô lớn trước đây.
Thông điệp cho năm 2026
Cuộc họp tiếp theo của Fed dự kiến diễn ra vào ngày 27 và 28-1-2026, thị trường gần như chắc chắn rằng ngân hàng trung ương Mỹ sẽ giữ nguyên lãi suất.
Tuy nhiên, tâm điểm chú ý không chỉ nằm ở các con số, mà còn ở bối cảnh chính trị đang thay đổi. Nhiệm kỳ của Chủ tịch Jerome Powell sẽ kết thúc vào tháng 5-2026, trong khi Tổng thống Trump đã nhiều lần bày tỏ mong muốn có một Chủ tịch Fed “cởi mở hơn” với việc hạ lãi suất. Những đồn đoán về người kế nhiệm càng làm gia tăng áp lực và sự bất định trong nội bộ Fed.
Trong bối cảnh đó, thông điệp lớn nhất từ biên bản họp cuối năm 2025 là sự thận trọng. Fed đang đứng trước những tín hiệu kinh tế trái chiều: lạm phát đã hạ nhiệt nhưng chưa đạt mục tiêu, tăng trưởng vẫn tích cực trong khi thị trường lao động bắt đầu chậm lại.
Khi nội bộ Fed còn chưa thống nhất về hướng đi tiếp theo của chính sách tiền tệ, kỳ vọng về một chu kỳ nới lỏng mạnh và kéo dài là điều khó xảy ra. Với giới đầu tư và các nền kinh tế bên ngoài nước Mỹ, năm 2026 nhiều khả năng sẽ chứng kiến mặt bằng lãi suất duy trì ở mức cao lâu hơn dự kiến, khiến quản trị rủi ro trở nên quan trọng hơn việc đặt cược vào các đợt cắt giảm lãi suất.
Theo Reuters, Bloomberg, The Times, The New York Times
Gia Nghi