Biến đổi khí hậu: Đại Tây Dương biến động đe dọa rừng Amazon

8 giờ trướcBài gốc

Các mô hình thay đổi lượng mưa tác động trực tiếp lên hệ sinh thái rừng mưa nhiệt đới Amazon và khu vực Amazon. (Nguồn: Đại học São Paulo)

Nghiên cứu khí hậu cho thấy, dù hệ thống này có khả năng thích nghi, nhưng vẫn tồn tại các điểm tới hạn. Nếu vượt qua ngưỡng đó, khí hậu có thể chuyển đổi nhanh chóng sang trạng thái khác.

Các điểm tới hạn này có thể kích hoạt hiệu ứng dây chuyền, đặc biệt là rừng mưa Amazon và Hoàn lưu đảo ngược kinh tuyến Đại Tây Dương (AMOC) - “băng chuyền” điều phối nhiệt độ toàn cầu. Sự nóng lên kéo dài có thể làm suy yếu AMOC, ảnh hưởng đến dòng chảy nước ấm về phía Bắc, từ đó tác động đến Amazon. Biến đổi nhiệt độ Đại Tây Dương làm rối loạn chu trình nước, thay đổi lượng mưa và đe dọa sự ổn định của hệ sinh thái rừng nhiệt đới.

Một nhóm nghiên cứu thuộc dự án hợp tác dài hạn giữa Đức và Brazil, do TS. Thomas Akabane và GS.TS. Christiano Chiessi (Đại học São Paulo) dẫn đầu, đã phân tích sự biến đổi thảm thực vật Amazon.

Bằng cách nghiên cứu phấn hoa và cặn carbon trong lõi trầm tích biển 25.000 năm tuổi lấy từ cửa sông Amazon, nhóm đã tái dựng những thay đổi về thảm thực vật trong các giai đoạn khí hậu của Kỷ băng hà cuối cùng, khi AMOC suy yếu nghiêm trọng. Kết quả cho thấy, vào thời kỳ khô hạn, thảm thực vật tại rừng mưa nhiệt đới phía Bắc Amazon suy giảm đáng kể.

Theo TS. Stefan Mulitza làm việc tại Trung tâm Khoa học môi trường biển (MARUM) thuộc Đại học Bremen (Đức), trong quá khứ, hệ sinh thái Amazon đã có thể thích nghi với những thay đổi hệ thống mô hình hóa lượng mưa do sự suy yếu của hoàn lưu Đại Tây Dương. Tuy nhiên, sự suy yếu của AMOC trong tương lai kết hợp với tình trạng gia tăng nạn phá rừng có thể đe dọa đến sự ổn định của hệ thống khí hậu quan trọng này.

Các nghiên cứu sâu hơn chỉ ra rằng, sự suy yếu của AMOC trong bối cảnh hiện tại sẽ tác động đến thảm thực vật Amazon tương tự như những gì đã xảy ta trong kỷ băng hà trước đây. Theo TS. Matthias Prange (MARUM), các mô hình cho thấy, AMOC không cần phải sụp đổ hoàn toàn để có tác động đến rừng mưa nhiệt đới. Các khu vực phía Bắc của vùng Amazon bị ảnh hưởng rất lớn ngay cả khi AMOC chỉ thay đổi ở mức độ vừa phải.

GS. TS. Gerrit Lohmann (AWI) cho rằng, các biến động ở vĩ độ cao như băng tan ở Greenland, có thể tác động đáng kể đến vùng nhiệt đới.

Quang Minh (theo SciTechDaily)

Quang Minh

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/bien-doi-khi-hau-dai-tay-duong-bien-dong-de-doa-rung-amazon-306708.html