Biến đổi khí hậu và thời tiết khắc nghiệt ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần

2 giờ trướcBài gốc

Những con phố hẹp ở Hong Kong (Trung Quốc) bị ngập trong mưa lớn. Ảnh: Getty Images

Theo CNN, người dân Hong Kong (Trung Quốc) gần đây liên tục phải trải qua thời tiết cực đoan. Siêu bão Ragasa vào cuối tháng 9 là cơn bão cấp 10 thứ hai, và cũng là cơn bão nhiệt đới mạnh nhất toàn cầu trong năm tại thời điểm đổ bộ.

Tháng 10 năm nay, Hong Kong (Trung Quốc) tiếp tục ghi nhận là tháng nóng nhất kể từ khi bắt đầu ghi nhận dữ liệu vào năm 1884.

Những hiện tượng thời tiết cực đoan đang được cảm nhận trên khắp hành tinh. Tổ chức Khí tượng Thế giới đã báo cáo 151 hiện tượng thời tiết cực đoan "chưa từng có" trong năm 2024, năm nóng nhất được ghi nhận.

Những đợt nắng nóng, bão siêu mạnh và lũ lụt nghiêm trọng đã tàn phá khắp thế giới. Tác động của chúng cũng ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của con người.

Một nghiên cứu vào tháng 3.2025 của Đại học Trinity Dublin được công bố trên Tạp chí Biến đổi Khí hậu và Sức khỏe cũng cho thấy các tác nhân gây căng thẳng khí hậu mãn tính như mất an ninh lương thực và khan hiếm nước do hạn hán đang làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng sức khỏe tinh thần.

Theo báo cáo liên quan đến mức độ lo lắng, trầm cảm cực độ và cảm giác tuyệt vọng sâu sắc, đối tượng tổn thương nhất là thanh thiếu niên tại những nơi bị ảnh hưởng nghiêm trọng như Madagascar.

Một nghiên cứu vào tháng 11.2025 từ Đại học Buffalo ở bang New York (Mỹ), được công bố trên tạp chí Biến đổi Khí hậu, cũng phát hiện mối liên hệ giữa việc sử dụng mạng xã hội nhiều hơn và mức độ thảm họa khí hậu cao hơn.

Sự nóng lên toàn cầu là mối quan tâm hàng đầu. Theo một nghiên cứu được công bố vào năm 2023 trên tạp chí Nature Sustainability, biến đổi khí hậu sẽ buộc 1/3 dân số thế giới phải sống ngoài “khí hậu của con người”.

Nếu nhiệt độ tiếp tục tăng, nghiên cứu cho thấy nhiều khu vực sẽ quá nóng để đảm bảo an toàn cho cuộc sống của người dân, dẫn đến mất sinh kế, lây lan các bệnh như sốt rét, gia tăng căng thẳng do nhiệt, di dời, xung đột và bất ổn.

Nhiệt độ cực đoan tác động đến sức khỏe tinh thần

Nhà tâm lý học bảo tồn người Mỹ Susan Clayton thuộc Đại học Wooster ở bang Ohio (Mỹ) cho biết nhiệt độ cực đoan tác động nhiều đến sức khỏe tinh thần và cảm xúc của chúng ta.

Trong một báo cáo năm 2011 mà bà Susan Clayton là đồng tác giả trên tạp chí American Psychologist có tựa đề Tác động tâm lý của Biến đổi Khí hậu Toàn cầu, nhà tâm lý này đã nhắc đến những rủi ro bao gồm tâm trạng tiêu cực, tương tác xã hội tiêu giảm sút và khả năng nhận thức kém hơn.

Bên cạnh đó, một nghiên cứu năm 2023 được công bố trên tạp chí Health Science Reports cũng ủng hộ điều này.

Nghiên cứu phát hiện tình trạng căng thẳng nhiệt mãn tính có thể làm tăng lo lắng và suy giảm nhận thức. Trẻ em, người lớn tuổi và người có tiền sử bệnh tâm thần là những đối tượng dễ bị tổn thương nhất.

Nhà tâm lý học môi trường Henry Ng Kin-shing thuộc Đại học Hong Kong cũng lưu ý khi nhiệt độ tăng cao, mọi người có xu hướng mất bình tĩnh.

Hầu hết các nghiên cứu đều cho thấy nhiệt độ môi trường cao hơn có thể kích thích những suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực. Điều này có thể góp phần làm tăng hành vi hung hăng và không tỉnh táo.

Vì vậy, theo ông Ng Kin-shing, tỷ lệ tội phạm có xu hướng cao hơn vào những thời điểm nóng hơn trong ngày ở một số nơi.

Một nghiên cứu năm 2023 được công bố trên tạp chí The Lancet đã tìm thấy mối liên hệ giữa nhiệt độ cao hơn và sự biến động nhiệt độ, có liên quan đến những vụ tự tử bất thành hoặc phải nhập viện vì sức khỏe tinh thần.

Để giúp hạn chế những tác động này, nhà tâm lý Henry Ng Kin-shing đã khuyến nghị áp dụng các phương pháp tự bảo vệ sức khỏe như kiểm soát hơi thở và nâng cao nhận thức về tác động của nhiệt độ lên suy nghĩ và hành động của chúng ta.

Các hiện tượng thời tiết cực đoan giờ đây đã trực tiếp gây ra căng thẳng, đe dọa sự sống còn hoặc gây thiệt hại cho tài sản cá nhân, chẳng hạn như khi nhà cửa bị ngập lụt.

Trong khi đó, nhà tâm lý Susan Clayton từ Đại học Wooster (Mỹ) cũng khẳng định chúng ta cần cơ sở hạ tầng vật chất để giúp xã hội có khả năng chống chịu tốt hơn với tác động của biến đổi khí hậu.

Điều này có thể bao gồm việc xây dựng các trung tâm làm mát, trồng thêm cây xanh ở các khu vực đô thị và bảo tồn các vùng đất ngập nước để hấp thụ nước mưa.

Bà Susan Clayton cũng kêu gọi tăng cường tiếp cận hỗ trợ sức khỏe tinh thần và đào tạo các chiến lược tự chăm sóc để giúp mọi người ứng phó.

HỒNG NHUNG

Nguồn Văn hóa : http://baovanhoa.vn/doi-song/bien-doi-khi-hau-va-thoi-tiet-khac-nghiet-anh-huong-nghiem-trong-den-suc-khoe-tinh-than-182397.html