Để chăm sóc sức khỏe của xương, vai trò của dinh dưỡng là vô cùng quan trọng. Dưới đây là những biện pháp giúp phòng ngừa loãng xương hiệu quả.
Tập thể dục thường xuyên
Tập thể dục thường xuyên là cách tốt nhất để ngăn ngừa tình trạng loãng xương. Người lớn từ 19 đến 64 tuổi nên thực hiện ít nhất 30 phút ba lần mỗi tuần thể dục thể thao ở cường độ bao gồm cả tập luyện sức bền (như sử dụng tạ tự do hoặc băng cản), chạy bộ, nhảy và đi bộ, đều có hiệu quả.
Ảnh minh họa. (Nguồn ảnh: Internet)
Tập thể dục giúp tăng khả năng chịu được trọng lượng và tăng sức đề kháng, đặc biệt quan trọng để cải thiện mật độ xương và giúp ngăn ngừa loãng xương. Đặc biệt là cải thiện khối lượng xương ở phụ nữ tiền mãn kinh và giúp duy trì mật độ xương ở phụ nữ đã qua thời kỳ mãn kinh. Hơn nữa, tập thể dục có thể tăng cường cơ bắp của bạn, cải thiện khả năng giữ thăng bằng và ít bị ngã dẫn đến gãy xương hoặc chấn thương khác.
Lợi ích của việc tập thể dục sẽ nhanh chóng bị mất đi nếu ngừng thực hiện. Vì vậy nên tập thể dục thường xuyên bằng cách lựa chọn môn mình yêu thích và duy trì thói quen này về lâu dài.
Nếu được chẩn đoán mắc chứng loãng xương, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu một chương trình tập thể dục mới để đảm bảo rằng nó phù hợp.
Ngủ đủ giấc
Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong quá trình sửa chữa và tái tạo xương. Nên ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm để đảm bảo sức khỏe xương tốt nhất.
Chế độ ăn đúng cách
Bổ sung canxi và vitamin D đầy đủ ở người trẻ tuổi để "dự trữ xương" tốt cho tuổi già.
Canxi: Nhu cầu canxi khuyến nghị ở người trưởng thành từ 1000 đến 1200 mg/ngày. Nguồn canxi tốt có trong:
- Sữa tươi: 300mg canxi/250ml sữa
- Sữa chua: 100mg/1 hũ
- Đậu phụ, hạt hanh nhân: khoảng 200mg/100g
- Cá mòi/cá hồi: khoảng 300mg/100g
- Rau xanh đậm: khoảng 120mg/1 bát.
Vitamin D: Rất cần thiết để cơ thể hấp thu canxi. Vitamin D có nhiều trong ánh nắng mặt trời, cá hồi, lòng đỏ trứng, nấm... Nếu sống ở nơi ít nắng hoặc làm việc trong văn phòng nhiều có thể bổ sung vitamin D dạng viên uống. Tuy nhiên cần xét nghiệm trước khi bổ sung liều cao.
Ăn đa dạng, đặc biệt là protein chất lượng cao (thịt nạc, đậu, cá), rau xanh, trái cây, hạt); tránh ăn kiêng cực đoan, chế độ ăn low-carb nghiêm ngặt kéo dài, nhất là khi không được chuyên gia hướng dẫn.
Tránh các yếu tố phá hủy xương, bao gồm:
- Hút thuốc lá: Làm giảm tạo xương, giảm hấp thu canxi.
- Uống nhiều rượu bia: Làm ức chế hấp thu canxi, tăng bài tiết canxi.
- Nước ngọt có ga: Tăng acid phosphoric gây mất canxi qua thận.
- Uống cà phê quá nhiều: Làm giảm hấp thu canxi...
Duy trì cân nặng hợp lý
Thiếu và thừa cân đều có khả năng làm tăng nguy cơ loãng xương cũng như gây hại đến sức khỏe. Do đó, việc duy trì số cân nặng hợp lý, ổn định là thực sự quan trọng.
Cung cấp đủ nước cho cơ thể
Cung cấp đủ chất lỏng rất quan trọng đối với tất cả các chức năng của cơ thể, bao gồm cả chức năng giữ cho xương khỏe mạnh. Thay thế đồ uống có nhiều đường bằng nước hoặc trà thảo mộc không chỉ có lợi cho sức khỏe xương mà còn giúp tăng cường sức khỏe.
Bệnh loãng xương sớm có chữa được không?
Loãng xương sớm có thể điều trị được bằng thuốc, nhưng không phải cứ bị loãng xương sớm là dùng thuốc ngay. Tùy thuộc vào nguyên nhân, mức độ loãng xương và độ tuổi của người bệnh mà bác sĩ có chỉ định cụ thể.
Khi nào cần dùng thuốc điều trị loãng xương sớm?
Trước khi sử dụng thuốc, cần xác định rõ từng mức độ loãng xương, theo đó:
- Đo mật độ xương (DEXA) T-score ≤ -2.5 thì có thể chỉ định dùng thuốc.
- Các trường hợp đã bị gãy xương do loãng xương (dù T-score > -2.5) cần điều trị bằng thuốc.
- T-score từ -1 đến -2.5 (osteopenia) + yếu tố nguy cơ gãy xương thì có thể cân nhắc dùng thuốc.
- T-score bình thường, nhưng có bệnh lý nền phá hủy xương thì phụ thuộc đánh giá chuyên khoa, bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định điều trị.
- Người trẻ dưới 40 tuổi cần thận trọng khi chỉ định thuốc, trước tiên, ưu tiên điều trị nguyên nhân dẫn đến loãng xương.
Các nhóm thuốc điều trị loãng xương sớm
- Thuốc chống hủy xương - Bisphosphonates là thuốc phổ biến, hiệu quả cao trong ngăn xương bị tiêu hủy.
- Thuốc ức chế tiêu xương - Denosumab chỉ định cho trường hợp có nguy cơ gãy xương cao và không dung nạp bisphosphonates.
Lưu ý: Thuốc có khá nhiều tác dụng phụ, cần sử dụng theo chỉ định của bác sĩ và tuân thủ cách uống thuốc chính xác.
- Thuốc tạo xương: Các loại thuốc này có tác dụng kích thích sự hình thành xương mới. Chúng thường được chỉ định trong các trường hợp loãng xương nghiêm trọng và có nguy cơ gãy xương cao, không đáp ứng với các loại thuốc chống hủy xương.
+ Thuốc teriparatide có tác dụng kích thích tạo xương mạnh, chỉ định cho các trường hợp loãng xương nặng hoặc gãy xương tái phát.
+ Thuốc romosozumab vừa có tác dụng tạo xương vừa chống tiêu xương. Đây là thuốc mới, được chứng minh là rất hiệu quả nhưng rất đắt tiền, không phải trường hợp nào cũng có khả năng chi trả.
Lưu ý: Thuốc tạo xương thường chỉ được dùng tối đa 2 năm.
Lưu ý khi điều trị loãng xương sớm
Người trẻ tuổi, đặc biệt là dưới 40 tuổi bị loãng xương, trước khi điều trị cần tìm nguyên nhân (do dùng thuốc, mắc bệnh mạn tính, thiếu hụt hormone...), ưu tiên điều trị nguyên nhân gốc trước khi dùng thuốc điều trị loãng xương.
Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc điều trị loãng xương, bởi có thể gặp phải các tác dụng phụ như:
- Viêm thực quản, đau hàm, nguy cơ hoại tử xương, hạ canxi máu…
- Một số thuốc cần xét nghiệm trước khi chỉ định và theo dõi chặt chẽ trong khi dùng thuốc.
Khi được chỉ định dùng thuốc, người bệnh phải phối hợp với lối sống (ăn uống, tập luyện). Đây là chỉ định bắt buộc bởi thuốc không thể thay thế hoàn toàn các biện pháp điều trị.
Lan Anh (t/h)