Biến số Trump 2.0 và tác động tới các nhóm ngành xuất khẩu

14 giờ trướcBài gốc

Việc ông Donald Trump đắc cử Tổng thống Mỹ được đánh giá là một biến số với các doanh nghiệp xuất khẩu ở Việt Nam khi ông có ý định tăng thuế nhập khẩu từ 10-20% đối với hàng hóa từ các nước khác, riêng Trung Quốc có thể áp thuế trừng phạt lên tới 60% hoặc cao hơn.

Mặc dù ban đầu Việt Nam có thể hưởng lợi từ xu hướng đa dạng hóa chuỗi cung ứng "Trung Quốc + 1", nhưng đồng thời cũng sẽ phải đối mặt với áp lực cạnh tranh về giá tại thị trường Mỹ - thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, Chứng khoán Mirae Asset nhìn nhận.

Nhóm thép có thể bị tác động tiêu cực

Việt Nam có thể gặp bất lợi do các biện pháp bảo hộ của Mỹ nhằm ưu đãi các nhà sản xuất trong nước. Nguy cơ bị áp thuế đối với các sản phẩm có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng được sản xuất tại nước thứ ba cũng là điều đáng lo ngại.

Ví dụ điển hình là việc Mỹ từng áp thuế hơn 400% đối với thép nhập khẩu từ Việt Nam, với cáo buộc hàng hóa tạm nhập tái xuất khẩu sang thị trường Mỹ.

Đồng quan điểm, Chứng khoán BSC cũng đánh giá ngành thép Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực khi Mỹ đã bắt đầu điều tra nguồn gốc xuất xứ và áp thuế đối với các thép nhập khẩu từ các quốc gia lân cận như Mexico, Canada.

Thông thường thép Trung Quốc đi qua Việt Nam để xuất khẩu sang các thị trường lân cận như Mexico, Canada, từ đó gián tiếp vào thị trường Mỹ.

Còn Chứng khoán Agriseco cho rằng ngành này có thể chịu ảnh hưởng hai chiều từ chính sách thuế, ngắn hạn có thể tốt nhưng dài hạn kém tích cực do định hướng khôi phục ngành thép của Mỹ.

Tập đoàn Hòa Phát (Mã: HPG) hiện có thị trường xuất khẩu đa dạng. Hiện tập đoàn xuất khẩu thép xây dựng, thép chất lượng cao để làm thép rút dây, lõi que hàn sang 30 quốc gia như Canada, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore, Úc, Srilanka,…

Với thép xây dựng, tập đoàn xuất khẩu ra Đông Nam Á là chính. Còn thị trường xuất khẩu chính của HRC của Hòa Phát là EU, Mỹ, Đông Nam Á, Mexico.

Ở nhóm tôn mạ, Tập đoàn Hoa Sen (Mã: HSG) dẫn đầu thị trường tôn mạ nội địa và xuất khẩu. Trong đó, cơ cấu thị trường xuất khẩu của Hoa Sen chiếm hơn 15% ở Mỹ, 20% ở EU, ASEAN 22%.

Còn với Nam Kim, đơn vị này có tỷ trọng xuất khẩu chiếm gần 70% trong cơ cấu doanh thu và các thị trường chính tập trung ở EU và Bắc Mỹ.

Theo ước tính của VCBS, EU và Mỹ chiếm gần 80% tiêu thụ của Tôn Đông Á vì vậy các biện pháp phòng vệ thương mại sẽ tác động tới khả năng xuất khẩu của doanh nghiệp trong tương lai.

Ngoài ra, chuyên gia phân tích cho rằng rủi ro chính của Tôn Đông Á tới từ việc tiêu thụ quá tập trung vào Mỹ và EU và duy trì tỷ trọng kênh xuất khẩu quá lớn trên tổng tiêu thụ của doanh nghiệp (trên 65% tiêu thụ tôn mạ tới từ kênh xuất khẩu - so với mức 40-50% của HSG và NKG).

Doanh nghiệp thủy sản chịu tác động đa chiều

Cá tra

Cá da trơn (bao gồm cá tra) là loại cá phổ biến thứ 3 được nhập khẩu vào Mỹ, và Việt Nam là đối tác xuất khẩu cá tra lớn nhất của Mỹ.

Vì vậy, Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) đánh giá mức thuế thuế 10-20% sẽ có thể có tác động đa chiều lên xuất khẩu cá tra Việt Nam.

Kim ngạch nhập khẩu có thể tăng mạnh trong ngắn hạn do các khách hàng gia tăng nhập hàng trước các lo ngại liên quan tới thay đổi chính sách thuế quan, rồi biến động tùy theo độ bất lợi của chính sách thuế.

BVSC cho rằng ảnh hưởng lên ngành cá tra trong tương lai sẽ dựa trên chính sách thuế được công bố trong thời gian tới, và biến động của nguồn cung Trung Quốc, Nga, và nội địa Mỹ.

Thứ nhất, nếu cá rô phi của Trung Quốc bị đánh mức thuế 60% thì cá tra sẽ có lợi thế hơn cá rô phi Trung Quốc. Cá rô phi là loài cá phổ biến thứ nhì tại Mỹ, và Trung Quốc là nguồn cung cá rô phi lớn nhất cho Mỹ (67% tổng sản lượng cá rô phi nhập khẩu vào Mỹ).

Nguồn cung cá rô phi năm 2024 từ Trung Quốc tương đối thấp do người nuôi thua lỗ kéo dài khi thị trường biến động mạnh khiến người dân không muốn tiếp tục nuôi.

Ngoài ra, thời tiết bất lợi, bao gồm việc bão Yagi đổ bộ vào các khu vực Văn Xương, Hải Nam, và Quảng Đông. Điều này khiến giá cá rô phi xuất khẩu tăng mạnh, giảm khả năng cạnh tranh với cá tra Việt Nam.

Nếu tình hình nguồn cung không thay đổi, việc Trung Quốc có thể phải hứng chịu thêm thuế nhập khẩu sẽ khiến khả năng của cá rô phi Trung Quốc tiếp tục giảm so với cá tra Việt Nam. Mỹ đang có động thái gia tăng nhập khẩu cá rô phi từ Brazil, kỳ vọng giảm sự phục thuộc vào cá rô phi Trung Quốc.

Thứ hai là trong giai đoạn tranh cử, ông Trump nhắc đến khả năng kết thúc viện trợ của Mỹ vào xung đột Nga - Ukraine và hướng tới việc đàm phán kết thúc cuộc chiến giữa hai bên.

Do xung đột trên, cá minh thái Nga đã nằm trong danh mục các sản phẩm bị cấm nhập khẩu vào Mỹ từ tháng 2/2022, và các sản phẩm cá minh thái chế biến tại nước thứ ba cũng bị cấm nhập khẩu vào Mỹ từ tháng 12/2023.

Nếu cuộc chiến Nga - Ukraine đi tới hồi kết, BVSC không loại trừ khả năng Mỹ nới lỏng/dỡ bỏ lệnh cấm trên. Lượng thủy sản từ Nga hoặc của Nga nhưng chế biến ở nước thứ ba sẽ quay trở lại nước Mỹ sẽ làm tăng nguồn cung nội địa, ảnh hưởng tới khả năng cạnh tranh của cá tra Việt Nam.

Cuối cùng là Mỹ có khả năng khai thác cá minh thái nội địa, vốn là sản phẩm thay thế của cá tra.

Mỹ đã hoàn thành khai thác cá minh thái mùa B vào tháng 10 tương đối thành công, nâng tổng số cá khai thác được cả năm lên tới gần mức trần là 1,49 triệu tấn. Nguồn cung dồi dào cũng là yếu tố đáng chú ý, tác động lên tính cạnh tranh của các loại cá thịt trắng khác.

Nguồn: Chứng khoán Bảo Việt (BVSC)

Tôm

Mỹ là thị trường đơn lẻ nhập khẩu tôm lớn nhất Việt Nam, chiếm tỷ trọng 20% tổng xuất khẩu tôm của Việt Nam đi các thị trường.

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VSEP) nhìn nhận sự kiện ông Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ chắc chắn sẽ có tác động tới nhập hàng hóa trong đó có thủy sản vào nước này.

Sự kiện này sẽ mang lại cả cơ hội và thách thức cho xuất khẩu tôm của Việt Nam, phụ thuộc vào mức thuế hàng hóa mà Chính quyền ông Trump sẽ áp dụng.

Hiện kế hoạch tăng thuế nhập khẩu của chính quyền ông Trump đang thúc đẩy các doanh nghiệp Mỹ đẩy mạnh nhập khẩu để tích trữ hàng trước khi thuế mới có hiệu lực.

VASEP nhận định điều này mang lại cơ hội cho doanh nghiệp tôm Việt Nam trong các tháng cuối năm, nhưng cũng kèm theo rủi ro như chi phí vận chuyển tăng cao.

Ở chiều tác động ngược lại về mặt chính sách, ngày 19/11, Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ (USITC) xác định tôm nhập khẩu từ Việt Nam, Ecuador và Ấn Độ nhận trợ cấp và có khả năng đối mặt với thuế đối kháng. Cùng với đó, tôm Indonesia có nguy cơ bị áp thuế chống bán phá giá.

VASEP cho rằng đây là thách thức lớn đối với ngành tôm Việt Nam, đòi hỏi doanh nghiệp phải chuyển hướng sang các sản phẩm không bị áp thuế để giữ thị trường.

Ngành dệt may có thể chưa biến động trong ngắn hạn

Mỹ là thị trường tiêu thụ hàng dệt may lớn của Việt Nam, dưới tác động của Trump 2.0, ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS) cho biết hiện tại, chưa thể đánh giá được tác động của việc ông Trump đắc cử tổng thống Mỹ đối với hoạt động xuất khẩu mặt hàng dệt may.

Tuy nhiên, theo ông, trong vòng hai năm tới, tình hình vẫn chưa có nhiều biến động lớn.

“Đến bây giờ, lãnh đạo các nước vẫn đang theo dõi sát chiến lược của ông Trump về một số dòng thuế sau khi đắc cử tổng thống Mỹ. Với Trung Quốc, chính sách thuế khá rõ còn với Việt Nam và một số nước khác thì chưa đoán định được. Nhưng tôi tin rằng hai năm đầu tiên tình hình chưa có nhiều biến động lớn”, ông Giang nói.

Đồng thời, ông nhấn mạnh ngành dệt may Việt Nam thời gian qua thích nghi nhanh với việc các nước thay đổi chính sách.

Tuy nhiên, Chủ tịch VITAS bổ sung thêm, trong thời gian tới ngành dệt may vẫn phải “phòng ngừa” bằng việc tiếp tục thực hiện chiến lược đa dạng hóa thị trường.

Còn Chứng khoán KB nhìn nhận ngành dệt may có thể gia tăng sức cạnh tranh với hàng Trung Quốc khi xuất sang Mỹ.

Mặc dù Mỹ có thể áp dụng mức thuế suất từ 10% đến 20% lên hàng dệt may Việt Nam, tác động thực tế sẽ không quá đáng ngại so với mức thuế hiện tại (8% - 25%).

Thậm chí, mức thuế 10-20% vẫn còn cạnh tranh hơn nhiều so với mức thuế 60% mà Trung Quốc phải đối mặt - vốn là một trong những đối thủ cạnh tranh chính của hàng dệt may Việt Nam.

Tuy nhiên, yếu tố hưởng lợi này sẽ được san đều sang một số nước mạnh về gia công khác.

Kiểu Chinh

Nguồn Doanh Nhân VN : https://doanhnhanvn.vn/bien-so-trump-20-va-tac-dong-toi-cac-nhom-nganh-xuat-khau.html