Cán bộ, chiến sĩ BĐBP Hà Giang phối hợp cùng nhân dân địa phương khắc phục sạt lở đất. Ảnh: Tiến Thắng
Trong những tháng đầu năm 2025, tình hình thời tiết, khí hậu thủy văn trên biển và khu vực biên giới diễn biến hết sức phức tạp, khó lường, với nhiều hiện tượng cực đoan xảy ra trên diện rộng và gia tăng cả về tần suất lẫn mức độ nguy hiểm. Các hình thái thời tiết khắc nghiệt như dông lốc, lốc xoáy, mưa đá, sạt lở đất, hạn hán kéo dài, nắng nóng gay gắt, cháy rừng... liên tục xuất hiện, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sinh hoạt và sản xuất của người dân. Trên hai tuyến biên giới đất liền và vùng biển, đảo của cả nước, đã có 145 người chết và mất tích, 71 người bị thương trên tổng số 395 vụ thiên tai; 89 phương tiện bị chìm; 74 phương tiện bị cháy, hư hỏng; 33 nhà dân bị cháy và 268ha rừng bị thiêu rụi; khoảng 254,5 tấn dầu tạp chất vón cục trôi dạt ven biển (tại Huế và Quảng Nam). Ngoài ra, mưa lớn kèm dông lốc đã làm sập một nhà, tốc mái và hư hỏng 63 nhà dân cùng một điểm trường học; sạt lở khoảng 30m³ đất đá. Những thiệt hại do thiên tai gây ra không chỉ làm mất mát về tài sản của Nhà nước, người dân và Quân đội, mà còn ảnh hưởng đến an ninh trật tự, quốc phòng và sự phát triển bền vững ở khu vực biên giới, biển đảo.
Trước diễn biến ngày càng phức tạp, bất thường và khó lường của thiên tai, sự cố môi trường và các loại hình tai nạn trên khu vực biên giới, vùng biển, hải đảo, Bộ Tư lệnh BĐBP đã chủ động quán triệt sâu sắc và triển khai nghiêm túc các nghị quyết, chỉ thị, mệnh lệnh của Thủ tướng Chính phủ, Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng về công tác phòng thủ dân sự, ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn. Với tinh thần “chủ động phòng ngừa, ứng phó kịp thời, khắc phục khẩn trương và hiệu quả”, Bộ Tư lệnh BĐBP đã tăng cường theo dõi, nắm chắc tình hình diễn biến thời tiết, khí hậu, thủy văn, các nguy cơ rủi ro thiên tai và tai nạn trên các địa bàn trọng điểm, từ đó kịp thời chỉ đạo, điều động lực lượng, phương tiện đến hiện trường, xử lý hiệu quả các tình huống khẩn cấp, hạn chế thấp nhất thiệt hại về người và tài sản; chỉ đạo rà soát, bổ sung phương án, kế hoạch giai đoạn 2023-2028 phù hợp với điều kiện thực tiễn của từng địa phương, từng đơn vị cơ sở. Công tác hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc các đơn vị cơ sở được thực hiện thường xuyên nhằm đảm bảo tính chủ động, sẵn sàng chiến đấu trong mọi tình huống. Đặc biệt, việc rà soát, bổ sung phương tiện kỹ thuật, vật tư hậu cần, cũng như tăng cường công tác phòng cháy, chữa cháy tại các khu nhà ở tập thể, nhà công vụ... được chú trọng triển khai nhằm nâng cao năng lực tự ứng cứu tại chỗ và phòng ngừa hiệu quả các nguy cơ mất an toàn trong mùa mưa bão, cao điểm nắng nóng.
Đồng thời, Bộ Tư lệnh BĐBP đã chỉ đạo các đơn vị thường xuyên duy trì nghiêm các kíp trực; tham mưu ban hành 43 công điện đôn đốc, chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan, đơn vị thực hiện các nội dung chuyên ngành, triển khai công tác ứng phó các hình thái thời tiết nguy hiểm, nắng nóng, khô hanh, đảm bảo an toàn phòng, chống cháy nổ, cháy rừng, hóa chất, độc xạ tại cơ quan, đơn vị, địa bàn trước, trong và sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, các ngày lễ, sự kiện chính trị trọng đại của đất nước; tăng cường tuyên truyền, vận động sâu rộng nhân dân chủ động phòng ngừa thiên tai, phòng chống cháy nổ. Trong đó, các tổ tàu thuyền an toàn do BĐBP phối hợp xây dựng và duy trì hoạt động đã trở thành những “cánh tay nối dài” đắc lực trên biển, không chỉ góp phần phát hiện, xử lý kịp thời các tình huống tai nạn, thiên tai, mà còn là lực lượng hỗ trợ ban đầu hiệu quả trong công tác cứu hộ, cứu nạn giữa trùng khơi.
Cán bộ, chiến sĩ BĐBP Quảng Trị giúp dân neo đậu tàu thuyền tránh bão. Ảnh: CTV
Trong những tháng đầu năm 2025, các đơn vị BĐBP đã điều động 2.470 lượt cán bộ, chiến sĩ/78 lượt tàu, xuồng, ô tô các loại, 6 chó nghiệp vụ phối hợp với chính quyền địa phương, lực lượng tại chỗ huy động 95 phương tiện tổ chức ứng cứu, tìm kiếm cứu nạn, khắc phục hậu quả thiên tai được 199 vụ/280 người/24 phương tiện, chữa cháy 268ha rừng; thu gom 254,5 tấn dầu tạp vón cục trôi dạt ven biển, bàn giao lực lượng chức năng xử lý theo quy định. Đặc biệt, từ ngày 31/3 đến 7/4, Đội sử dụng chó nghiệp vụ tìm kiếm cứu nạn của BĐBP (gồm 9 cán bộ huấn luyện viên và 6 chó nghiệp vụ tìm kiếm cứu nạn) đã tham gia hỗ trợ, khắc phục hậu quả động đất tại Myanmar. Kết thúc nhiệm vụ tìm kiếm, đội đã phát hiện 16 vị trí có nguồn hơi và phối hợp đào tìm tại 10 vị trí đưa 16 thi thể nạn nhân ra khỏi đống đổ nát; còn 6 vị trí bàn giao lại cho lực lượng nước sở tại tiếp tục tìm kiếm.
Ngoài ra, trong công tác ứng phó với áp thấp nhiệt đới, bão trên biển Đông, BĐBP các tỉnh, thành phố ven biển đã phối hợp với địa phương, gia đình chủ tàu, thuyền trưởng thông báo, kiểm đếm, hướng dẫn cho 47.137 lượt phương tiện/294.915 lượt người di chuyển vòng tránh, thoát khỏi khu vực nguy hiểm; không có phương tiện nào bị ảnh hưởng, thiệt hại ở vùng biển xa do không nhận được thông tin cảnh báo của BĐBP.
Với tinh thần trách nhiệm, chủ động cao và bản lĩnh vững vàng, sát cánh cùng địa phương trong công tác chuẩn bị phương án ứng phó và phối hợp chặt chẽ với các lực lượng quân đội, công an, dân quân tự vệ..., BĐBP đã góp phần quan trọng trong việc giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra, bảo vệ vững chắc tính mạng, tài sản của nhân dân, giữ gìn an ninh, trật tự và bảo đảm ổn định cuộc sống ở khu vực biên giới, biển đảo - nơi tuyến đầu của Tổ quốc.
Thu Minh