Một mô hình sản xuất vườn rừng hiệu quả ở thôn Quang Trung, xã Bình Lương.
Tuyến đường chính thôn Quang Trung, xã Bình Lương được bê tông hóa rộng chẳng khác nhiều tuyến đường tỉnh. Đó chính là kết quả của sự đồng thuận của các tầng lớp Nhân dân địa phương trong phong trào hiến đất mở đường. Dọc các tuyến đường lớn nhỏ, hoa mào gà, ngũ sắc và nhiều loại hoa khác đua nở quanh năm. Sát phía ngoài những tường rào thông thoáng, là hệ thống hàng rào xanh làm “mềm hóa” những tuyến đường quê.
Từ điển hình thôn Quang Trung, việc hiến đất, mở rộng đường quê lan tỏa ra toàn xã, biến những tuyến giao thông quanh co nhỏ hẹp trước kia thành đường lớn kiên cố, giúp ích cho phát triển kinh tế, xã hội địa phương. Thống kê từ UBND xã Bình Lương, trong lộ trình XDNTM, toàn xã đã huy động tổng nguồn lực hơn 134 tỷ đồng để phát triển hạ tầng giao thông. Trong số đó, nguồn hỗ trợ từ Trung ương hơn 21,6 tỷ đồng; nguồn vốn cấp tỉnh và huyện hơn 100 tỷ đồng; còn lại là nguồn vốn của xã và các nguồn huy động hợp pháp khác. Tính đến nay, tuyến đường trục xã từ thôn Thắng Lộc đi Làng Gió đã được đưa vào sử dụng, 19 tuyến đường liên thôn bản và hệ thống ngõ xóm với tổng chiều dài gần 50km đều được đầu tư bài bản.
Ven các tuyến đường, không còn những mảnh vườn, ngọn đồi hoang hóa hay đầu tư nửa vời với cây cối rậm rạp mà đã trở thành những mô hình sản xuất thâm canh bài bản. Tại gia đình bà Lê Thị Thân, khu vườn đồi hơn 4.000m2 đã trở thành mô hình kinh tế trù phú. Sau hơn 8 năm quyết tâm chặt bỏ cây tạp, gia đình bà chuyển sang đào ao nuôi cá và trồng cây ăn quả. Những luống ổi được trồng thâm canh, những khu trồng bưởi được lắp đặt hệ thống tưới tiêu khoa học. Cùng với các luống rau quả ngắn ngày, nhiều cây dược liệu, cây gia vị cũng được tận dụng trồng xen dưới tán cây ăn quả. Tuy diện tích mô hình không lớn, mang tính chất hộ gia đình, song trong năm 2024 vừa qua, sản phẩm bưởi ở đây đã được công nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP nhờ canh tác hữu cơ theo hướng an toàn thực phẩm. Dưới những tán cây là các đàn ong, hàng trăm con gà thả vườn mỗi lứa. Nhiều năm qua, mô hình cho thu nhập khoảng 270 triệu đồng mỗi năm.
Ông Lê Văn Hạnh, Chủ tịch Hội Làm vườn và Trang trại xã Bình Lương, chia sẻ: “Địa phương giàu tiềm năng đất đồi, hàng trăm hộ dân phát triển kinh tế vườn đồi và vườn rừng làm hướng phát triển kinh tế. Trước đây, các mô hình thường tự phát, nhưng khi áp dụng tiêu chí sản xuất trong XDNTM, bà con dần thay đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, lắp đặt hệ thống tưới tự động, áp dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất. Đến nay, hàng chục mô hình vườn trại, gia trại, trang trại chăn nuôi kết hợp trồng cây ăn quả ở địa phương đã cho lợi nhuận hàng trăm triệu đồng mỗi năm”.
Trong phát triển tiêu chí sản xuất, xã xác định sản phẩm chủ lực trên địa bàn xã là cây ăn quả và cây lâm nghiệp và sản xuất mật ong. Hàng năm, HTX Hợp Thành Bình Lương ký hợp đồng liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm lâm nghiệp được Công ty TNHH Ngô Uy Dũng và một số công ty, cơ sở chế biến gỗ trên địa bàn huyện thu mua trực tiếp với các hộ dân. Sản phẩm bưởi được hộ dân ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm trực tiếp với Công ty TNHH Mai Quốc Bảo. Trên địa bàn xã đã có sản phẩm chủ lực là mật ong hoa rừng Đức Lương đã được xếp loại sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao. Nhờ khơi dậy tiềm năng phát triển mạnh tiêu chí sản xuất, tính đến cuối năm 2024, thu nhập bình quân đầu người của xã đã đạt gần 50 triệu đồng. Đây là ngưỡng khá cao so với các xã vùng 2 (miền núi) của tỉnh, vượt gần 5 triệu đồng/người so với ngưỡng quy định đạt chuẩn NTM.
Tổng hợp từ UBND xã Bình Lương, tính từ năm 2015 đến nay, địa phương đã huy động tổng nguồn lực hơn 534 tỷ đồng cho XDNTM. Ngoài ngân sách Trung ương, tỉnh, huyện và xã hỗ trợ qua các chương trình, dự án chiếm 38,7%, số còn lại là nguồn lực đầu tư từ Nhân dân qua xây dựng các mô hình sản xuất, nhà ở dân cư, đóng góp ngày công, hiến đất và tiền mặt xây dựng công trình công cộng.
Từ sự đồng thuận vào cuộc của Nhân dân cùng sự huy động nguồn lực hiệu quả của chính quyền, Bình Lương đã phát triển hạ tầng khang trang trên nhiều lĩnh vực. Hiện xã đã hoàn thiện hệ thống hạ tầng lưới điện đến từng hộ với 10 trạm biến áp, phục vụ đủ nhu cầu sản xuất và sinh hoạt cho Nhân dân. Thực hiện Tiêu chí số 6 về cơ sở vật chất văn hóa, xã đã hoàn thiện nhiều công trình khang trang hiện đại như nhà văn hóa, hội trường xã, khu thể thao, sân vận động cấp xã. Cả 6/6 thôn trong xã đều có nhà văn hóa khang trang gắn khu vui chơi, tập luyện thể dục thể thao. Các hoạt động văn hóa văn nghệ, sinh hoạt cộng đồng từ đó cũng được đẩy mạnh thành các phong trào sôi sổi trên địa bàn toàn xã.
Xét các tiêu chí, xã Bình Lương đã được công nhận đạt chuẩn NTM vào cuối năm 2024. Đây được coi là dấu mốc quan trọng để chính quyền và Nhân dân địa phương tiếp tục duy trì là lá cờ đầu trong XDNTM ở huyện Như Xuân, chung sức xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.
Bài và ảnh: Linh Trường