Mối lo mùa thu hoạch
Thời gian này người dân tại các tỉnh Tây Nguyên bắt đầu bước vào vụ thu hoạch cà phê. Niên vụ 2025 cà phê đang được mùa và được giá, niềm vui của bà con nông dân tăng lên gấp bội, nhưng nỗi lo nông sản một năm với biết bao công sức đang là mục tiêu của nạn trộm cắp. Ở nhiều địa phương đã lác đác xảy ra tình trạng trộm cắp cà phê. Giá cà phê ở mức rất cao cũng tiềm ẩn những diễn biến cực kỳ phức tạp liên quan tới ANTT.
Lực lượng chức năng vận động các chủ vườn chấp hành nghiêm việc quản lý cư trú đối với lao động thời vụ
Bước vào cao điểm thu hoạch, nhưng nhiều vườn cà phê tại các tỉnh Lâm Đồng, Đắk Lắk, Gia Lai… đã bị kẻ gian đột nhập, hái trộm, thậm chí cắt phá cây. Các đối tượng thường hoạt động vào ban đêm, khi vườn vắng người, để dễ dàng tẩu thoát gây thiệt hại trực tiếp đến kinh tế và gây tâm lý bất an trong cộng đồng. Một số đối tượng manh động còn vào tận vườn rẫy để chọn những cành trĩu quả, chặt toàn bộ để đưa về hái quả rồi mang đi tiêu thụ. Thậm chí, kẻ trộm còn manh động, vào sân vườn trộm những bao cà phê đang thu hoạch, có khi kéo trộm cả bạt cà phê đang phơi. Một số đối tượng còn giả dạng người đi thu mua nông sản để thăm dò địa bàn, nắm quy luật canh tác của người dân. Chỉ trong một đêm, một vườn có thể mất hàng trăm kg cà phê, bị phá cành, gây thiệt hại lớn. Tại Lâm Đồng, Công an các địa phương đã phát hiện 4 vụ, 8 đối tượng có các hành vi trộm cắp cà phê, thu giữ tang vật trên 500kg cà phê tươi. Gia đình ông Bon Niêng Ha Krá (xã Đam Rông 2, Lâm Đồng) là một trong những hộ vừa bị mất trộm cà phê, chưa kể nhiều cành bị cắt, tập kết thành đống, chờ tuốt quả để mang đi. Nhìn những cây cà phê trơ trụi, cành gãy ngổn ngang, ông Bon Niêng Ha Krá không khỏi xót xa. Bao công sức chăm bón cả năm trời, chỉ một đêm gia đình ông mất đi tài sản quá lớn.
Không riêng gì gia đình ông Bon Niêng Ha Krá, nhiều hộ dân ở các tỉnh Đắk Lắk, Gia Lai cũng rơi vào cảnh tương tự. Kẻ gian không chỉ hái trộm quả chín mà còn tuốt cả quả xanh, phá hoại cành, khiến năng suất các vụ cà phê sau bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Với các chủ vườn cà phê, khi bị trộm tuốt quả thì chăm lại năm sau còn có quả, nhưng nhiều vườn bị cắt cành thì mất rất nhiều thời gian và công sức nuôi lại cành, mới có thu lại, gây thiệt hại kinh tế rất lớn. Trên mạng xã hội, hàng loạt bài viết, hình ảnh về những vườn cà phê bị trộm được chia sẻ rộng rãi. Nhiều người dân bày tỏ phẫn nộ trước hành vi phá hoại tài sản của nông dân; đồng thời cảnh báo nhau đề phòng. Một số nhóm cộng đồng tại địa phương còn lập diễn đàn riêng để chia sẻ thông tin, biển số xe, đặc điểm nghi phạm để hỗ trợ lực lượng công an truy tìm.
Người dân chủ động phòng chống tội phạm
Khoảng đầu tháng 11, hàng ngàn lao động từ các nơi đến các địa phương trồng cà phê để hái cà phê thuê. Mỗi gia đình sẽ thuê khoảng 2 - 10 lao động làm việc. Gia đình bà Nguyễn Thị Nhâm, (xã Bàu Cạn, Gia Lai) đang canh tác 5 ha cà phê. Hằng năm, gia đình bà thường thuê 8 - 10 nhân công để thu hoạch. Các lao động sẽ đi theo từng nhóm, ăn ở, sinh hoạt ngay tại vườn. Theo bà Nhâm, với trách nhiệm của chủ vườn, khi thuê nhân công, gia đình bà phải đăng ký lưu trú với chính quyền xã để quản lý cũng như bảo đảm quyền lợi cho người lao động. “Phần lớn là lao động từ các vùng đồng bằng ở miền Trung, Nam Trung Bộ. Họ làm việc tại đây khoảng 2 - 3 tháng nên phải đăng ký lưu trú. Khi họ không làm việc nữa hoặc rời đi nơi khác, chúng tôi vẫn lên xã thông báo để địa phương khác quản lý”, bà Nhâm nói.
Để quản lý chặt chẽ lao động từ nơi khác đến làm việc, ở nhiều địa phương, Ban Tự quản thôn đã tổ chức họp dân, tuyên truyền, vận động các chủ vườn chấp hành nghiêm việc quản lý cư trú đối với lao động thời vụ. Bên cạnh đó, Tổ an ninh trật tự phối hợp với lực lượng công an chính quy đi kiểm tra từng hộ, nhắc nhở việc đăng ký lưu trú đúng quy định. Đặc biệt, qua theo dõi, nắm tình hình, những trường hợp lao động thời vụ có hoàn cảnh khó khăn còn được địa phương hỗ trợ, giúp họ yên tâm làm việc. Nhờ chủ động và thực hiện đồng bộ các giải pháp, những năm gần đây, các vụ trộm cắp cà phê hầu như không xảy ra ở nhóm đối tượng lao động thời vụ.
Lực lượng công an cùng các tổ ANTT địa phương thường xuyên tuần tra đêm để bảo đảm an toàn mùa vụ cho người dân
Cùng với đó, người dân ở nhiều nơi đã tự tổ chức canh gác theo cụm, thay phiên nhau tuần tra ban đêm. Ở một số vùng, các nhóm “tự quản bảo vệ mùa vụ” được hình thành, có sự phối hợp giữa người dân và lực lượng công an xã. Với sự hỗ trợ của lực lượng Công an và các Tổ an ninh cơ sở, nhiều mô hình tự quản như “Tổ tự quản an ninh”, “Tiếng kẻng an ninh” được duy trì hiệu quả. Ở nhiều thôn buôn, người dân còn lập nhóm Zalo, các hội nhóm mạng xã hội để chia sẻ thông tin, kịp thời thông báo khi phát hiện dấu hiệu khả nghi. Ông Nguyễn Quang Trung, Chủ tịch UBND xã Bàu Cạn (Gia Lai), cho biết UBND xã đã chỉ đạo xây dựng kế hoạch tuần tra, kiểm soát địa bàn để phòng chống tệ nạn trộm cắp, nhằm đảm bảo không xảy ra việc mất cắp, sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các thương lái, hay ép giá người dân.
Nỗ lực giữ bình yên cho mùa vụ bội thu
Cà phê là nguồn thu nhập chính của hàng trăm nghìn hộ nông dân Tây Nguyên. Một mùa vụ bội thu đáng lẽ mang lại niềm vui sau một năm vất vả, nay lại xen lẫn nỗi lo mất trộm. Nhiều biện pháp đã được cơ quan công an các địa phương đưa ra nhằm giữ bình yên cho mùa vụ bội thu, giúp bà con yên tâm thu hoạch.
Để chủ động ngăn ngừa, phát hiện và xử lý tình trạng trộm cắp vặt tại các vườn cà phê, chính quyền các xã đã chỉ đạo lực lượng công an xã phối hợp với các hội, đoàn thể và đội ngũ già làng, người có uy tín… đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, vận động người dân chấp hành các quy định của pháp luật. UBND xã Đắk Hà đã ban hành kế hoạch bảo đảm an ninh trật tự mùa thu hoạch, gắn với quản lý chặt chẽ hoạt động thu mua, sơ chế, chế biến sản phẩm. Thiếu tá Y Yến, Phó trưởng Công an xã Đăk Hà cho biết, Công an xã đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền tổ chức đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm, huy động sự vào cuộc của các ban, ngành, đoàn thể và lực lượng an ninh cơ sở. Công an xã cũng đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân nâng cao ý thức tự bảo vệ, tích cực tố giác tội phạm, phát hiện và ngăn chặn kịp thời các hành vi trộm cắp, tiêu thụ cà phê không rõ nguồn gốc. Thông điệp “Hái cà phê nhà mình là lao động, hái cà phê nhà người khác là… vi phạm pháp luật!” được Công an xã nhấn mạnh như một lời nhắc nhở về cả ý thức đạo đức và tính nghiêm minh của pháp luật.
Với phương châm “Thức cho dân ngủ ngon, gác cho dân vui chơi”, lực lượng công an nhiều địa phương ở Tây Nguyên nỗ lực giữ bình yên cho mùa thu hoạch cà phê
Tại nhiều địa phương của các tỉnh Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắk Lắk, Lâm Đồng các đơn vị đã triển khai nhiều kế hoạch phòng chống tội phạm, trong đó có phòng chống nạn trộm cắp cà phê. Trung tá Phạm Thành Công, Trưởng Công an phường Thống Nhất (Gia Lai) nhấn mạnh, Công an phường đã rà soát danh sách các điểm thu mua nông sản trên địa bàn và yêu cầu cam kết không thu mua cà phê không rõ nguồn gốc, cà phê xanh non do trộm cắp. Bên cạnh việc tổ chức lực lượng tuần tra, Công an phường cũng phối hợp với các tổ tự quản thực hiện tuyên truyền người dân phòng ngừa, tự trang bị camera, dựng lều trại trực bảo vệ vườn. Đồng thời, xây dựng thông tin, tuyên truyền rộng rãi trên các trang Facebook, Zalo… để nhiều người dân có thể tiếp cận thông tin; khuyến cáo người dân cách phòng ngừa và tố giác tội phạm. Tương tự, tại xã Tân Hà Lâm Hà (Lâm Đồng) với phương châm “Thức cho dân ngủ ngon, gác cho dân vui chơi”, Công an xã Tân Hà Lâm Hà đã lập các tổ công tác, phối hợp chặt chẽ với lực lượng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở tăng cường tuần tra, nhất là vào ban đêm. Công an xã Tân Hà Lâm Hà kêu gọi mọi người tích cực cung cấp thông tin, tố giác tội phạm, cùng chung tay đảm bảo cho mùa thu hoạch cà phê an toàn, thắng lợi. Cũng như thế, lực lương Công an các địa phương ở Lâm Đồng cũng chủ động siết chặt quản lý lao động thời vụ, tăng cường tuyên truyền và tuần tra nhằm bảo đảm an ninh trật tự, giúp mùa vụ diễn ra an toàn.
Xã Ia Hrung là một trong những vùng trồng cà phê lớn nhất tỉnh. Sau khi sáp nhập 4 xã gồm Ia Hrung, Ia Sao, Ia Yok và Ia Dêr, diện tích cà phê hiện đạt gần 7.500 ha, trong đó 2.800 ha thuộc các doanh nghiệp như Công ty Cà phê Ia Sao 1, Ia Sao 2, Công ty 706, Công ty Ia Grai, Công ty 15…, còn lại 4.600 ha do các hộ dân canh tác. Trung tá Nguyễn Đức Hưng, Phó trưởng Công an xã Ia Hrung cho biết, dịp cuối năm là thời điểm người lao động tự do từ nhiều nơi đổ về để hái cà phê thuê. Một số đối tượng hình sự, ma túy, trốn truy nã lợi dụng tình hình này, trà trộn giả làm người làm thuê để thực hiện hành vi phạm pháp. Tại xã Hra (Gia Lai), Công an xã cũng phối hợp với chính quyền địa phương và người dân tập trung vào 3 biện pháp cốt lõi. Thứ nhất, mỗi gia đình cần nâng cao ý thức tự bảo vệ tài sản, tăng cường tuần tra, trông coi vườn rẫy, đặc biệt vào các khung giờ nhạy cảm như nửa đêm và gần sáng.
Nhiều vụ trộm cà phê bị phát hiện, bắt quả tang tại Lâm Đồng
Thứ hai, người dân cần thể hiện thái độ kiên quyết không thu hái cà phê khi chưa đủ độ chín, đồng thời không tham gia, tiếp tay cho các hành vi mua bán, tiêu thụ nông sản không có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Thứ ba, tinh thần đoàn kết, tố giác tội phạm trong cộng đồng cần được phát huy mạnh mẽ. Khi phát hiện bất kỳ cá nhân nào có biểu hiện nghi vấn, người dân cần nhanh chóng thông báo cho lực lượng Công an hoặc chính quyền địa phương để có biện pháp xử lý kịp thời. Tương tự, lực lượng Công an, tại các xã Chư Prông, Đak Đoa, Bàu Cạn, phường Thống Nhất... thường xuyên tổ chức tuần tra vào ban đêm với phương châm: Giữ vững bình yên thôn, làng, tổ dân phố và không để mất cà phê trong nhà, rẫy của dân. Cùng với đó, chính quyền địa phương, lực lượng Công an các xã đã rà soát danh sách các điểm thu mua nông sản trên địa bàn và yêu cầu cam kết không thu mua cà phê không rõ nguồn gốc, cà phê xanh non do trộm cắp.
Vụ thu hoạch cà phê sẽ kéo dài đến gần Tết Nguyên đán, việc bảo vệ thành quả lao động không chỉ là trách nhiệm của riêng lực lượng chức năng mà cần sự chung tay, góp sức của toàn thể nhân dân trong phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc”. Một mùa thu hoạch cà phê thành công không chỉ đo bằng sản lượng, mà còn bằng sự bình yên và trọn vẹn niềm vui của mỗi gia đình.
Tiêu Dao - Bảo Anh