Bít 'kẽ hở' trục lợi nhà ở xã hội

2 ngày trướcBài gốc

Trước đó, vào giữa tháng 4/2024, Sở Xây dựng tỉnh Đồng Nai phối hợp cùng các đơn vị liên quan kiểm tra hơn 700 căn hộ tại khu nhà ở xã hội phường Quang Vinh, TP. Biên Hòa đã phát hiện nhiều vi phạm: Gần 40% hộ dân vắng mặt khi kiểm tra, nhiều căn hộ bỏ trống, không sử dụng, hoặc được cho thuê lại, thậm chí cho người nước ngoài thuê.

Đáng lo ngại hơn, tình trạng này không phải là cá biệt, mà còn diễn ra ở nhiều dự án nhà ở xã hội khác. Trong nhóm cư dân đã mua nhà ở xã hội tại TP. Dĩ An, tỉnh Bình Dương, nhiều người “khoe” có thu nhập vài chục đến cả trăm triệu đồng mỗi tháng, thậm chí còn làm chủ doanh nghiệp…, nhưng vẫn “đủ điều kiện” để mua nhà ở xã hội.

Không khó để lý giải điều này khi theo lời một môi giới bất động sản, việc xác minh thu nhập để mua nhà ở xã hội có thể được “linh hoạt” theo 3 cách: Tự lập bảng lương rồi tự ký xác nhận, nhờ chính quyền địa phương xác thực hoặc sử dụng chứng từ từ một công ty “quen biết”.

Một cựu lãnh đạo bộ phận pháp lý của một doanh nghiệp bất động sản cũng cho hay, đối với người làm trong khu vực tư nhân, việc “tinh chỉnh” hồ sơ thu nhập để đáp ứng điều kiện mua nhà ở xã hội không hề khó, chỉ cần “tạo dựng” một bảng lương với mức thu nhập phù hợp với quy định để đăng ký mua nhà ở xã hội, các thủ tục còn lại gần như không được kiểm tra chặt chẽ.

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho rằng, vụ việc tại khu nhà ở xã hội tại phường Quang Vinh (đơn vị quản lý, vận hành là Công ty cổ phần Kinh doanh Nhà Đồng Nai) chỉ là “bề nổi của tảng băng chìm”. Đây là những trường hợp rõ ràng - người thuê, mua nhà ở xã hội không đúng đối tượng phải trả lại nhà.

Nhưng thực tế, đối tượng trục lợi nhà ở xã hội theo nhiều phương thức khác nhau. Có trường hợp người đứng tên trên hợp đồng mua nhà ở xã hội là đúng đối tượng, nhưng người đó lại không có nhu cầu ở, thậm chí người ta đăng ký hộ khẩu ở đó nhưng lại cho người khác ở. Việc phát hiện, thu hồi nhà sẽ phức tạp hơn.

Luật Nhà ở năm 2023 quy định rõ việc cưỡng chế thu hồi nhà ở xã hội trong trường hợp mua, bán, cho thuê lại nhà ở xã hội trái với đối tượng và quy định của luật nhằm tránh lợi dụng chính sách. Cơ quan quản lý nhà nước cấp tỉnh, thành phố (trực tiếp ở đây là Sở Xây dựng) cần tăng cường, thúc đẩy công tác hậu kiểm nhà ở xã hội một cách chặt chẽ, thực chất.

“Sở Xây dựng cần xem công tác hậu kiểm nhà ở xã hội là một công tác hết sức quan trọng và phải có kế hoạch, biện pháp cụ thể để thanh tra, kiểm tra những người đang thuê, mua nhà ở xã hội tại các dự án nhà ở xã hội. Ai không đáp ứng đúng, đủ tiêu chí, tiêu chuẩn thuê, mua nhà ở xã hội thì xử lý theo pháp luật”, ông Châu nhấn mạnh.

Chị Trần Thanh Hương, một nhà đất tư bất động sản lâu năm cũng đồng tình rằng, việc thanh tra, kiểm tra, hậu kiểm gắt gao các dự án nhà ở xã hội là cần thiết để ngăn chặn tình trạng trục lợi chính sách nhà ở. Tuy nhiên, gốc rễ của vấn đề nằm ở công tác xét chọn đối tượng mua nhà ở xã hội.

Hiện nay, ngoài điều kiện về đối tượng thì để đăng ký thuê, mua nhà ở xã hội còn gồm các yếu tố như thu nhập (dưới 15 triệu đồng/tháng với cá nhân; dưới 30 triệu đồng/tháng đối với người đã kết hôn); điều kiện về nhà ở (chưa sở hữu bất động sản tại nơi có dự án, không xét đến nơi sinh sống và học tập).

Những điều kiện này đã “dễ thở” hơn so với quy định tại Luật Nhà ở năm 2014, mở ra nhiều cơ hội cho người nghèo, người có thu nhập thấp có thể tiếp cận nhà ở xã hội, song cũng tạo ra “kẽ hở” để lọt những hồ sơ, đối tượng không đúng thuê, mua nhà ở xã hội.

Thực trạng này đặt ra yêu cầu cấp thiết là cần rà soát lại toàn bộ quy trình từ xét duyệt đến quản lý sau khi giao nhà ở xã hội. Khi chính sách an sinh bị lợi dụng, người thực sự có nhu cầu sẽ bị đẩy ra ngoài lề, còn nguồn lực xã hội lại rơi vào tay những người không xứng đáng.

Vũ Dũng

Nguồn ĐTCK : https://tinnhanhchungkhoan.vn/bit-ke-ho-truc-loi-nha-o-xa-hoi-post369899.html