Tiếp theo bài viết kỳ trước “Bitcoin rớt mạnh, futures cháy tài khoản: Cộng đồng nhà đầu tư cần nhận diện”, ĐTTC tiếp tục trao đổi với GS.TS TRẦN NGỌC THƠ, bằng việc kéo rộng khung nhìn: Bitcoin không chỉ là thứ cộng đồng trade, mà còn là “đèn cảnh báo” treo cạnh bong bóng AI và cổ phiếu công nghệ.
PHÓNG VIÊN: - Thưa GS., giả sử nếu tôi chỉ chơi crypto, bong bóng AI liên quan gì đến tôi?
GS.TS TRẦN NGỌC THƠ: - Với những gì tôi quan sát từ các bình luận quốc tế, câu trả lời là rất liên quan. Dòng tiền đang nuôi AI-stock, big tech và bitcoin thực ra là cùng một “hồ” khẩu vị rủi ro. Khi nhà đầu tư toàn cầu bắt đầu thấy lo với định giá AI, họ sẽ rút khỏi các tài sản rủi ro nhất trước, trong đó có bitcoin và altcoin, rồi mới đụng đến cổ phiếu lớn. Do vậy nếu nghĩ “AI là việc của chứng khoán, crypto là sân khác”, là tự bịt mắt trước cái vòi nước đang nối hai bên.
-Vậy theo GS. Bitcoin có thật sự đang hành xử như “đèn cảnh báo” cho cổ phiếu AI không?
- Quan sát các bình luận quốc tế, tôi thấy trong nhiều nhịp gần đây, đường đi của giá bitcoin thường rơi trước khi các chỉ số cổ phiếu công nghệ và thị trường chung điều chỉnh. Lý do đơn giản: bitcoin là tài sản thuần kỳ vọng, không dòng tiền, nên cực nhạy với thay đổi tâm lý.
Khi tâm trạng risk-off (nhà đầu tư không muốn chấp nhận rủi ro) mới chỉ lóe lên, nó sẽ phản ứng trước, rồi sau đó mới tới những tài sản “đàng hoàng” hơn. Nhưng lưu ý không phải lúc nào cũng đúng, nhưng đáng để theo dõi.
- Vậy đọc tín hiệu bitcoin thế nào để không biến thành… FOMO mới?
- Đừng xem mọi cú nhúng là “báo đáy” hay “báo đỉnh”. Hữu ích nhất là nhìn bitcoin như đồng hồ đo cường độ hưng phấn: khi nó phi quá nhanh cùng AI-stock, nghĩa là khẩu vị rủi ro đang căng; khi nó rơi mạnh trong khi tin tức cơ bản không đổi nhiều, đó là lúc dòng tiền đầu cơ đang rút vòi. Thay vì hỏi “có nên mua không”, nên hỏi “dòng rủi ro đang nén lại hay bung ra, mình đang đứng ở đâu trong dòng đó”.
- Nhưng tại sao các CEO quốc tế lớn vẫn giữ cổ phiếu AI mà không bán, dù thấy rủi ro?
- Vì họ bị kẹp giữa hai thứ: benchmark và nghề nghiệp. Ra khỏi trade AI quá sớm mà thị trường còn lên tiếp, họ sẽ bị khách hàng và “sếp” của họ xem là “sai”, cho dù về dài hạn có thể đúng. Nên họ chọn sống chung với “bong bóng”, giảm rủi ro bằng hedging chứ hiếm khi dám xoay trục dứt khoát. Bitcoin trong bức tranh này giống tiếng ho khan ở góc phòng họp, ai cũng nghe, nhưng ít người dám đứng dậy.
- Là retail Việt, tôi có học được gì từ sự “kẹt cứng” đó của CEO không?
- Có. Bài học lớn nhất là đừng biến mình thành phiên bản thu nhỏ của CEO mà không có… bảng cân đối và hợp đồng như họ. Họ bị trói bởi KPI và benchmark, còn bạn thì không. Nếu bạn cũng giữ một đống coin hay cổ phiếu chỉ vì “ai cũng cầm”, bạn đang tự đeo vào mình cái vòng career risk mà không hề có phần thưởng tương xứng. Cần tự hỏi: mình đang giữ vì luận điểm hay vì sợ khác đám đông.
- Khi bitcoin rơi mạnh nhưng AI-stock vẫn giữ giá, đó là tín hiệu gì?
- Đó thường là dấu hiệu đầu tiên cho thấy phần “đầu cơ thuần” đã bắt đầu tháo bớt rủi ro, trong khi lớp tài sản mainstream còn chưa chịu nhìn thẳng vấn đề. Nếu tình trạng này kéo dài, hoặc bitcoin hồi lại nhanh, có thể đây chỉ là nhịp rung lắc.
Nhưng nếu bitcoin tiếp tục rơi và bất ổn tăng, nghĩa là dòng tiền đầu cơ đang rút ra, tâm lý bớt hưng phấn vô điều kiện; trong khi câu chuyện AI ngày càng bị chất vấn (doanh thu đâu, lợi nhuận đâu, chi tiêu AI có hợp lý không…), khả năng cao là thị trường đang chuyển dần từ “mọi thứ đều lên” sang chọn lọc khắt khe hơn. Không phải để hoảng loạn, mà để bật chế độ cảnh giác.
- Vậy khi đầu tư tôi chỉ nhìn mỗi chart bitcoin hay phải thêm chỉ số khác?
Hãy nhìn cả “bộ 3”. Thứ nhất là Bitcoin, để đo tâm lý đầu cơ cao nhất. Thứ hai, một chỉ số big tech/AI (NASDAQ 100, rổ cổ phiếu AI), để xem câu chuyện chính đang ở đâu. Thứ ba lợi suất trái phiếu dài hạn, để biết chi phí vốn và “trọng lực” vĩ mô đang kéo về phía nào
Khi cả 3 cùng báo căng, bitcoin phi mã, AI đu đỉnh, lãi suất không giảm nhiều, đó là lúc nên nghĩ về phòng thủ, chứ không phải tăng thêm đòn bẩy.
- Nếu bitcoin là đèn cảnh báo, vậy cú rơi vừa rồi đang cảnh báo điều gì lớn hơn chuyện futures cháy tài khoản?
- Nó đang nhắc rằng hệ thống đã quen sống với “bong bóng” và tài sản thuần kỳ vọng. Một cú rơi 30-40% trên bitcoin mà chưa phá hỏng gì lớn, là lý do để nhiều người… chủ quan hơn, tiếp tục đẩy rủi ro lên. Nguy hiểm nằm ở chỗ, nếu cái đèn cảnh báo nhấp nháy quá nhiều lần mà không dẫn tới hành động, tới lúc có sự cố thật, cả hệ thống sẽ coi nó như “tiếng ồn nền”. Khi đó cái giá phải trả thường không còn dừng ở vài tài khoản futures.
- Với cộng đồng crypto Việt, nếu mở rộng khung nhìn sang bối cảnh bong bóng AI nghĩa là gì?
- Là bớt nói về “sóng” đơn lẻ, nhiều hơn về “nguồn nước” nuôi sóng. Thay vì chỉ hỏi “coin nào ăn theo AI”, hãy hỏi “tiền đang chảy từ đâu sang đâu, vai trò của bitcoin trong câu chuyện AI là gì, nếu bong bóng AI xì hơi thì cấu trúc crypto quanh mình sẽ chịu lực ra sao”.
- Chốt lại, nếu phải rút gọn thành một câu hỏi cho chính mình trước mỗi quyết định lớn, đó là gì?
- Bạn quan tâm “bitcoin sẽ lên hay xuống" hay xem “mình đang dùng bitcoin như gì", hoặc xem nó như “tấm vé số bitcoin” - đang cafe vỉa hè dùng ít tiền mua vé số cầu may? Nếu câu trả lời thành thật là giá lên xuống, thì đừng ngạc nhiên khi mỗi lần đèn cảnh báo nhấp nháy, người đầu tiên bị chói mắt lại chính là mình.
- Xin cám ơn GS. về cuộc trao đổi này. Hy vọng sẽ có thêm nhiều bình luận trung lập, đặc sắc về bitcoin, crypto mà GS. ghi nhận để cung cấp thêm góc nhìn cho bạn đọc quan tâm.
TRẦN HẢI (thực hiện)