Bộ Công an đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định quy định chi tiết biện pháp xử lý chuyển hướng tại cộng đồng, trình tự, thủ tục xử lý chuyển hướng tại cộng đồng, biện pháp giám sát điện tử và tái hòa nhập cộng đồng đối với người chưa thành niên phạm tội.
Đáng chú ý, Bộ Công an đã đề xuất các trường hợp áp dụng biện pháp giám sát điện tử.
Cụ thể, việc giám sát điện tử được áp dụng cho người chưa thành niên là bị can, bị cáo từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi về tội đặc biệt nghiêm trọng, tội rất nghiêm trọng theo quy định tại Bộ luật Hình sự khi có căn cứ xác định người đó thuộc các trường hợp: Đã áp dụng biện pháp ngăn chặn khác nhưng vi phạm; Có nơi cư trú rõ ràng; Cha, mẹ, người giám hộ cam đoan về việc thực hiện các nghĩa vụ quy định tại khoản 2 Điều 139 Luật Tư pháp người chưa thành niên; Thành khẩn khai báo, hợp tác với cơ quan điều tra và vi phạm lần đầu.
Dự thảo nghị định dành riêng một chương để quy định về giám sát điện tử. Ảnh minh họa
Giám sát điện tử còn có thể được áp dụng đối với người chưa thành niên là bị can, bị cáo từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi về tội nghiêm trọng do vô ý, tội ít nghiêm trọng theo quy định của Bộ luật Hình sự khi có căn cứ xác định người đó thuộc các trường hợp: Đã áp dụng biện pháp ngăn chặn khác nhưng vi phạm; Có nơi cư trú rõ ràng; Cha, mẹ, người giám hộ cam đoan về việc thực hiện các nghĩa vụ quy định tại khoản 2 Điều 139 Luật Tư pháp người chưa thành niên; Thành khẩn khai báo, hợp tác với cơ quan điều tra và vi phạm lần đầu.
Ngoài ra, căn cứ vào tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi và nhân thân của người chưa thành niên là bị can, bị cáo, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án có thể quyết định cho họ được giám sát điện tử.
Bộ Công an cũng đề xuất về nghĩa vụ của người được áp dụng biện pháp giám sát điện tử.
Bị can, bị cáo được giám sát điện tử phải làm giấy cam đoan thực hiện các nghĩa vụ: Không đi khỏi phạm vi giám sát (trừ trường hợp quy định tại khoản 5 Điều 139 Luật Tư pháp), có mặt theo giấy triệu tập, trừ trường hợp vì lý do bất khả kháng hoặc do trở ngại khách quan.
Đồng thời, không bỏ trốn hoặc không tiếp tục phạm tội, không mua chuộc, cưỡng ép, xúi giục người khác khai báo gian dối, cung cấp tài liệu sai sự thật, không tiêu hủy, giả mạo chứng cứ, tài liệu, đồ vật của vụ án, tẩu tán tài sản liên quan đến vụ án.
Người được áp dụng biện pháp giám sát điện tử không đe dọa, khống chế, trả thù người làm chứng, bị hại, người tố giác tội phạm và người thân thích của những người này. Không tháo, phá hủy thiết bị giám sát điện tử hoặc gây rối loạn hoạt động của thiết bị giám sát điện tử. Thực hiện nghiêm các quy định về sử dụng thiết bị giám sát điện tử.
Dự thảo nêu rõ bị can, bị cáo vi phạm nghĩa vụ cam đoan quy định trên sẽ bị tạm giam. UBND cấp xã nơi bị can, bị cáo cư trú phải báo ngay cho cơ quan đã ra quyết định áp dụng biện pháp giám sát điện tử biết về việc vi phạm để xử lý theo thẩm quyền.
Dự thảo cũng quy định trường hợp người chưa thành niên là bị can, bị cáo vì lý do bất khả kháng hoặc do trở ngại khách quan phải tạm thời đi khỏi phạm vi giám sát phải có sự đồng ý của UBND cấp xã nơi người đó cư trú và phải có giấy phép của người đã ra quyết định áp dụng biện pháp giám sát điện tử.
Giấy phép này phải gửi cho UBND cấp xã nơi người đó cư trú.
Thời gian ra khỏi phạm vi giám sát điện tử mỗi lần không quá 1 ngày trừ trường hợp bị bệnh phải điều trị tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh theo chỉ định của bác sĩ và phải có xác nhận điều trị của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đó.
Đình Hiếu