Chấm dứt tình trạng lạm dụng yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp
Sáng 5/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi bổ sung một số điều Luật Lý lịch tư pháp.
Đáng chú ý, dự án luật nêu rõ, phiếu lý lịch tư pháp gồm phiếu lý lịch tư pháp số 1 và số 2 được cấp cho cá nhân. Trong đó, phiếu lý lịch tư pháp số 2 được cấp theo yêu cầu của cá nhân chỉ để người đó biết được nội dung về lý lịch tư pháp của mình.
Ngoài ra, việc sử dụng phiếu lý lịch tư pháp phải được sự đồng ý của người được cấp phiếu lý lịch tư pháp theo quy định của pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định.
Đồng tình với chính sách này, song Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng đề nghị bổ sung quy định có tính nguyên tắc về các trường hợp được yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp. Đồng thời, dự luật cần quy định nghiêm cấm các cơ quan, tổ chức, đơn vị yêu cầu cá nhân, công dân phải cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2 không thực sự cần thiết.
Ông Định cũng lưu ý, luật này phải chấm dứt được tình trạng lạm dụng yêu cầu công dân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2 và gắn với bảo vệ dữ liệu cá nhân theo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Cũng tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh đồng ý cơ quan tổ chức chỉ có quyền yêu cầu cấp thông tin lý lịch tư pháp và không được yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp.
Bà Thanh cũng lưu ý, nếu cơ quan tổ chức không thực hiện quyền yêu cầu thông tin mà chuyển hóa thành yêu cầu cá nhân đương sự phải nộp phiếu lý lịch tư pháp để bổ sung hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính thì tình trạng lạm dụng phiếu này vẫn có thể xảy ra.
Do đó, cần nghiên cứu bổ sung nội dung quy định rõ ràng hơn về việc các cơ quan tổ chức không yêu cầu cá nhân phải nộp phiếu lý lịch tư pháp, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
Đề nghị có cơ chế tự động cập nhật xóa án tích
Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho rằng, phiếu lý lịch tư pháp số hai có đầy đủ thông tin về cá nhân, bao gồm việc xóa án tích. Việc sử dụng phiếu này để xin việc có thể dẫn đến phân biệt đối xử và ảnh hưởng đến quyền công dân, đặc biệt là những người đã được xóa án tích.
Từ phân tích trên, ông Thanh đề nghị có cơ chế tự động cập nhật việc xóa án tích vào phiếu số 2 khi cơ quan có thẩm quyền đã xóa án tích cho công dân.
Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long.
Về việc tự cập nhật xóa án tích, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long cho biết, đây là điều Bộ Công an đang hướng tới. Chính phủ đang xây dựng một nền tảng dùng chung cho cả hệ thống chính trị để kết nối theo nguyên tắc đủ, sạch, sống, liên thông từ trung ương đến địa phương.
"Tuy nhiên, có rất nhiều triệu bản án và quyết định của tòa án là dữ liệu lịch sử, rất khó làm sạch vì trước đây không có quy định về kiến trúc khung dữ liệu cho các quyết định, bản án", Thứ trưởng Bộ Công an thông tin.
Theo ông Long, Bộ Công an đang phối hợp và giúp ngành Tòa án triển khai nền tảng dùng chung và cơ sở dữ liệu về vấn đề này. Khi thực hiện được, tất cả những thông tin liên quan đến bản án, quyết định của tòa án sẽ được cập nhật theo thời gian thực.
Luân Dũng