Theo dự thảo, các tổ chức, cá nhân lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà không đấu nối với lưới điện quốc gia sẽ không cần xin phép hoặc thông báo với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) như trước đây. Thay vào đó, người dân chỉ cần gửi thông báo tới UBND cấp xã nơi lắp đặt hệ thống, để cơ quan này nắm thông tin và tổng hợp báo cáo định kỳ lên cấp trên.
Thông báo cần nêu rõ tên chủ đầu tư, quy mô công suất, địa điểm, thời điểm bắt đầu và hoàn thành. Sau khi tiếp nhận, UBND cấp xã có trách nhiệm tổng hợp và báo cáo Sở Công Thương hằng năm, phục vụ công tác thống kê, quản lý và quy hoạch phát triển năng lượng tại địa phương.
Đối với các trường hợp có đấu nối với hệ thống điện quốc gia, tổ chức hoặc cá nhân chỉ cần điền thông tin theo mẫu quy định, gửi đến UBND cấp xã để cơ quan này chuyển tiếp cho đơn vị điện lực theo dõi và hướng dẫn thực hiện.
Ảnh minh họa
Một điểm đáng chú ý trong dự thảo là các hộ lắp đặt hệ thống có công suất dưới 1 kW (tính theo công suất inverter) không bắt buộc phải gửi thông báo. Tuy nhiên, nếu hộ dân có bán phần điện dư cho lưới điện quốc gia, UBND xã phải báo cáo Sở Công Thương trong vòng 5 ngày làm việc để đảm bảo quản lý thống nhất và minh bạch.
Bộ Công Thương cũng xác định rõ đối tượng phải đăng ký phát triển điện mặt trời mái nhà, bao gồm các tổ chức, cá nhân có hệ thống đấu nối từ cấp trung áp trở lên và có bán điện dư, hoặc các đơn vị mong muốn được cấp Giấy chứng nhận đăng ký phát triển điện mặt trời mái nhà.
Cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận này là Sở Công Thương các tỉnh, thành phố. Đáng chú ý, hồ sơ đăng ký được rút gọn tối đa, chỉ cần mẫu thông tin cơ bản và bản vẽ thiết kế, không bắt buộc phải có giấy phép xây dựng, nghiệm thu phòng cháy chữa cháy hay hồ sơ môi trường như trước.
Dự thảo cũng đề xuất tăng tỷ lệ mua điện dư thừa tối đa từ 20% lên 50% để khuyến khích người dân và doanh nghiệp cung cấp phần điện năng không sử dụng hết cho hệ thống điện quốc gia. Giá mua điện sẽ được tính theo giá thị trường bình quân của năm trước, do đơn vị vận hành thị trường điện công bố, nhưng không vượt quá giá trần của điện mặt trời mặt đất cùng loại.
Đối với hệ thống điện mặt trời lắp đặt trên công trình thuộc tài sản công, Bộ Công Thương đưa ra hai lựa chọn là không được bán phần điện dư hoặc cho phép bán phần điện dư theo Nghị quyết của Quốc hội, khuyến khích khai thác hiệu quả năng lượng tái tạo trong khu vực công.
Theo Bộ Công Thương, việc đơn giản hóa thủ tục và phân cấp cho chính quyền cơ sở không chỉ giúp thúc đẩy đầu tư, mở rộng quy mô điện mặt trời mái nhà, mà còn đảm bảo công tác quản lý nhà nước minh bạch, hiệu quả và phù hợp thực tiễn.
Bộ cũng nhấn mạnh, việc sửa đổi nghị định lần này nhằm gỡ bỏ các rào cản hành chính, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp tiếp cận năng lượng xanh, đồng thời góp phần thực hiện cam kết giảm phát thải khí nhà kính và phát triển bền vững của Việt Nam.
Hiện dự thảo nghị định đang được lấy ý kiến rộng rãi từ các bộ, ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp, trước khi trình Chính phủ xem xét, ban hành trong thời gian tới.
Sơn Nguyễn