Hiện nay, trên thực tế, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật quy định hoạt động của các trường phổ thông vẫn còn phân tán và cồng kềnh. Trong bối cảnh chuyển sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp, thực hiện chủ trương tinh gọn bộ máy và thủ tục hành chính, đồng thời đẩy mạnh chuyển đổi số, một số nội dung trong các văn bản hiện hành đã không còn phù hợp.
Dự thảo Điều lệ mới khuyến khích quản lý hồ sơ điện tử, giảm thủ tục giấy tờ cho giáo viên và phụ huynh (Ảnh minh họa).
Điều này đặt ra yêu cầu thống nhất thành một văn bản pháp lý mới, đảm bảo phù hợp với các luật và văn bản quy phạm pháp luật hiện hành.
Dự thảo mới gồm 8 chương, 47 điều, điều chỉnh nhiều nội dung đáng chú ý. Trong đó, mở rộng phạm vi loại trường và hệ thống trường phổ thông, bao gồm trường phổ thông nội trú, các trường năng khiếu và tổ giáo dục đặc thù.
Các quy định về cấp bằng tốt nghiệp THCS, lựa chọn sách giáo khoa và Hội đồng trường công lập được lược bỏ. Chức năng quản lý giáo dục của UBND huyện và Phòng GD&ĐT được chuyển xuống UBND cấp xã và Phòng Văn hóa – Xã hội, phù hợp chủ trương phân cấp, phân quyền theo Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị. Những thay đổi này nhằm thống nhất với Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục và Luật Nhà giáo, đồng thời giảm thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả quản lý.
Dự thảo quy định việc quản lý hồ sơ nhà trường được số hóa. Hồ sơ điện tử sẽ thay thế hồ sơ giấy theo lộ trình phù hợp với điều kiện địa phương và khả năng thực hiện của giáo viên, đồng thời đảm bảo tính hợp pháp. Sở GD&ĐT sẽ hướng dẫn theo chuẩn kết nối và dữ liệu của Bộ.
Để giảm thủ tục hành chính, việc chuyển trường và tiếp nhận học sinh được thực hiện qua Cổng dịch vụ công. Nếu không thực hiện được trực tuyến, học sinh hoặc phụ huynh có thể nộp đơn trực tiếp, trực tuyến hoặc qua bưu điện.
Văn bản quy định nhiệm vụ, quyền hạn, tiêu chuẩn nghề nghiệp và yêu cầu bồi dưỡng thường xuyên cho đội ngũ nhà giáo, nhằm nâng cao chất lượng, trách nhiệm và tính minh bạch trong công tác. Các quy định về ứng xử, phòng ngừa bạo lực học đường và ngăn chặn vi phạm đạo đức nghề nghiệp giúp xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh và nhân văn.
Ngoài ra, dự thảo cũng đề cập tiêu chuẩn cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, thư viện và điều kiện đảm bảo chất lượng, tạo động lực đầu tư và hiện đại hóa trường học. Cơ chế phối hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội được quy định rõ, khuyến khích phụ huynh và cộng đồng tham gia giáo dục, tăng cường giám sát xã hội, huy động nguồn lực và hỗ trợ học sinh phát triển toàn diện.
Hiện nay, các trường phổ thông đang hoạt động theo Thông tư số 28/2020/TT-BGD&ĐT ngày 4/9/2020 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT ban hành Điều lệ trường tiểu học; Thông tư số 32/2020/TT-BGD&ĐT ngày 15/9/2020 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT ban hành Điều lệ trường THCS, trường THPT và trường phổ thông có nhiều cấp học; Quyết định số 51/2002/QĐ-BGD&ĐT ngày 25/12/2002 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT về chuyển trường và tiếp nhận học sinh học tại các trường THCS, THPT; Thông tư 50/2021/TT-BGD&ĐT sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy định chuyển trường và tiếp nhận học sinh học tại các trường THCS, THPT ban hành kèm theo QĐ 51/2002/QĐ-BGD&ĐT ngày 25/12/2002; Thông tư 31/2023/TT-BGD&ĐT ngày 29/12/2023 ban hành quy chế xét tốt nghiệp THCS. Các văn bản này đã cụ thể hóa quy định của Luật Giáo dục 2019 và tạo cơ sở pháp lý góp phần thực hiện tốt công tác quản lý, quản trị nhà trường.
Phượng Nguyễn