Tránh phải xử lý xung đột lợi ích
Bộ GTVT vừa gửi báo cáo Thường trực Chính phủ về phương án đầu tư dự án mở rộng đoạn cao tốc TP.HCM - Long Thành.
Cao tốc TP.HCM - Long Thành (Ảnh: Tạ Hải).
Thống nhất với ý kiến của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp (Ủy ban Quản lý vốn) về việc VEC đủ năng lực làm chủ đầu tư và quản lý, khai thác vận hành tuyến cao tốc TP. HCM - Long Thành, Bộ GTVT cho rằng, so với đầu tư công và đầu tư theo phương thức PPP, VEC được giao thực hiện đầu tư dự án sẽ có 5 ưu điểm.
Thứ nhất là phát huy được vai trò và nguồn lực của doanh nghiệp nhà nước, phù hợp với mục tiêu hình thành VEC, đồng bộ trong vận hành, khai thác tuyến cao tốc, là tiền đề cho VEC đầu tư mở rộng các tuyến cao tốc do VEC quản lý.
Thứ hai, phù hợp với tình hình sở hữu tài sản tuyến đường này của VEC trong thời gian tơím (đang thực hiện thủ tục giao tài sản này cho VEC thông qua hình thức tăng vốn điều lệ);
Thứ ba là không phải sử dụng vốn đầu tư công, giảm áp lực đối với ngân sách nhà nước
Thứ tư là thời gian thực hiện ngắn hơn.
Cuối cùng, phương án giao VEC thực hiện sẽ không phải xử lý xung đột lợi ích giữa VEC và chủ thể mới (trường hợp đầu tư theo phương thức PPP).
"Việc sử dụng vốn của doanh nghiệp nhà nước như VEC để đầu tư là một trong 3 hình thức đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông hiện nay, tương tự như việc Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam, Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam đầu tư kết cấu hạ tầng cảng hàng không", báo cáo nêu.
Mật độ phương tiện tăng đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc mở rộng tuyến cao tốc TP.HCM - Long Thành (Ảnh: Tạ Hải).
Đẩy nhanh thủ tục xin tăng vốn điều lệ, đảm bảo điều kiện vay vốn thương mại
Bảo đảm nguồn lực thực hiện khi giao VEC thực hiện dự án mở rộng cao tốc TP.HCM - Long Thành, tại áo cáo số1734/BC-UBQLV ngày 07/8/2024, Ủy ban Quản lý vốn đã đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét, cho phép khoanh và lùi trả gốc (gần 4.000 tỷ đồng được Bộ Tài chính đã ứng trả trái phiếu cho VEC) và lãi liên quan đến khoản trái phiếu công trình do Bộ Tài chính đã ứng trả từ giai đoạn 2022 - 2026 sang giai đoạn 2031 - 2034.
Cho ý kiến về vấn đề này, theo Bộ GTVT, hiện nay, VEC dành tất cả nguồn lực hiện có (hơn 9.400 tỷ đồng) để hoàn thành dự án Bến Lức - Long Thành. Do đó, để VEC có vốn chủ sở hữu thực hiện dự án mở rộng cao tốc TP.HCM - Long Thành chỉ còn giải pháp như Ủy ban Quản lý vốn đề xuất.
"Theo quy định tại Nghị định số 92/2018/NĐ-CP của Chính phủ về Quản lý và sử dụng Quỹ tích lũy trả nợ; Nghị định số 91/2018/NĐ-CP của Chính phủ về cấp và quản lý bảo lãnh Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ có thẩm quyền xem xét khoanh nợ trên cơ sở báo cáo của Bộ trưởng Bộ Tài chính.
Bộ GTVT ủng hộ đề xuất của VEC. Tuy nhiên, VEC cần nghiên cứu thêm phương án trả nợ phần gốc, lùi phần trả lãi. Trong đó, làm rõ các khoản lãi trong từng giai đoạn để đề xuất phương án trình cấp có thẩm quyền quyết định", Bộ GTVT đề nghị.
Về năng lực huy động vốn vay thương mại, ngày 17/10/2024, Ủy ban Quản lý vốn đã trình Chính phủ phương án bổ sung vốn điều lệ cho VEC giai đoạn 2024-2026 là 38.251 tỷ đồng. Văn phòng Chính phủ đang lấy ý kiến các bộ, ngành liên quan.
Đảm bảo điều kiện để VEC vay vốn thương mại, Bộ GTVT đề nghị các cơ quan liên quan đẩy nhanh thủ tục báo cáo Chính phủ xem xét trình Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho VEC. Đây là một trong các điều kiện để Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư dự án.
Bộ GTVT cũng lưu ý, trường hợp VEC không đủ điều kiện thực hiện đầu tư dự án, theo dự thảo Luật Đầu tư công sửa đổi đang được Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XV (dự kiến có hiệu lực từ ngày 01/01/2025), Thủ tướng Chính phủ có thể cân đối nguồn vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030 để giao cho doanh nghiệp nhà nước (VEC) đầu tư theo hình thức đầu tư công.
Theo phương án được đề xuất, dự án mở rộng đoạn cao tốc TP.HCM - Long Thành có tổng chiều dài gần 22km.
Trong đó, đoạn từ nút giao Vành đai 2 TP. HCM (Km 4+000) đến nút giao Vành đai 3 TP.HCM (Km 8+770) mở rộng lên quy mô 8 làn xe theo quy hoạch.
Đoạn từ nút giao Vành đai 3 TP.HCM (Km 8+770) đến nút giao đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (Km 25+920) đầu tư mở rộn quy mô 10 làn xe theo quy hoạch.
Sơ bộ tổng mức đầu tư dự án khoảng 14.955 tỷ đồng (bao gồm lãi vay trong thời gian xây dựng, không bao gồm chi phí giải phóng mặt bằng). Trong đó, vốn chủ sở hữu 5.555 tỷ đồng (37%), vốn vay thương mại 9.400 tỷ đồng (63%).
VEC sẽ huy động 100% vốn để thực hiện đầu tư dự án và tổ chức khai thác, thu phí hoàn vốn. Nguồn vốn ngân sách trung ương/ngân sách địa phương (TP.HCM, Đồng Nai) sẽ được sử dụng thực hiện giải phóng mặt bằng và tách thành dự án độc lập theo hình thức đầu tư công.
Nếu được cấp có thẩm quyền phê duyệt, dự án sẽ được chuẩn bị đầu tư từ năm 2024 - 2025, thực hiện đầu tư từ năm 2025 đến năm 2027.
Nam Khánh