Bỏ hình phạt tử hình 8 tội danh, trong đó có tội tham ô, nhận hối lộ

7 giờ trướcBài gốc

Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự - Ảnh: Duy Linh.

Với 429/439 đại biểu tán thành (2 vị không tán thành, 8 người không biểu quyết), Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự, có hiệu lực thi hành từ 1/7/2025.

Một trong những vấn đề quan trọng của lần sửa đổi này là Chính phủ đề xuất giảm số lượng tội danh có hình phạt tử hình, gồm: Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; Tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa XHCN Việt Nam; Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh; Tội phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược; Tội gián điệp; Tội vận chuyển trái phép chất ma túy; Tội tham ô tài sản; Tội nhận hối lộ.

Báo cáo trước khi Quốc hội bấm nút, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh khẳng định Chính phủ đề xuất bỏ hình phạt tử hình 8 tội danh trên cơ sở nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng 6 vấn đề.

Một là, căn cứ vào tính chất, mức độ của hành vi phạm tội; tầm quan trọng của khách thể được bảo vệ; khả năng khắc phục hậu quả do hành vi phạm tội gây ra.

Hai là, căn cứ kết quả tổng kết công tác thi hành Bộ luật Hình sự, nhiều tội danh có quy định về hình phạt tử hình nhưng không áp dụng trên thực tế thời gian qua.

Ba là, tham khảo kinh nghiệm quốc tế cho thấy, hiện nay, xu hướng về việc giảm hình phạt tử hình trong quy định của pháp luật cũng như thực tế thi hành trên thế giới là phổ biến. Trong 193 quốc gia là thành viên của Liên hợp quốc chỉ còn hơn 50 quốc gia quy định về hình phảt tử hình.

Bốn là, trách nhiệm, nghĩa vụ của Việt Nam khi là thành viên của các điều ước quốc tế có liên quan, đặc biệt tại khoản 2 Điều 6 Công ước của Liên hợp quốc về quyền dân sự và chính trị xác định: “Ở những nước mà hình phạt tử hình chưa được xóa bỏ thì chỉ được phép áp dụng hình phạt tử hình đổi với những tội ác nghiêm trọng nhất".

Năm là, phục vụ hoạt động hợp tác quốc tế của nước ta, nhất là trong bối cảnh hiện nay, khi Việt Nam đang mở rộng hợp tác quốc tế một cách sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, việc xây dựng hệ thống pháp luật tương đồng với đa số các nước trên thế giới sẽ góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy các quan hệ hợp tác ngày càng bền chặt và tin tưởng lẫn nhau.

Sáu là, trách nhiệm, năng lực của các cơ quan quản lý nhà nước, các cơ quan bảo vệ pháp luật trong giai đoạn hiện nay.

“Từ các vấn đề nêu trên, Chính phủ nhận thấy, việc bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh là phù hợp trong điều kiện nước ta hiện nay, một mặt vẫn đáp ứng được yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm, đồng thời đáp ứng được tiến trình tiếp tục thu hẹp hình phạt tử hình, cũng như yêu cầu hợp tác, mở rộng quan hệ quốc tế để phát triển đất nước”, Bộ trưởng Bộ Tư pháp nêu rõ.

Riêng đối với Tội tham ô tài sản và Tội nhận hối lộ, lãnh đạo Bộ Tư pháp báo cáo, sau khi bỏ hình phạt tử hình, nhằm bảo đảm thu hồi tài sản do phạm tội mà có, đồng thời khuyến khích người phạm tội tích cực khai báo trong quá trình giải quyết vụ án, dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung quy định tại khoản 1 Điều 63 theo hướng: “Người bị kết án tù chung thân về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ chỉ có thể được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt khi đã chủ động nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản tham ô, nhận hối lộ và đã hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn”.

Về nâng mức hình phạt tù, hình phạt tiền đối với một số tội danh, Bộ trưởng Tư pháp thông tin sẽ tăng mức hình phạt tù khởi điểm đối với một số tội về môi trường, an toàn thực phẩm, ma túy như tội gây ô nhiễm môi trường (Điều 235), tội vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại (Điều 236), tội sản xuất trái phép chất ma túy (Điều 248), tội tàng trữ trái phép chất ma túy (Điều 249), tội mua bán trái phép chất ma túy (Điều 251), tội vi phạm quy định về an toàn thực phẩm (Điều 317)...

Việc tăng mức hình phạt là phù hợp với yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm của nước ta trong thời điểm hiện nay và những năm tiếp theo, theo ông Nguyễn Hải Ninh.

Lần sửa đổi này cũng nâng mức phạt tiền gấp 2 lần đối với các tội phạm về môi trường, sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm, thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh, an toàn thực phẩm và các tội phạm về tham nhũng, để phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội ở nước ta hiện nay.

Mức phạt tăng lên này, theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp, có tính đến các yếu tố biến động của giá cả, thu nhập bình quân đầu người (mức lương cơ sở tăng 2,04 lần, thu nhập bình quân đầu người tăng 2,02 lần) tại thời điểm năm 2015 với thời điểm hiện tại.

Theo điều khoản chuyển tiếp của Luật, hình phạt tử hình đã tuyên trước ngày 1/ 7/ 2025 đối với người phạm tội về các tội quy định tại các điều 109, 110, 114, 194, 250, 353, 354 và 421 của Bộ luật Hình sự hoặc thuộc trường hợp quy định tại điểm c khoản 3 Điều 40 của Bộ luật Hình sự được sửa đổi, bổ sung tại khoản 1 Điều 1 của Luật này mà chưa thi hành án thì không thi hành và Chánh án Tòa án nhân dân tối cao quyết định chuyển hình phạt tử hình thành tù chung thân.

Hình phạt tử hình đã tuyên trước ngày 1/7/2025 đối với người phạm tội về các tội quy định tại Điều 248 hoặc Điều 251 của Bộ luật Hình sự mà chưa thi hành án thì không thi hành và Chánh án Tòa án nhân dân tối cao quyết định chuyển hình phạt tử hình thành tù chung thân đối với một số trường hợp cụ thể được quy định tại luật này.

Nguyễn Lê

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/bo-hinh-phat-tu-hinh-8-toi-danh-trong-do-co-toi-tham-o-nhan-hoi-lo-d313422.html