Bỏ kiểm định qua tổ chức KĐCLGD, trường phổ thông sẽ tiết kiệm nhiều nguồn lực

2 ngày trướcBài gốc

Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục để lấy ý kiến từ nay đến hết ngày 9/7/2025.

Điểm mới đáng chú ý là việc không tiếp tục áp dụng kiểm định chất lượng đối với các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông và giáo dục thường xuyên thông qua tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục như hiện hành. Thay vào đó, Dự thảo chuyển sang hình thức đánh giá chất lượng theo quy định của Bộ. Đây là một thay đổi mang tính bước ngoặt, nhận được nhiều sự quan tâm từ các nhà quản lý giáo dục.

Nhà trường mất cả tháng chuẩn bị kiểm định chất lượng giáo dục

Trao đổi với phóng viên, thầy Liễu Tiến Sơn, Hiệu trưởng Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học và Trung học cơ sở Hầu Thào (thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai) cho rằng, đánh giá chất lượng giáo dục là dịp để nhà trường nhìn lại một cách bài bản, hệ thống và khoa học toàn bộ hoạt động giáo dục đã thực hiện trong năm học.

Thông qua việc thu thập minh chứng, phân tích dữ liệu, các thành viên trong hội đồng tự đánh giá sẽ có cái nhìn toàn diện và cụ thể hơn về từng lĩnh vực: từ quản lý, giảng dạy, hỗ trợ học sinh đến hoạt động ngoại khóa, hợp tác cộng đồng. Dựa trên hệ thống các tiêu chí đánh giá cụ thể và thống nhất của Bộ Giáo dục và Đào tạo, nhà trường có thể xác định được vị trí hiện tại của mình trên bản đồ chất lượng giáo dục. Từ đó xác định mục tiêu phát triển phù hợp với điều kiện thực tế của đơn vị.

Công tác kiểm định giúp nhà trường xác định rõ đâu là điểm mạnh cần phát huy, đâu là điểm yếu cần khắc phục. Trên cơ sở đó, nhà trường có thể xây dựng kế hoạch cải tiến chất lượng cụ thể, có lộ trình và giải pháp rõ ràng.

Một lợi ích không thể không nhắc đến, đó là quá trình kiểm định chất lượng cũng tạo ra một cơ hội quý báu để nhà trường được các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương và cộng đồng xã hội quan tâm, hỗ trợ nhiều hơn.

Tuy nhiên, khâu kiểm định chất lượng thông qua tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục mất nhiều thời gian để thu thập minh chứng, một số nội dung chỉ mang tính chất hình thức.

Ngoài ra, nhiều trường học ở vùng sâu, vùng xa, khu vực khó khăn vẫn còn thiếu thốn đủ bề phòng học chật hẹp, thiết bị dạy học lạc hậu, thư viện và khu chức năng chưa đáp ứng được yêu cầu. Các trường được thiết kế trước đây không còn phù hợp với quy định mới gây khó khăn cho công tác kiểm định chất lượng giáo dục và xây dựng trường học đạt chuẩn.

Thầy Liễu Tiến Sơn - Hiệu trưởng Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học và Trung học cơ sở Hầu Thào. Ảnh: NVCC.

Cùng bàn luận về chủ đề này, thầy Đỗ Thành Thiện – Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Vĩnh Thạnh (Cần Thơ) bày tỏ: "Với vai trò quản lý, tôi hoàn toàn ủng hộ không tiếp tục áp dụng kiểm định chất lượng thông qua tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục.

Số lượng cơ sở giáo dục cần được kiểm định quá lớn, trong khi các tổ chức kiểm định lại rất hạn chế. Điều đó dẫn đến tình trạng quá tải nghiêm trọng, khiến công tác đánh giá khó có thể đảm bảo được tính khách quan và độ chính xác như mong muốn”.

Thầy Thiện cũng cho hay, theo quy định hiện hành, mỗi trường đều phải thành lập hội đồng tự đánh giá, tổ chức thu thập minh chứng, xử lý dữ liệu, lập báo cáo tự đánh giá và công khai kết quả. Sau đó lại phải đăng ký kiểm định qua tổ chức bên ngoài. Đây là một quy trình vừa tốn thời gian, vừa đòi hỏi sự tập trung cao độ của đội ngũ cán bộ, giáo viên – những người vốn đã quá tải với công việc chuyên môn thường ngày.

"Quy trình này thường kéo dài từ 7 đến 8 tuần. Chúng tôi phải phân công giáo viên kiêm nhiệm, vừa đứng lớp vừa làm kiểm định, rất áp lực. Nhiều thầy cô phải hy sinh thời gian soạn bài, chấm bài để hoàn thành hồ sơ đánh giá, điều đó chắc chắn ảnh hưởng đến chất lượng dạy và học" - thầy Thiện cho biết thêm.

Cũng theo thầy Thiện, kết quả từ tổ chức kiểm định nhiều khi chưa phản ánh đúng thực chất chất lượng giáo dục tại cơ sở, bởi sự chênh lệch về điều kiện vật chất giữa các trường là quá lớn. “Một bộ tiêu chuẩn chung áp cho tất cả các trường – từ đô thị đến nông thôn, từ đồng bằng đến miền núi là thiếu công bằng” - thầy Thiện nhận định.

Thầy Đỗ Thành Thiện - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Vĩnh Thạnh (Cần Thơ). Ảnh: Website nhà trường.

Thạc sĩ Nguyễn Minh Phi – Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Hoàng Văn Thụ (Hà Nội) cũng đồng tình với quan điểm này. Thầy cho biết hiện nay,để hoàn tất hồ sơ, minh chứng, chuẩn bị theo đúng quy trình của tổ chức kiểm định, nhà trường phải dành ra ít nhất nửa tháng. Trong khi đó, các thầy cô vẫn đảm bảo toàn bộ tiết dạy, hoạt động chuyên môn bình thường. Điều này tạo nên áp lực không nhỏ.

Bên cạnh đó, nhiều nội dung trong kiểm định ngoài mang tính hình thức hơn là thực chất, còn gây tốn kém chi phí cho nhà trường. Thay vì thế, nên dành thời gian và kinh phí đó cho những hoạt động chuyên sâu như dạy học, nghiên cứu.

Thạc sĩ Nguyễn Minh Phi – Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Hoàng Văn Thụ. Ảnh: NVCC.

Cần áp dụng số hóa trong tự đánh giá chất lượng giáo dục

Từ thực tế hiện nay, thầy Thiện cho rằng hình thức tự đánh giá chất lượng theo quy định của Bộ nên đẩy mạnh áp dụng số hóa để giảm tải nhiều thủ tục hành chính cho nhà trường.

Chuyển đổi sang hình thức số hóa sẽ mang lại lợi ích kép. Một mặt, nó giúp chuẩn hóa quy trình, tự động hóa nhiều khâu trong việc thu thập và xử lý dữ liệu, từ đó giảm tải đáng kể công việc hành chính cho giáo viên và cán bộ quản lý nhà trường. Họ sẽ có thêm thời gian tập trung vào nhiệm vụ chuyên môn cốt lõi là giảng dạy và nâng cao chất lượng giáo dục thực chất.

Mặt khác, một hệ thống đánh giá chất lượng được số hóa toàn diện, với cơ sở dữ liệu tập trung, minh bạch sẽ giúp cơ quan quản lý nhà nước dễ dàng theo dõi, giám sát và đưa ra những chỉ đạo kịp thời, sát với thực tiễn. Việc truy xuất thông tin, đối sánh kết quả giữa các đơn vị cũng trở nên nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Thạc sĩ Nguyễn Minh Phi cho hay, việc tự thanh kiểm tra định kỳ, giám sát linh hoạt và chú trọng đến chất lượng thực tế sẽ mang lại hiệu quả thiết thực hơn so với các đợt kiểm định thông qua tổ chức bên ngoài.

“Thứ nhất, về cơ sở vật chất, khi Nhà nước đã có sự đầu tư, hỗ trợ về cơ sở vật chất cho nhà trường thì trách nhiệm của nhà trường là phải sử dụng hiệu quả, bảo quản tốt và vận hành đúng mục đích, đúng quy định.

Thứ hai, về chất lượng giáo dục, trong bối cảnh cạnh tranh hiện nay, mỗi nhà trường nếu muốn tồn tại và phát triển đều buộc phải nỗ lực nâng cao chất lượng. Không có con đường nào khác. Nếu không làm tốt, học sinh và phụ huynh sẽ không lựa chọn mình. Chính vì vậy, chất lượng giáo dục trở thành mục tiêu sống còn, là yếu tố quyết định uy tín của nhà trường.

Và để đảm bảo hai yếu tố đó, bản thân chúng tôi thường xuyên tổ chức các kỳ kiểm tra nội bộ, rà soát hồ sơ, quy chế, văn bản cũng như hoạt động của từng bộ phận. Những việc đó không cần đợi đến kỳ kiểm định 5 năm một lần mới làm, mà là việc cần thực hiện thường xuyên.

Theo tôi, việc điều chỉnh tinh gọn, tích hợp bằng những hình thức đánh giá linh hoạt hơn, tiết kiệm hơn mà vẫn đảm bảo mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục, thì đó là hướng đi nên phù hợp trong bối cảnh hiện nay” – thầy Phi bày tỏ.

Trần Trang

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/bo-kiem-dinh-qua-to-chuc-kdclgd-truong-pho-thong-se-tiet-kiem-nhieu-nguon-luc-post251590.gd