Bộ máy chính quyền địa phương hai cấp cần cán bộ thực tài, thạo việc

5 giờ trướcBài gốc

Kể từ khi vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, quy mô chính quyền cấp xã đã lớn hơn, nhiều thẩm quyền hơn, đòi hỏi cán bộ cấp xã phải có khả năng làm việc đa nhiệm, linh hoạt và hiệu quả.

Qua hai tháng vận hành, nhiều địa phương tại TP.HCM nêu thực tế đang có độ chênh trong đội ngũ cán bộ, còn bỡ ngỡ ở một số vị trí việc làm. Có cán bộ có chuyên môn nhưng không có khả năng xử lý tình huống, người nắm thực tế thì chưa thể nắm hết nội dung quy định, hiểu đúng quy định để áp dụng, vận dụng xử lý các tình hướng trong thực tiễn.

Công chức tại Trung tâm phục vụ hành chính công phường Thủ Đức giải quyết thủ tục cho người dân. Ảnh minh họa: THANH TUYỀN

Cần thời gian để cán bộ vừa “thích nghi” vừa “nâng cấp”

Ông Nguyễn Tuấn Anh, Thạc sĩ chính sách công cho rằng, thực tiễn mà nhiều địa phương tại TP.HCM đề cập là điều đã được dự báo, nhưng vẫn đặt ra áp lực lớn cho cả hệ thống. Đây không chỉ là câu chuyện riêng của TP.HCM, mà cũng là thực trạng chung khi cả nước bước vào giai đoạn đầu vận hành bộ máy mới.

“Khi mô hình mới được triển khai, sự phân công và giao thoa nhiệm vụ giữa các cấp, các phòng ban và cá nhân chưa hoàn toàn ổn định. Những cán bộ có chuyên môn sâu đôi khi lại thiếu kinh nghiệm ứng xử, xử lý tình huống cụ thể tại cơ sở; ngược lại, những cán bộ nắm rõ thực tế địa bàn lại chưa đủ vững về quy định pháp luật, dẫn tới lúng túng khi vận dụng vào từng trường hợp”- Ths Nguyễn Tuấn Anh phân tích.

Sau khi chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Thường trực Thành ủy TP.HCM liên tục có những buổi khảo sát để nắm tình hình thực tiễn triển khai. Ảnh: THUẬN VĂN- THANH TUYỀN

Thạc sĩ Tuấn Anh cũng cho là cần thời gian để đội ngũ vừa “thích nghi” vừa “nâng cấp” cả về kiến thức lẫn kỹ năng. Đồng thời phải có cơ chế hỗ trợ, kèm cặp giữa những người giàu kinh nghiệm thực tế và những người am hiểu quy định pháp luật.

TS Vũ Trung Kiên, Phó Trưởng khoa Xây dựng Đảng Học viện Chính trị khu vực II (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh) nhìn nhận, các phường, xã mới hình thành với địa giới rộng hơn, lớn hơn là điều mới mẻ hoàn toàn với đội ngũ. Những quy trình, thủ tục, cách thức giải quyết vấn đề chắc chắn sẽ gây không ít bỡ ngỡ ban đầu đối với đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã hiện nay.

Khi không còn cấp huyện, đây không chỉ cấp gần dân nhất mà còn được trao thêm nhiều nhiệm vụ, quyền hạn mới.

Qua gần hai tháng vận hành bộ máy mới đã dần bộc lộ những bất cập, áp lực mà đội ngũ cán bộ, công chức cơ sở hiện nay đang gặp phải. Đó là số lượng công việc tăng sau sáp nhập, tình trạng một người được giao phụ trách nhiều lĩnh vực khác nhau.

"Nếu như trước đây, một công chức chỉ phụ trách mảng văn hóa-xã hội thì nay có thể phải đảm nhiệm luôn cả lĩnh vực nội vụ, lao động. Hay những nội dung quản lý nhà nước về y tế, giáo dục trước đây chủ yếu được thực hiện ở cấp huyện, nay các chức năng này thuộc thẩm quyền cấp xã; một người lại không chỉ phụ trách riêng lĩnh vực y tế hay giáo dục mà là phụ trách chung… Điều này sẽ tạo áp lực cho đội ngũ cán bộ, công chức ở cơ sở và ban đầu có thể gây ra tình trạng quá tải"- TS Vũ Trung Kiên phân tích.

Bộ máy mới cần đội ngũ cán bộ, công chức “thực tài”

Thực tiễn nêu trên cũng đã đặt ra một vấn đề quan trọng là cần có đội ngũ thạo việc. Khối lượng công việc của cấp xã ngày càng tăng và đòi hỏi đội ngũ cán bộ phải có năng lực, trình độ ngang tầm nhiệm vụ.

“Qua bước đầu vận hành đã cho thấy tiêu chí “thực tài” là yếu tố trụ cột để xây dựng đội ngũ cán bộ ngang tầm nhiệm vụ trong kỷ nguyên mới”- Ths Nguyễn Tuấn Anh nhìn nhận.

Phường Tăng Nhơn Phú có hơn 200.000 dân, là một trong những phường đông dân tại TP.HCM sau sắp xếp. Với những người có số dân xếp vào hàng "khủng" thì áp lực đội ngũ cán bộ càng lớn. Ảnh: THANH TUYỀN

Cũng theo ông, Bộ Nội vụ đã yêu cầu chuẩn hóa bằng cấp đối với đội ngũ cán bộ, công chức. Đây là một bước rất cần thiết, vì bằng cấp không chỉ thể hiện quá trình đào tạo chính quy mà còn là điều kiện nền tảng để cán bộ tiếp thu, cập nhật và phân tích chính sách. Tuy nhiên, chỉ chuẩn hóa bằng cấp là chưa đủ.

“Thực tài phải bao gồm khả năng xử lý tình huống, bản lĩnh đưa ra quyết định đúng đắn trong những điều kiện thực tế phức tạp, và khả năng phối hợp hiệu quả với các lực lượng liên quan”- Ths Nguyễn Tuấn Anh nói.

Ông cũng phân tích thêm, với cấp phường, xã tại TP.HCM là nơi tiếp nhận và xử lý hầu hết các thủ tục hành chính trực tiếp với người dân, thì cán bộ phải vừa hiểu luật, vừa biết áp dụng linh hoạt nhưng đúng nguyên tắc, tránh máy móc hoặc tùy tiện.

“Như vậy, chuẩn hóa bằng cấp là điều kiện cần, còn trau dồi kỹ năng xử lý tình huống và tích lũy kinh nghiệm thực tiễn mới là điều kiện đủ để biến ‘học vị’ thành ‘thực tài’”- vị chuyên gia nhìn nhận.

Rà soát để bố trí đúng người, đúng việc, bổ sung nguồn nhân lực mới

Để tháo gỡ dần những khó khăn này, theo Ths Nguyễn Tuấn Anh, TP.HCM cần tập trung vào những nội dung, giải pháp theo lộ trình phù hợp.

Cụ thể, trong ngắn hạn (3-6 tháng), TP.HCM cần triển khai song song ba nhóm giải pháp, theo lộ trình rõ ràng. Đó là tổ chức các khóa bồi dưỡng kỹ năng xử lý tình huống, kỹ năng giao tiếp hành chính và nghiệp vụ chuyên sâu cho cán bộ cấp xã, phường, đặc biệt là các nội dung mới được phân cấp, ủy quyền. Thực hiện hình thức “cầm tay chỉ việc” thông qua mentor (người hướng dẫn-PV) là cán bộ giàu kinh nghiệm để giảm độ trễ trong thích ứng.

“Trong trung hạn, TP.HCM cần rà soát lại toàn bộ vị trí việc làm, đánh giá năng lực thực tế của từng cán bộ để bố trí đúng người – đúng việc. Trường hợp cần thiết, mạnh dạn bổ sung nhân sự có năng lực, ưu tiên tuyển dụng cán bộ trẻ có trình độ và tư duy số hóa, nhưng phải song hành với đào tạo thực tế địa bàn”- vị chuyên gia nêu.

Và dài hơi hơn, sau 18 tháng, ông Nguyễn Tuấn Anh cho rằng TP.HCM cần hoàn thiện cơ chế đánh giá dựa trên KPI và kết quả thực thi, thay vì chỉ dựa trên bằng cấp hay thâm niên.

“Cần xây dựng văn hóa học tập liên tục trong bộ máy chính quyền cơ sở, để mỗi cán bộ luôn cập nhật kiến thức pháp luật, công nghệ và kỹ năng làm việc với người dân. Nếu đi theo lộ trình này, TP.HCM vừa có thể nâng cao chất lượng đội ngũ hiện hữu, vừa bổ sung nguồn nhân lực mới phù hợp với yêu cầu ngày càng cao của bộ máy chính quyền đô thị”- Ths Nguyễn Tuấn Anh nhận định.

Người dân làm thủ tục hành chính về sao y điện tử, trích lục bản sao hộ tịch tại điểm tiếp nhận hồ sơ trực tuyến ngay tại trụ sở khu phố 43, phường Tăng Nhơn Phú. Ảnh: THANH THÙY

Còn TS Vũ Trung Kiên cho rằng, để đáp ứng nhiệm vụ trong bối cảnh mới này, yêu cầu cấp thiết là cần nhanh chóng bồi dưỡng, đào tạo, cập nhật kỹ năng, kiến thức cho đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã. Trong đó, ưu tiên đào tạo về chuyển đổi số, đơn giản hóa quy trình thủ tục, rút ngắn thời gian thực hiện các thủ tục hành chính là những yêu cầu cần kíp phải triển khai.

Hiện nay, nhiều địa phương đã có những giải pháp tháo gỡ ban đầu, như điều động cán bộ cấp tỉnh về giữ các chức vụ tại cấp xã, huy động đoàn viên, thanh niên, nhất là những người có khả năng về công nghệ thông tin, hành chính xuống hỗ trợ cho các trung tâm hành chính cấp xã.

“Nhưng để đáp ứng yêu cầu cao trong bối cảnh mới chắc chắn phải nâng cao chất lượng, trình độ đội ngũ cán bộ, công chức nhiều mặt. Đa số cán bộ, công chức cấp xã hiện nay đã được đào tạo khá cơ bản, nhưng khi phải đảm trách lượng công việc lớn hơn, nhiều nhiệm vụ hơn thì sẽ gặp khó khăn.

Vì vậy, cần đào tạo, bồi dưỡng lại cho đội ngũ về những nội dung trong chức trách, nhiệm vụ được giao, thạo việc”- TS Vũ Trung Kiên cho hay.

Theo TS Vũ Trung Kiên, các nội dung bồi dưỡng nên đi thẳng vào những vấn đề cụ thể, đó là chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng có liên quan đến nhiệm vụ mà cán bộ, công chức sẽ đảm nhiệm.

Chế độ công chức, công vụ đương nhiên cũng sẽ phải thay đổi theo hướng hỗ trợ tối đa cho cán bộ, công chức. Ngoài các chính sách về tiền lương, nhà công vụ hoặc nhà ở xã hội thì cần tính đến các yếu tố khác như phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực thi công vụ, siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính.

“Cùng đó, cần tạo môi trường thuận lợi để công chức sáng tạo, giảm tối đa các cuộc họp không cần thiết, thay đổi phương cách thực hiện thi đua khen thưởng hiện nay bằng việc đánh giá khen thưởng căn cứ vào kết quả công việc nổi trội, cụ thể, rõ ràng; đánh giá thông qua phản hồi của người dân, cộng đồng, doanh nghiệp…”-TS Vũ Trung Kiên nêu.

THANH TUYỀN

Nguồn PLO : https://plo.vn/bo-may-chinh-quyen-dia-phuong-hai-cap-can-can-bo-thuc-tai-thao-viec-post866678.html