Thiên tai nghiêm trọng, lũ chồng lũ
Ngày 15/10, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) đã có báo cáo Thủ tướng Chính phủ về tình hình thiên tai, nhiệm vụ và giải pháp khắc phục hậu quả mưa lũ sau bão số 11.
Bão số 11 không gây gió mạnh trên biển và đất liền nước ta. Tuy nhiên, hoàn lưu bão kết hợp với đới gió đông nam của áp cao cận nhiệt đới đã gây mưa rất lớn tại các tỉnh phía đông Bắc Bộ (bao gồm Lạng Sơn, Cao Bằng, Thái Nguyên, Bắc Ninh) và Thủ đô Hà Nội với tổng lượng mưa trong đêm 6 và ngày 7/10 từ 200-400mm, đặc biệt trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đã xảy ra mưa đặc biệt lớn trên toàn tỉnh với tổng lượng mưa 300-400mm, cá biệt một số nơi trên 560mm.
Ngập lụt sâu diện rộng tại Thái Nguyên, Bắc Ninh, Hà Nội, Lạng Sơn, Cao Bằng. Hiện nay Bắc Ninh, Hà Nội nhất là các xã/phường ven sông Cầu, sông Thương, sông Cà Lồ và thời gian ngập duy trì trong 3-5 ngày.
CBCS Công an tỉnh Bắc Ninh hỗ trợ đưa người dân về nhà an toàn.
Theo đánh giá của Bộ NN&MT, đây là một trong những đợt thiên tai nghiêm trọng, lũ chồng lũ trên diện rộng ở các tỉnh nêu trên; xảy ra gần như đồng thời các loại hình thiên tai đặc biệt nguy hiểm, đặc biệt lớn, vượt lịch sử; ngập lụt và lũ quét, sạt lở đất, gây thiệt hại nghiêm trọng về tính mạng, tài sản của nhân dân và các công trình đê điều, hồ chứa và cơ sở hạ tầng thiết yếu.
Theo báo cáo của các địa phương (tính đến chiều 15/10), mưa lũ sau bão số 11 khiến 18 người chết, mất tích; 16 người bị thương. Hơn 241.000 ngôi nhà bị thiệt hại, hư hỏng, ngập nước; trên 33.600ha lúa và hoa màu bị ngập úng, thiệt hại; hơn 1,3 triệu con gia súc, gia cầm bị chết, cuốn trôi...
Đập thủy điện Bắc Khê 1 (Lạng Sơn) bị vỡ do lưu lượng lũ về hồ tăng nhanh. Đến nay đã xảy ra 84 sự cố đê tại các tỉnh, TP Thái Nguyên, Bắc Ninh, Hà Nội.
Báo cáo của Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp cho thấy, tổng thiệt hại do bão số 11 gây ra ước tính trên 16.920 tỷ đồng. Trong đó, tỉnh Thái Nguyên thiệt hại nặng nhất, ước tính 12.200 tỷ đồng; Cao Bằng 2.000 tỷ đồng, Bắc Ninh 1.670 tỷ đồng, Lạng Sơn 1.050 tỷ đồng.
Phương án ứng phó với lũ lịch sử còn bị động
Bên cạnh những kết quả đạt được, Thứ trưởng Bộ NN&MT thẳng thắn thừa nhận công tác ứng phó mưa lũ sau bão còn bộc lộ một số vấn đề, tồn tại. Đó là, công tác dự báo mưa lớn cực đoan, lũ đặc biệt lớn còn hạn chế, chưa dự báo sớm được các giá trị vượt lịch sử trong đợt mưa lũ. Năng lực chống chịu trước thiên tai của các công trình cơ sở hạ tầng còn hạn chế, nhất là với tình huống đặc biệt lớn, vượt lịch sử.
Trong khi đó, năng lực theo dõi giám sát thiên tai, cứu hộ, cứu nạn chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Phương tiện, trang thiết bị còn thiếu, chưa đáp ứng được yêu cầu, nhất là với khu vực vùng sâu, vùng xa. Phương án ứng phó với lũ lịch sử còn bị động.
Hồ chứa thủy điện nhỏ chưa được quản lý, theo dõi giám sát chặt chẽ từ khâu xây dựng, quản lý hồ sơ, vận hành dẫn đến sự cố hồ Bắc Khê 1 ở Lạng Sơn đã bị vỡ do lưu lượng lũ về hồ tăng nhanh.
Bộ NN&MT còn nhấn mạnh mức độ đầu tư cho cơ sở hạ tầng phòng chống thiên tai (hệ thống đê điều, hồ đập...) chưa đủ sức chống chịu với sức tàn phá của thiên tai, lũ lụt. Trong số rất nhiều giải pháp được đưa ra, lãnh đạo Bộ NN&MT đề xuất sẽ cùng Bộ Xây dựng phối hợp với các địa phương thực hiện ngay nhiệm vụ khảo sát, đánh giá diễn biến, xác định nguyên nhân gây lũ lớn, lũ đặc biệt lớn, đỉnh lũ thực tế năm 2025.
Từ đó có cơ sở nghiên cứu, điều chỉnh, nâng cấp tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về đê điều, hồ đập, công trình thoát lũ, bảo đảm năng lực chống chịu với các hình thái thời tiết cực đoan có thể xảy ra.
20 loại hình thiên tai, tổng thiệt hại trên 53.800 tỷ đồng
Trong báo cáo gửi Thủ tướng, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết, từ đầu năm đến nay Việt Nam đã xảy ra 20 loại hình thiên tai trên các vùng miền cả nước. Thiên tai diễn ra dồn dập, khốc liệt, trên phạm vi rộng, mang nhiều yếu tố bất thường, vượt mức lịch sử, trong đó các cơn bão (số 5, 9, 10, 11) di chuyển rất nhanh, cường độ rất mạnh, trái quy luật. Tính đến ngày 15/10, thiên tai trên cả nước đã làm 241 người chết, mất tích, 389 người bị thương; tổng thiệt hại về tài sản ước tính trên 53.800 tỷ đồng.
CL