Bộ Nông nghiệp và Môi trường chỉ ra 15 điểm nghẽn cần tháo gỡ để phát triển KHCN

28 phút trướcBài gốc

Tại buổi họp báo Hội nghị triển khai Kế hoạch thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) Phùng Đức Tiến nêu rõ 15 vấn đề lớn cần được giải quyết nhằm thúc đẩy phát triển Khoa học công nghệ (KHCN).

Thứ nhất, Thứ trưởng nhấn mạnh, đội ngũ các nhà khoa học cần được đặt ở vị trí trung tâm trong tiến trình đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, hiện nay số lượng giáo sư, tiến sĩ có xu hướng giảm; thu nhập chưa tương xứng khiến việc thu hút và giữ chân nhân tài gặp nhiều khó khăn trong bối cảnh thị trường lao động ngày càng cạnh tranh.

Buổi họp báo diễn ra theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến.

Thứ hai, cần rà soát lại trình tự phê duyệt các đề tài khoa học để đảm bảo mục tiêu, nội dung và đầu ra phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Khoa học phải bắt nguồn từ thực tiễn và quay trở lại phục vụ thực tiễn. Bộ KHCN hiện có các quỹ hỗ trợ, song cần thúc đẩy cơ chế để chuyển nhanh từ nghiên cứu sang ứng dụng công nghệ hiệu quả.

Thứ ba, cần cân đối chi ngân sách cấp Trung ương và địa phương.

Thứ tư, Thứ trưởng cho rằng vẫn còn tồn tại tư duy "bao cấp", triệt tiêu động lực sáng tạo, do đó, cần có cơ chế đột phá để giải phóng tư duy này, hướng tới việc làm giàu từ KHCN.

Thứ năm, cần tháo gỡ khó khăn giải quyết khó khăn trong “ba tự chủ”: tự chủ nhiệm vụ, tự chủ tài chính và tự chủ tổ chức nhằm nâng cao tính chủ động, linh hoạt cho các đơn vị nghiên cứu.

Thứ sáu, hạn chế tình trạng lãng phí nguồn lực. Hiện nay có nhiều trang thiết bị được đầu tư nhưng không đồng bộ, tần suất sử dụng thấp, dẫn đến khấu hao chậm và lãng phí. Cần rà soát, quy hoạch đầu tư theo hướng đồng bộ và hiệu quả.

Thứ bảy, cần có cơ chế sử dụng đất đai phục vụ hiệu quả cho các nhiệm vụ KHCN.

Thứ tám, cần xây dựng cơ chế tín dụng riêng để hỗ trợ cho các cá nhân, nhóm nghiên cứu triển khai ý tưởng đổi mới sáng tạo.

Thứ chín, việc phê duyệt kinh phí cho nhiệm vụ khoa học cần được thực hiện đúng tiến độ để tránh tình trạng chậm trễ ảnh hưởng đến tiến độ nghiên cứu.

Thứ mười, cần hình thành và đầu tư cho các nhóm nghiên cứu xuất sắc, hoạt động đa ngành, đa lĩnh vực, tập trung vào những lĩnh vực chủ lực của ngành.

Thứ mười một, các chương trình KHCN cần được đầu tư tập trung, đồng bộ, tránh đầu tư dàn trải gây lãng phí.

Thứ mười hai, những chương trình nghiên cứu có giá trị thực tiễn lớn, tạo ra chuyển biến mạnh mẽ trong sản xuất cần được ưu tiên về cơ chế và nguồn lực.

Thứ mười ba, cần xây dựng các cơ chế đặc biệt cho các chương trình KHCN phù hợp với đặc thù, nhu cầu và chiến lược phát triển của từng bộ ngành cụ thể; Thứ mười bốn, các chương trình phục vụ cho Bộ chuyên ngành phù hợp; Thứ mười lăm, kinh phí nghiên cứu nên được phân bổ theo chuỗi, theo kíp, bảo đảm tính liên tục và hiệu quả.

Sớm ban hành kiến trúc chuyển đổi số 4.0

Phó Cục trưởng Cục Chuyển đổi số (Bộ NN&MT) Khuất Hoàng Kiên cho biết, cơ quan này đang rà soát kế hoạch, dữ liệu của Bộ NN&PTNT và Bộ TN&MT trước đây để kết hợp lại thành nền tảng chung của Bộ NN&MT. Đặc biệt, đẩy mạnh tích hợp các hồ sơ công việc, dịch vụ công trực tuyến để sớm vận hành và phục vụ người dân.

"Cục sẽ sớm ban hành kiến trúc chuyển đổi số 4.0 trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, trong đó cụ thể hóa kế hoạch và cơ sở dữ liệu trọng điểm của từng lĩnh vực, từng dự án. Cơ sở thông tin về đất đai mang tính đặc thù cao, nguồn dữ liệu chủ yếu gắn với chính quyền địa phương. Để thu thập số liệu chính xác đòi hỏi nguồn lực lớn. Vì vậy, chúng tôi đang tích cực tham mưu Bộ NN-MT và Chính phủ để khuyến khích các địa phương thu thập, rà soát dữ liệu nhanh chóng. Cục Chuyển đổi số hiện đang tích cực hệ thống hóa thông tin để vận hành theo Luật Đất đai trước tháng 6, đáp ứng yêu cầu của Chính phủ. Đồng thời, nghiên cứu về các công cụ, nền tảng chia sẻ dữ liệu phù hợp để hỗ trợ các cơ quan Chính phủ quản lý và vận hành công việc hiệu quả”, ông Khuất Hoàng Kiên cho hay.

Theo TS Nguyễn Văn Long, Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, bám sát tinh thần chỉ đạo của Trung ương Đảng, Quốc hội và Chính phủ, ngày 27/3/2025, Bộ đã ban hành Quyết định số 503/QĐ-BNNMT về Kế hoạch đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Kế hoạch đã tích hợp đầy đủ mục tiêu của hai ngành Tài nguyên và Môi trường, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn với những chỉ tiêu cụ thể cho từng lĩnh vực.

TS. Nguyễn Văn Long, Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ.

Kế hoạch tập trung vào các nhóm nhiệm vụ lớn, then chốt để tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia của ngành. Trong đó bao gồm: Nâng cao nhận thức và đổi mới tư duy; hoàn thiện thể chế chính sách; tăng cường đầu tư, hoàn thiện hạ tầng; phát triển, trọng dụng nhân lực chất lượng cao; đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo trong hoạt động của các cơ quan trong Bộ và các doanh nghiệp; tăng cường hợp tác quốc tế, thúc đẩy chuyển giao công nghệ.

Theo ông Long, Bộ trưởng và các Thứ trưởng đã chỉ đạo tất cả các đơn vị trực thuộc rà soát để có cơ sở báo cáo các cấp có thẩm quyền, đưa ra nội dung đầu tư trọng tâm trọng điểm để có cơ sở đổi mới sáng tạo, đưa khoa học công nghệ của ngành vươn tầm thế giới. Trong đó, rà soát tất cả các quy trình nội bộ, xây dựng hệ thống dịch vụ công xuyên suốt, hướng tới mục tiêu năm 2030, toàn bộ thủ tục hành chính sẽ được xử lý trên không gian mạng (toàn trình).

Khoa học công nghệ là động lực then chốt

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến khẳng định, trong các văn kiện nền tảng như Hiến pháp hay Cương lĩnh chính trị, khoa học công nghệ được xác định là trụ cột, là động lực then chốt cho sự phát triển bền vững và khẳng định vị thế quốc gia. Trong Hội nghị, khoa học và công nghệ phải được xem là “binh chủng” quan trọng.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đặc biệt kêu gọi các cơ quan thông tấn báo chí trong nước quan tâm, đồng hành, phản ánh sâu sắc và toàn diện các nội dung, kết quả của Hội nghị, góp phần thúc đẩy việc hiện thực hóa các mục tiêu lớn mà Nghị quyết 57 đặt ra.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến phát biểu

Dự kiến, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp UBND tỉnh Bắc Ninh tổ chức Hội nghị triển khai kế hoạch thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia ngành Nông nghiệp và Môi trường tại Trung tâm Văn hóa Kinh Bắc, tỉnh Bắc Ninh, trong 2 ngày 9-10/5.

Theo chương trình, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ thiết lập 26 gian hàng trưng bày các sản phẩm KHCN tiêu biểu. Ngày 10/5, Hội nghị sẽ họp phiên toàn thể tại hội trường; buổi chiều cùng ngày sẽ diễn ra 4 phiên họp chuyên đề nhằm đánh giá thực trạng và giải pháp thúc đẩy phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số ngành Nông nghiệp và Môi trường. Dự kiến có 450-500 đại biểu tham dự trực tiếp.

Vụ trưởng Vụ KHCN (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) Nguyễn Văn Long khẳng định: "Phiên họp toàn thể chính là đại hội KHCN đầu tiên của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Hội nghị nhằm quán triệt, thể hiện rõ tinh thần chỉ đạo thông qua các văn bản hành chính, đồng thời báo cáo kết quả và vướng mắc, tồn tại trong thời gian vừa qua để kịp thời đề ra giải pháp, biến chủ trường thành hành động. Bên cạnh đó, các đơn vị thuộc Bộ sẽ được phân công rõ trách nhiệm để triển khai Quyết định số 503/QĐ-BNNMT. Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng sẽ xem xét về việc kí thỏa thuận hợp tác để hỗ trợ các doanh nghiệp tiên phong triển khai KHCN trên thực tế”.

Kế hoạch triển khai Nghị quyết 57 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường gồm 58 nhóm nhiệm vụ, bao gồm 7 nhóm

1 là - Nâng cao nhận thức, đổi mới tư duy, quyết tâm chính trị mạnh mẽ trong toàn ngành. Bảo đảm tối thiểu 25% tổng số lãnh đạo các cơ quan, đơn vị có chuyên môn, kinh nghiệm về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số;

2 là - Hoàn thiện thể chế, đưa thể chế thành một lợi thế cạnh tranh. Rà soát, sửa đổi, bổ sung 17 Luật chuyên ngành; Rà soát điều chỉnh các quy trình nội bộ trên hệ thống điện tử để thay thế giấy tờ khi thực hiện các thủ tục hành chính;

3 là - Tăng cường đầu tư, hoàn thiện hạ tầng. Thúc đẩy ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo vào quản lý nông nghiệp; Đẩy nhanh ứng dụng công nghệ số trong sản xuất; Xây dựng hệ thống thông tin dữ liệu tài nguyên và môi trường; xây dựng, vận hành hệ thống thông tin đất đai, số hóa hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính, hoàn thiện cơ sở dữ liệu nền địa lý quốc gia;

4 là - Phát triển, trọng dụng nhân lực chất lượng cao. Thu hút, trọng dụng, giữ chân các nhà khoa học đầu ngành, các chuyên gia có khả năng tổ chức, điều hành, chỉ huy, triển khai các nhiệm vụ quốc gia về KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, phát triển AI và đào tạo nguồn nhân lực. Đổi mới phương thức thực hiện nhiệm vụ KHCN theo cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ đào tạo nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực khoa học cơ bản, kỹ thuật then chốt và công nghệ chiến lược đáp ứng nhu cầu nhân lực;

5 là - Đẩy mạnh CĐS, ứng dụng KHCN, đổi mới sáng tạo trong hoạt động của toàn ngành. Nâng cao chất lượng, đẩy mạnh loại hình cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình; cấp giấy phép tự động, cung cấp dịch vụ số mới được cá nhân hóa; phấn đấu bảo đảm mục tiêu của Chính phủ đến năm 2030 đạt, đảm bảo trên 90% thủ tục hành chính liên quan đến doanh nghiệp được thực hiện trực tuyến, thông suốt, hiệu quả. Phát triển các ứng dụng AI hỗ trợ phân tích, cảnh báo thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và phòng chống dịch bệnh.

6 là - Thúc đẩy hoạt động KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong doanh nghiệp. Rà soát, đề xuất chính sách ưu đãi, khuyến khích các doanh nghiệp, ưu tiên đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã, hộ kinh doanh đầu tư cho chuyển đổi số, nghiên cứu, ứng dụng khoa học, đổi mới công nghệ để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, quản trị doanh nghiệp. Đẩy mạnh chuyển giao tri thức, đào tạo nhân lực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo thông qua doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI);

7 là - Tăng cường hợp tác quốc tế. Tích cực, chủ động tham gia định hình các khuôn khổ, nguyên tắc, quản trị về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong các cơ chế hợp tác đa phương; Hình thành mạng lưới các nhà nghiên cứu khoa học tìm kiếm cơ hội áp dụng đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số vào các hoạt động quản lý hiệu quả và phát triển bền vững nguồn tài nguyên thiên nhiên.

Văn Ngân/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/xa-hoi/bo-nong-nghiep-va-moi-truong-chi-ra-15-diem-nghen-can-thao-go-de-phat-trien-khcn-post1197172.vov