Bỏ nương trồng rừng

6 giờ trướcBài gốc

“Xanh hóa” đất nương

Gần 30 phút đi xe máy, thêm nửa tiếng đi xuồng qua lòng hồ thủy điện Nậm Mức, rồi leo ngược núi, chúng tôi đến một trong những khu vực nương của bản Hin. Trước kia nơi đây bạt ngàn là sắn và lúa nương, giờ đang dần được phủ xanh bằng những vạt cây lát, cây thông. Diện tích rừng đầu tiên - 20ha thuộc 15 hộ dân tham gia trồng năm 2022 - hiện đã tạo tán, che bóng. Kế tiếp đó, trên 16,8ha nương của 12 hộ chuyển đổi mục đích sử dụng năm 2024, hàng chục nghìn cây đang vươn cao, có cây đã quá đầu người. Riêng 10ha mới trồng năm 2025 đã bén rễ, chuẩn bị cho chu kỳ phát triển. Tất cả diện tích rừng này thuộc dự án bảo vệ và phát triển rừng bền vững tỉnh giai đoạn 2021 - 2025, do Ban quản lý Rừng phòng hộ, rừng đặc dụng tỉnh triển khai.

Qua mùa mưa, cây dại mọc nhiều, hôm nay, các hộ dân bản Hin đi phát dọn thực bì, thăm nom, kiểm tra số cây mới trồng đợt tháng 6 vừa qua. Tỷ lệ cây sống đạt cao, đã quen đất, cứng cáp vươn mình. Gia đình anh Sìn Văn Tham có 1,4ha trồng mới và 0,65ha trồng từ năm 2022, nên đã có kinh nghiệm chăm sóc rừng. Vừa dọn quanh gốc lát, gốc thông, anh Tham chia sẻ: “Cây mới trồng còn thấp (hơn 2 gang tay), bị cây tạp mọc sau mùa mưa che lấp. Nhưng chỉ sang năm thôi, cây bén rễ, phát triển nhanh là cao vượt lên ngay. Như những diện tích trồng năm ngoái nay đã bằng đầu người, thậm chí cao hơn người rồi. Mỗi năm chỉ cần phát dọn 1 lần, khi cây bén rễ rồi thì sống tự nhiên, không phải chăm sóc nhiều”.

Những cây lát trồng năm 2022 trên diện tích nương bản Hin đã vươn cao, tạo tán, xen lẫn cây tạp.

Anh Dương Đình Lễ, cán bộ Ban quản lý Rừng phòng hộ, rừng đặc dụng tỉnh cho biết: Diện tích rừng trồng tại bản Hin những năm qua đạt tỷ lệ sống rất cao nhờ người dân có ý thức bảo vệ, chăm sóc tốt. Diện tích mới trồng năm 2025 chuẩn bị được nghiệm thu, nhưng qua kiểm tra sơ bộ, hầu hết cây sống và phát triển tốt. Nhiều diện tích nương của người dân bản Hin đã thuộc quy hoạch rừng phòng hộ, chỉ ít năm nữa thôi, nơi đây sẽ xanh màu rừng”.

Tài sản muôn đời

Đứng trên nương cũ nay đã là rừng non, chỉ tay về phía những ngọn núi trùng điệp, anh Sìn Văn Tham, người trồng rừng, đồng thời là trưởng bản Hin giai đoạn 2009 - 2020, cho biết: “Diện tích nương của bản còn xa lắm (khoảng 500ha), đi bộ mấy ngày mới hết. Bao đời nay, người dân bản Hin sống nhờ những nương lúa, ngô, sắn này. Đến mùa thu hoạch, nương phía ngoài thu xong, bà con lại cùng mở đường để đưa nông sản từ nương phía trong ra. Trước chưa có lòng hồ thì kéo bè từng ít một về bản, vất vả lắm. Mấy năm nay đi được xuồng máy, vận chuyển về bản nhanh và tiện hơn nhiều”.

Người dân bản Hin di chuyển đến diện tích nương bằng xuồng máy từ khi lòng hồ thủy điện Nậm Mức tích nước.

Làm nương đã đỡ nhọc nhằn hơn trước, nhưng khi nhiều diện tích nương được đưa vào quy hoạch rừng phòng hộ, và có chủ trương trồng rừng, người dân bản Hin vẫn đồng thuận và tham gia tích cực bởi suy nghĩ “rừng là tài sản quý, giá trị muôn đời”.

Những cây lát, cây thông được trồng năm 2024 đã cao ngang đầu người.

Đặt chân lên mảnh nương từng phủ kín cây sắn, một trong những nguồn thu nhập chính nuôi sống gia đình, anh Sìn Văn Dung kể: “Ở đây nhà tôi có 2,8ha nương, trước trồng sắn mỗi năm cũng thu được gần trăm triệu đồng, hoặc cho thuê nương cũng được mười mấy triệu. Nhưng tôi nghĩ nương thì chỉ trồng vài năm là bạc màu, phải luân canh, bỏ hoang một thời gian. Rồi biết đâu mình không làm được lại chuyển nhượng, bán cho người khác. Trồng rừng sau 4 năm sẽ có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, được hưởng lợi từ nhận khoán bảo vệ rừng. Đây mới là tài sản chắc chắn và bền lâu để lại cho con cháu”. Với suy nghĩ ấy, anh Dung đã đăng ký tham gia dự án, chuyển đổi hết 2,8ha đất nương sang trồng rừng trong năm 2025 này.

Tham gia dự án trồng, chăm sóc rừng phòng hộ trong 4 năm đầu, các hộ dân được hỗ trợ giống, vật tư, phân bón và chi phí chăm sóc, bảo vệ. Sau 4 năm, diện tích trồng rừng được làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, người dân được hưởng lợi từ nhận khoán bảo vệ rừng.

Thấu hiểu ý nghĩa của rừng và những quyền lợi được hưởng, anh Sìn Văn Nam, Trưởng bản Hin cho biết: “Bản có 134 hộ, với diện tích nương rất rộng, hàng trăm héc ta. Mấy năm gần đây, thấy được lợi ích, giá trị của rừng, nhiều gia đình có nguyện vọng tham gia dự án trồng rừng. Mong rằng những năm tới, dự án trồng rừng phòng hộ tiếp tục được triển khai tại địa bàn”.

Chỉ vài năm nữa, diện tích nương này sẽ được phủ xanh bởi cây rừng.

Từ bỏ tư duy canh tác truyền thống, người dân nơi đây đang chung tay "trồng" tương lai, "trồng" tài sản cho thế hệ mai sau. Chỉ vài năm nữa, những mảnh nương bạc màu hôm nay sẽ được thay thế bằng những cánh rừng phòng hộ xanh ngát, không chỉ giữ đất, giữ nước mà còn là di sản bền vững cho thế hệ sau.

Nguyễn Hiền

Nguồn Điện Biên Phủ : https://baodienbienphu.vn/tin-bai/quan-ly-bao-ve-rung/bo-nuong-trong-rung