Bổ sung thuốc lá nung nóng, thuốc lá điện tử vào danh mục cấm: Vẫn còn nhiều ý kiến

4 giờ trướcBài gốc

Song, nếu nhìn đa chiều, câu chuyện không chỉ dừng ở việc “có cho phép hay không”, mà nằm ở chỗ chính sách pháp lý phải dựa trên bằng chứng khoa học rõ ràng. Một khung pháp lý thiếu cơ sở dữ liệu thực tiễn chẳng những không bảo vệ được sức khỏe cộng đồng, mà còn có thể vô tình mở đường cho một thị trường “xám” đầy rủi ro.

Làm rõ mức độ nguy hiểm của từng loại để chế tài mạnh tay

Cũng trong phiên thảo luận tại tổ về Luật Đầu tư (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội (đoàn Bình Định) nhấn mạnh cần phân biệt thuốc lá nung nóng (TLNN) và thuốc lá điện tử (TLĐT) vì mức độ nguy hại là rất khác nhau.

Ông bình luận, TLNN về bản chất vẫn là thuốc lá sợi, dù chưa chứng minh được nó ít gây hại hơn thuốc lá truyền thống.

Tuy nhiên, ông Hiếu cho rằng TLĐT mới là sản phẩm nguy hiểm hơn rất nhiều. "Nguyên lý của nó khác hẳn, không phải thuốc lá sợi mà là dung dịch. Vì ở dạng dung dịch, không ai có thể kiểm soát được thành phần bên trong. Người bán có thể tùy ý cho thêm các chất gây nghiện, thậm chí là ma túy dạng lỏng, điều này vô cùng nguy hiểm. Đặc biệt, các sản phẩm này được thiết kế bắt mắt, sành điệu nên rất thu hút giới trẻ", đại biểu giải thích.

Do vậy, việc phân định rõ các sản phẩm này sẽ giúp các cơ quan chức năng có sự cảnh giác đâu là “đối tượng” nguy hiểm cho xã hội.

Mở rộng thông tin về cấu tạo TLNN và TLĐT, trước đó, tại tọa đàm “Hoàn thiện hệ thống pháp luật để kiểm soát thuốc lá mới - Từ chính sách đến thực tiễn” do báo Đại Đoàn Kết tổ chức vào tháng 06/2025, ông Lê Thành Hưng, Trưởng Phòng Tiêu chuẩn nông nghiệp thực phẩm, Viện Tiêu chuẩn chất lượng Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng lưu ý rằng, các tổ chức quốc tế đã có sự phân biệt rạch ròi giữa TLNN và TLĐT.

Cụ thể, TLĐT được phân thành hai loại chính: dạng đóng và dạng mở. Trong khi đó, TLNN có loại nguyên bản (chỉ sử dụng nguyên liệu thuốc lá tự nhiên), có loại lai (có chứa cả dung dịch và nguyên liệu thuốc lá).

Cho nên về cấu tạo cơ bản, TLNN nguyên bản và thuốc lá điếu truyền thống đều sử dụng lá thuốc lá làm thành phần chính, tương đồng nhau về mặt nguyên liệu.

Cấm sản phẩm dù đó vẫn là thuốc lá?

Cũng tại phiên họp, đại biểu Lê Văn Khảm cho biết, trong phần giải trình của Chính phủ của Bộ Tài chính về Luật Đầu tư, có dẫn ý kiến của Hội đồng Kinh doanh ASEAN - Hoa Kỳ, cho rằng TLNN có nhiều loại: Có loại hoàn toàn sử dụng nguyên liệu là thuốc lá (chứa nicotine), có loại không có nicotine hoặc sử dụng chất khác. Họ lập luận rằng, nếu TLNN được sản xuất hoàn toàn từ nguyên liệu thuốc lá thì nên được quản lý như thuốc lá truyền thống.

Tuy nhiên, ông Lê Văn Khảm vẫn cho rằng khi Quốc hội đã có chủ trương cấm TLNN thì điều đó xuất phát từ quan điểm không khuyến khích việc sử dụng thuốc lá nói chung, đặc biệt là trong giới trẻ.

Còn đại biểu Trần Việt Anh, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội đề nghị cơ quan soạn thảo cần đánh giá kỹ tác động (trực tiếp, gián tiếp) của chính sách này đối với các cá nhân, doanh nghiệp tham gia vào chuỗi cung ứng - từ nhập khẩu, phân phối, bán lẻ, sản xuất phụ kiện liên quan đến TLĐT, TLNN để hạn chế tối đa tác động tiêu cực đến hoạt động kinh doanh của các đối tượng nêu trên.

Cho đến nay, thuốc lá vẫn là ngành nghề được phép kinh doanh có điều kiện và chịu sự điều chỉnh của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá. Theo quy định của pháp luật hiện hành về kinh doanh thuốc lá, phạm vi điều chỉnh bao gồm các sản phẩm thuốc lá điếu, thuốc lào, xì gà, và các sản phẩm thuốc lá khác.

Do vậy, theo các chuyên gia, cần phải nghiên cứu nhằm đảm bảo các loại sản phẩm thuộc định nghĩa thuốc lá đều được đối xử công bằng như nhau. Bởi rõ ràng có sự không nhất quán khi cùng là sản phẩm từ nguyên liệu thuốc lá, nhưng một bên thì cấm (TLNN), một bên thì được lưu hành (thuốc lá điếu truyền thống).

Đặc biệt, trong Báo cáo mới nhất của WHO về đại dịch thuốc lá toàn cầu 2025 công bố ngày 23/6/2025 vừa qua và truy cập nguồn từ trang web của WHO: https://www.who.int/publications/i/item/9789240112063), cơ quan này không khuyến nghị cấm sản phẩm thuốc lá nung nóng, tuy vẫn khuyến nghị cấm thuốc lá điện tử. Theo đó, nội dung “Các quyết định và báo cáo liên quan đến Sản phẩm thuốc lá nung nóng” nêu rõ:

“Thuốc lá nung nóng là sản phẩm thuốc lá tạo ra khí hơi có chứa nicotine và các hợp chất khác bằng cách làm nóng các điếu thuốc lá đặc chế. Tại Kỳ họp lần thứ 8 năm 2018, Hội nghị các Bên (COP) đã công nhận rằng Thuốc lá nung nóng là sản phẩm thuốc lá và do đó phải chịu sự quản lý theo các quy định của Công ước Khung về Kiểm soát Thuốc lá của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO FCTC).”

Nguồn SVVN : https://svvn.tienphong.vn/bo-sung-thuoc-la-nung-nong-thuoc-la-dien-tu-vao-danh-muc-cam-van-con-nhieu-y-kien-post1795782.tpo